Skinfaxi - 01.12.1917, Síða 3

SKINFAXI
91
II. kafli.
G a n g' a.
Hin algengasta og eðlilegasla hreyfing
mannsins er gangan. Plestir halda því
eflaust að allir menn kunni að ganga.
En því fer þó fjarri. Það eru aðeins lil-
tölulega fáir af öllum þeim miljónum
manna, sem nota fæturna til gangs, sem
beinlínis kunna að ganga. Þó að mörg-
um þyki þetta nú ef lil vill ofsagt, þá er
það samt rétt. Auðvilað kunna allir að
ganga með „sínu lagi“, sem hjá hverjum
einum er að meira eða minna Ieyli frá-
brugðið því göngulagi, sem hér er átl við
og sem talið er af fenginni reynslu hrað-
ast og mestur aflspari aJlra „göngu-að•
ferða“, ef svo mætti að orði komast; því
eg vil ekki halda því fram, að hún sé
hraðari eða jafnvel heldur að Inin spari
meira aflið en t. d. hlaup, ef aðeins er
um það að ræða að komast einhverja
vegalengd á sem stytstum tima eða með
sem minstu eríiði, heldur aðeins ef um
göngu er að ræða. Hlaupin munu því
nolhœfari.
Flestir, sem œfa þetta göngulag, munu
gera það í þeim tilgangi að keppa á leik-
mótum, — tækifæri til þess hafa þó und-
anfarin ár verið fá hér á landi. En eng-
inn skyldi þó óttast að æfa það þess vegna,
því bæði er það einhver besta hreyfmg sem
líkaminn fær, og eins venst maður á hetra
og hagkvæmara göngulag, þó dálítið sé
frábrugðið hinu venjulega kappgöngulagi;
minni handleggja- og bolhreyfmg.
Erlendis tíðkast kappgöngur nú ekki
nærri eius mikið á íþróttamótum og fyrir
svo sem 10—20 árum. Það eru aðeins
Englendingar og Danir, sem nokkuð veru-
lega iðka þær. Hjá Svíum, Norðmönnum
og Finnum koma þær afar sjaldan fyrir
á leikmótum. Og líklega hefði gangan
lagst algerlega niður sem kappleikur hjá
tlestum öðrum þjóðum, ef hún væri ekki
á leik.skrá Olympsku leikjanna. Á leikj-
unum í Stokkhólmi 1912 sýnist ganga þó
ekki hafa verið í hávegum, því þar var
aðeins gengin ein vegalengd (10 km. á
46 m, 28,4 sek.,) en t. d. kept i hlaupi á
12 vegalengdum.
Hið erlenda nafn á kappgöngulaginu er
„Heel-and-toe-walking“, og þýðir eftir orð-
unum, „Hæl-og-tá-ganga“. Göngulagið
er upprunanlega enskt og nafnið þessvegna
líka, Það er þannig. Skrefið byrjar þeg-
ar t. d. hægri fóturinn er eins hátt á tá
og mögulegt er, án mjög mikillar áreynslu,
og vinstri hæll tekur niður áður en hægri
táin sleppir. Strax, þegar táin sleppir
jörðunni, er fætinum sveiílað beint fram,
eins og í venjulegri göngu. I þessari fram-
sveiflu á fóturinn að vera svo aflvana sem
unt er, til þess að hvila vöðvana í hverju
skrefi ; þó þessi hvíld sje ekki nema augna-
blik í senn, skiftir hún þó miklu. Þar af
leiðandi má sveitlan ekki vera rykk-kend,
heldur sem mýkst. Þegar framsveifla fót-
arins er að enda, koma mjaðmirnar mjög
til hjálpar, því það er teygjanleiki þeirra
og mýkt, sem bætir síðustu sentimetrunum
við hvert skref; og öllum hlýtur að vera
ljóst, að þó ekki vinnist á nema 1 cm í
hverju skrefi, þá munar það stór-miklu á
langri göngu. Á 1 km. getur það munað
8—10 metrum. — Þessvegna ættu menn
að reyna að smá lengja skref sín, en var-
ast þó i kappgöngu að stika stærra en
þeim er eðlilegt. — Handleggirnir eru
hafðir kreptir, eins og í hlaupi og þeim
sveiflað á líkan hátt, en þó dálitið meira
inn á við að framan. Eins og allir munu
finna sjálfir, ganga fætur og handleggir á
misvíxl (þ. e. þegar vinstra fæti er stígiö
fram, sveiflast vinstri handleggur aftur).
Þess skal gætt, að brjóstið á jafnan að
snúa beint fram. Rjett áður en hægri
hæll tekur jörð, lyftist maður smámsaman
upp á vinstri tá og sleppir henni frá jörðu
um leið og hægri hællinn tekur niður aft-
ur.
Greining göngu frá hlaupi byggist að-