Skinfaxi - 01.03.1919, Blaðsíða 5

SKINFAXI
21
G. Stefánssonar skálds, og sé fénu varið
til að styrkja einhvern einn islenskan
rithöfund á ári hverju. „Yér höfum
hugsað oss að byrjað verði á að útvega
stuðningsmenn einum af skáldum vor-
um,“ segir í blaðinu. — En hver sá e i n i
og þá um leið sá fremsti, sem tekinn
væri þannig fram yfir alla hina, ætti að
vera, er að líkindum enn ói'áðið.
petta er í rauninni vel virðandi, eins
og eg hefi áður sagt, — ef nokkur leið
væi'i að koma því vandræðalítið í fram-
kvæmd. Ekki efa eg það, að flestir
mundu óska og vilja stuðla að þvi — og'
]?á ekki síst Ungmennafélagar — að
okkar virðingarverðu og góðfrægu skáld
og rithöfuxidar mættu fá sem best kjör
við að búa, a 11 i r til hópa. — En hver
getur gert sér nokkra von um að Ung-
mennafélögin geti bætt kjör þeirra á
þ e n n a n b ein a fjárhagslega
hátt, eða að Ungmennafélögum beri
helst að vinna að þvi, að safna pening-
um að mestu leyti úr annara vösum eins
og gert er ráð fyrir og úthluta svo c i n-
u m litvöldum manni.
Og að líkja þcssu við Stcfáns heim-
hoðið er fráleitt.
Tökum t. d. góðan og gcstrisinn ís-
lenskan bónda og þó efnalítinn. Hann
mundi vel geta boðið heim til sin ein-
liverjum virðulegum langferðamanni,
og geta tekið honum svo sómasamlega
eftir ástæðum, að báðir liefðu ánægju
af. En ætli hann svo að taka alla sína
sveitunga og bjóða þeim til veislu, þá
myndu hans fáu alikálfar hrökkva
skamt.
pannig er það og alt annað, að
Ungmennafélagar hafa gengist fyrir
Stefáns heimboðinu, eða einhvers ann-
ars stórmcrldlegs landa vors erlendis,
lieldur en að taka alla helstu rithöfunda
þjóðarinnar á sína arma og bæta kjör
þeirra. Að réttu lagi ætti þá og að fara
á sama hátt með öll skáld, fræðimenn,
listamenn og alla, sem þörf hefðu á
hetri kjörum..
Hvernig mundi það geta sýnst rjett-
mætt að styrkja þennan e i n a rithöf-
und, er greinin talar um, með árlegu til-
lagi, en leggja alla aðra til hliðar, þó
líkt væru staddir? Reyndar er gert ráð
fyrir að líklega mætti smámsaman
styrkja fleiri, en jafnframt sagt, að ekki
myndu verða höfð mörg járn í eldin-
um, sem rétt er.
Mundu þá ekki nokkrir liíða svo
lengi eftir umbótinni á sýnum hag, að
ekki tæki að safna fé handa þeim?
Hcldur væri einhver vegur sjáanlegur
til þess, að sýna þessum sómamönnum
lit með þvi að safna fé lianda einum
þeirra hvert ár og færa honum það sem
viðurkenningar- og þakklætisvott frá fé-
lagsskaparins hálfu og annara góðra
manna, sem vildu gefa fyrir þeirra orð.
En bæði mundi þetta lítið draga og þessi
fjársöfnun fljótt verða treg og hvumleið
flestum mönnum, bæði þeiin sem gefa,
og þiggja. Væri þá ver farið af stað en
ekki. par að auki væri stefnu Ungmenn-
mcnnafélagsskaparins á þennan hátt
fleytt yfir í mjög skakkan farveg. Engin
von er til þess, að Ungmennafélögin geti
nú alt í einu jafnað yfir þessar eða aðr-
ar misfcllur liins illa fyrirkomulags né
afplánað það, sem svo lengi hefir verið
vanrækt. Jeg vcrð að biðja mcnn að
misskilja þó ekki þessi orð mín svo, að
eg sé mótfallinn fjárveitingum eða um-
hótum á hag okkar ágætismanna. Miklu
fremur álit eg það sjálfsagt, að þeim
sé launað svo með styrk af opinberu
fé, að þcir séu vel lialdnir af. Og vissu-
lega eyðast hér stórar fjárliæðir nú á
dögum í margt, sem síður skildi.
Ungmennafélögin geta að minni ætl-
un lítið bætt úr á þennan liátt, en þau
eiga að búa í haginn fyrir komandi tima
og þeim er engin ofætlun að u m h æ t a
svo hugsunarhátt okkar uppvax-