Skinfaxi - 01.01.1917, Blaðsíða 3

SKINFAXI
3
arinn greypir hana i marmara. Málarinn
festir hana með ódauðlegum litum á ör-
þunnan líndúk. Skáldin gera úr henni
harmleik, „róman“ eða Ijóð. Engu skiftir
hvað málmurinn heitir, sem mótað er i,
ef listamaðurinn hefir efnið í hærra veldi
við meðferð sína. Þúsund ára gamlar
myndir úr fornsögunum standa þannig
augliti til auglitis við nútíðarmenn. Við
sjáum Bergþóru vafða reyk og eldi stiga
léttum fetum inn yfir landamærin við hlið
þess manns, sem hún unni, og treysti
best. Við sjáum Guðrúnu Ósvífursdóttur
á grafarbarminum, með taflið tapað og
borgirnar hrundar. Hún sér rústir einar,
og finnur tómleik hefndarinnar, sem lagt
hefir i auðn og ösku lundinn, sem var
henni dýrmætastur. Svo mun mynd Jak-
obs Thorarensen standa óbrotgjörn i brag-
artúni íslenskunnar um ókomnar aldir.
Tötrum klædda, ellihruma, útskúfaða sveit-
arkerlingin situr framan við eldinn. En
hún er raunar álfkona i álögum. Hún
breiðir út feldinn og leyfir skáldinu að
stíga á eitt hornið. Þau hverfa gegnum
logana og koma á nýja jörð, undir nýjum
himni. Það er föðurland álfkonunnar.
Þar kastar hún tötrunum og ellihjúpnum
og verður aftur æskuprúð með yl vorsins
í hug og hjarta. Hún finnur sinn Kjart-
an, háan, íturvaxinn, glæsilegan, höfði
hærri en fólkið alt. Þau „flétta arm við
arm“ og líða yfir grasi gróna, sóivermda
vellina. Lífið brosir við þeim. Óteljandi
skýjaborgir rísa fram undan. Augnablikin
veiða að árum og árin að augnablikum.
Vorblærinn vaggar þeim úti á „dýpstu
draumamiðum“. En alt í einu hrynur
samau þessi glæsilegi töfraheimur. Dreng-
skapur íturvöxnu hetjunuar var súlan mikla,
sem hélt uppi himni, sól og tungli. En
þessi súla var brostin og þess vegna hrundi
alt. Og nú reikar álfkonan um eyðisanda
og öræfi. Taflið er tapað og verður ekki
rétt við, nema í endurminningunum. Allar
álfkonur í álögum fá að vitja átthaganna
við og við. Svo er um þessa. Þegar
hún horfir í eldinn, seiða logarnir hana til
sín, eins og fossinn sogar mann, sem horf-
ir af gljúfurbarminum niður í iðuna og
finst hann vera að hrapa. Bak við eldinn
er hennar himinn, endurminningalandið,
sólheimar vorsins, sem hún flýr til þegar
hún má, undan þunga örbirgðarinnar og
kuldagusti einstæðingsskaparins. Gustur-
inn hefir vakið hana. Lífsþráðurinn er að
sliti kominn. Hún á ekki eftir annað en
að stíga yfir landamerkin. Engin hönd
styður hana eins og Bergþóru. Enginn
hefndarskuggi fylgir henni eins og Guð-
rúnu Ósvífursdóttur. En deyjandi rekur
hún sundur skikkjuna eins og Helga fagra.
Þjóðsöngnrinn okkar.
Hver þjóð hefir sinn sérstaka þjóðsöng
og hver þjóðsöngur sína sögu.
Það eru vanalegu kvæði, sem bera langt
að öðrum að efni og formi, og vanalega
orkt út af einhverjum sérstökum tímamót-
um, eða merkisviðburðum í sögu þjóð-
anna.
Við höfum eins og aðrar þjóðir, okkar
eigin þjóðsöng, en hann hefir fátt eða
ekkert sameiginlegt með annara þjóða, a. m.
k. þeirra sem okkur eru skyldastar"og
kunnastar,
Þjóðsöngurinn okkar — „Eldgamla Isa-
fold“ —, er aðeins dágott kvæði eftir gott
skáld, en — ekki meira,
Kvæðið er orkt út í Kaupmannahöfn
þar sem höfundurinn er veikur af leiðind-
um, — heimþrá — og sýnist alt í kring
um sig vera ljótt og litlaust. Honum
þykir Island fagurt og ólíkt tilkomumeira
en fjallalausa landið, þar sem hann er.
Hann ann landi sínu og þjóð af alhug,
og það er í sjálfu sér gott og allrar virð-