Skinfaxi - 01.12.1918, Blaðsíða 3

SKINFAXI
91
mér vonskin‘ISPfíniglandi ber. —
Eg gef þér mitíalt: mitt líf og mitt ljóð,
mitt lífsstarf er heitbundið þér.
Kveiktu Ijóð mitt ljós,
vertu ljúfust rós
þeim, sem lífið er myrkt og kalt.
Ef þ e i r öðlast frið
við minn óðar klið
fæ eg endurgjald þúsundfalt.
I maí 1917.
Borgfirðingur.
Gildi íþróttanna.
Eftir ólaf Sveinsson.
Við skulum þá fyrst atbuga, livaða
áhrif íþróttirnar (tamningin) hafa á
líkama mannsins.
Allar íþróttaæfingar liafa í för með
sér aukna líkamshreyfingu, en við
aukna hreyfingu örfast hringrásin í lík-
amanum. Skynjanlegur vottur þess eru
liraðari hjartaslög og tíðari og dýpri
andardráttur. Við það að hjartað herðir
slögin, pumpar það blóðinu hraðar gegn
um líkamann og flytur þá með sér meiri
næringarefni til þeirra vöðva og tauga
sem notaðar eru, og skolar á bakaleið-
inni á burt með sér þeim efnum sem
ónýt eru og skaðleg. Lungun losa svo
líkamann við þau, þegar blóðið kemur
aftur til þeirra. ]?að er súrefnið í loftinu
sem maður andar'að sér, sem Iireinsar
blóðið, og gerir það, ásamt öðrum efn-
um, hæfa næringu fyrir líkamann; þvi
hreinna scm loftið er, þess betur hreins-
ast blóðið. Og verður þá skiljanlegt,
hvers vcgna öndunin örfast með hjarta-
slögunum; starf þessara tveggja líffæra
er svo náið og hvort öðru liáð. petta
eru upp-yngingar- og aflstöðvar líkam-
ans. Ef þessi tvö líffæri eru ekki i góðu
lagi og hraust, verður þessum endurnýj-
unar-þörfum líkamans ekki gegnt svo
sem þyrfti, og afleiðingin verður oftast
heilsuleysi fyr eða siðar, eftir mótstöðu-
afli líkamans að öðru leyti. Ef stöðugt
eða mjög mikið er gert að kyrsetum,
cinkanlega í slæmu lofti, verður afleið-
ingin sama, enda sýkjast líffærin þá oft
sjálf, beiúhnis af hreyfingarleysi. Besta
ráðið til þess að treysta og þroska þessi
líffæri, eru hæfilcgar íþróttir, einkanl.
göngur og hlaup. Kirtlastarfsemin eykst
einnig, og við það með liinu, verður lík-
aminn ómóttækilegri fyrir sjúkdóma.
petta er einn af aðalkostunum við
íþróttirnar, og flestir munu telja hann
óumræðilega dýrmætan. ]?ví heilsan er
dýrgripur hvers er á.
Eg sagði óðan, að með aukinni hreyf-
ingu (æfingu) líkamans eða einstakra
líkamshluta, örfast hlóðrásin til þeirra
staða, sem notaðir eru. Og það er ein-
mitt þess vegna, sem tamningin ber á-
rangur; hún væri gagnslaus annars. pvi
það cr með blóðrásinni, scm vöðvinn
fær styrk sinn; blóðefnin byggja upp
vöðvann eða brcyta honum, eftir tilhög-
un æfinganna, blóðefnin leysa upp fitu
og önnur óþörf eða óholl efni, sem ef
til vill hafa safnast fyrir í líkamanum
og hindra hann i þeim hreyfingum, sem
tamningin útheimtir, og blóðið flytur á
burt með sér kolsýruna, sem safnast
fyrir í líkamanum við langvinna og á-
kafa hreyfingu. Sum efnin, sem líkam-
inn þarf að losa sig við, fara líka lit gegn
um húðina (svitaholurnar), og skilst
mönnum þá hve hreinlæti er nauðsyn-
legt. — Af þessu sést, að tamningin með
hjálp líkamans sjálfs byggir upp og
treystir þá staði, sem íþróttamaðurinn,
með tamningunni, heimtar traustari;
líkaminn lagar sig nefnil. ætíð eftir
þörfum sínum, að svo miklu leyti sem