Íslendingaþættir Tímans - 27.08.1977, Side 24

Þorbjörn Arnoddsson
Hann lézt heima á Seyðisfirði 31.
ágúst 1976 á 80. aldursári. Slðari hluta
ævi hans var samofinn samgöngumál-
um Seyðfirðinga og sá þáttur gildur,
sem hann spann i þeirri llftaug, sem
öruggar samgöngur eru sérhverri
byggð. Farandmenn eins og sá, sem
þessar llnur skrifar, gleyma honum
seint. Og raunar hygg ég, að Þorbjörn
verði næsta hugstæður samferða-
mönnum almennt sakir persónuleika
hans, burtséð frá afreksverkum á veg-
um úti. Ég held lika, aö Þorbjörn hafi
verið mjög vinmargur. Aldrei heyrði
ég nokkurn leggja honum illt til. Og
hann átti trygga og dugmikla sam-
starfsmenn sem voru vinir hans.
Þorbjörn Arnoddsson fæddist að
Giljum á Jökuldal 3. marz 1897. For-
eldrar hans voru hjónin Ingunn
Antoniusdóttir frá Markúsarseli I
Alftafiröi suður og Arnoddur Þorleifs-
son frá Karlsskála við Reyðarfjörð.
Þau bjuggu næstu 10 árin á ýmsum
bæjum á Jökuldal. Þá fluttust þau út I
Hróarstungu, bjuggu fyrst I Heiöarseli
og siöar i Brekkuseli til dauðadags. En
þau létust meö stuttu millibili árið
1920. Þorbjörn var þá við smlðanám
hjá Jónasi Þórarinssyni á Hrafna-
björgum. Hann lauk þvl námi, fluttist
til Seyðisfjarðar og átti þar heimili
upp frá þvl.
Þorbjörn vann i fyrstu I vélsmiðju
Jóhanns Hanssonar viö járnsmiöi og
vélaviðgerðir. Eftir það mátti segja,
aðhanværijafn vigurá tré og járn, en
næstu árin vann hann viö húsa- og hús-
gagnasmiðar. Hef ég fyrir satt, aö
hann hafi verið bæði hagur og kapps-
fullur við verk.
Árið 1925 kvæntist hann Þórunni E.
Waage, sem var ættuð frá Seyöisfirði
og Mjóafirði. Eignuðust þau eina
dóttur, Palinu Kristínu. Hún rekur
verzlun á Seyöisfirði og var alltaf
samtlöa föður sinum.
Um 1935 tókst Þorbjörn á hendur
viðgerðir bila og slðan akstur I al-
mannaþágu. Það varð eftir það áðal-
starf Þorbjörns. Og þótt hann hætti
áætlunarferðum hálfs jötugur, þá
fékksthann við akstur til sföasta dags.
Hann hafði bil i smiöum á verkstæði
sinu, snjóbil, og hugðist útfæra þar
hugmyndir sinar um ýmsar nýjungar.
28
Var hann búinn að efna sér I bilinn og
nokkuð langt kominn meö smiðina.
Þorbjörn lifði þróun islenzkra vega I
hálfa öld. Torfæruakstur var honum
iþrótt og mér fannst hann ævinlega
vera við öllu búinn. Það var eitt sinn
um vor i leysingu, að við komum að
„stórri móðu” i lægð norðanvert á
Fjarðarheiði, en litill fólksbíll á vegin-
um og vatn upp á miðjar hurðir. — Það
var eins og ekkert væri sjálfsagðara!
Þorbjörn seildist aftur fyrir sig og tók
fram vöðlurmittisháar, sem hann brá
sér i, festi taug i þann sokkna og dró
hann á þurrt. Ahöfninni buðum við far.
Hægt en örugglega ók hann yfir ,,móð-
una” og siðan héldum við leiðar okkar
eins og ekkert hefði i skorizt. —- Þetta
atvik er dæmigert. En sérgrein Þor-
björns var þó akstur snjóbíla I bratt-
lendi. Þar var hann svo sannarlega
brautryðjandi. Gjörbylting varð i
vetrarsamgöngum Seyöisfirðinga með
tilkomu snjóbilsins. Þaö var undrun-
arvert, hversu Þorbjörn komst leiðar
sinnar i bullandi ófærð og bráðófæru
i veðri. Fjaröarheiðin er ekkert lamb
að leika sérviðá vetrardregi. Þar var
aöalvettvangurinn — en ekki sá eini,
þvi aldrei var neitað ef unnt var að
rétta hjálparhönd. Auk þess heilluðu
öræfin.
Akstur var um langt skeið atvinna
Þorbjörns, sem hann haföi lifsfram-
færi sitt af. Jafnframt voru góðar
samgöngur og batnandi hans hjartans
mál. Er þá vel, þegar saman fer hug-
sjón og starf.
Þorbjörn var sæmdur riddarakrossi
hinnar Islenzku fálkaoröu 17. júni 1975
fyrir brautryðjendastörf á sviði sam-
göngumála. En hann var raunar verö-
ur viðurkenningar einnig sakir ann-
arra hluta og er mér þá efst i huga
ævilöng eljusemi og trúmennska I
verki og órofa tryggð við Island og
þess aðskiljanlegu náttúru, dauða og
lifandi. Varð ég þess oft var hversu
glöggt auga hann hafði fyrir mörgum
þeim tilbrigðum daáamlegum, sem
fara fram hjá mér og minum likum
nema okkur sé á þau bent.
Það væri þarft verk til varðveizlu
merkrar sögu — og yrði góð lesning að
gera myndarlegan þátt um Þorbjörn
Amoddsson, æviferilhans, afrek, já og
ævintýri, ef svo má aö oröi komast.
Hér veröur litlu við bætt þennan fá-
tæklega ramma, sem ég læt fylgja
ljósmynd hans. A ég þó margar góðar
minningar frá samverustundum.
Fyrsti fundur okkar Þorbjörns er
mér einkar minnisstæður og svo orðin,
sem hann sagði. Við mættumst á
Ströndinni út hjá Melstað. Hann kom
að innan á herbil gagngert til að spara
mér sporin. Ég var nýkominn af
Brekkugjá, var vist eitthvað latur og
haföi hringt frá Hánefsstöðum. Hyar
geturðu snúið? spurði ég þegar við
höfðum heilsast og sá enga möguleika
á örmjóum ruðningnum. Bara hérna,
sagði Þorbjörn rólega, sneri bilnum á
staðnum og beindi för til réttar áttar.
Þegar ég frétti, að Þorbjörn hefði
látist árla morguns við verk sitt, þá
varð mér aö hugsa: Hefði nú Drottinn
spurt: Hvar vilt þú taka vendinguna?
Mundi þá ekki Þorbjörn vinur vor hafa
svarað sem fyrr: Bara hérna. —
Honum var aldrei neitt að vanbún-
aði. Og þannig hugsa ég mér að það
hafi veriö þá óg verði framvegis.
Vilhjálmur H jálmarsson.
íslendingaþættír