Mánudagsblaðið - 23.01.1967, Page 3

Slánudagur 23. janúar 1967
Mánudagsblaðið
3
Blaó fynr alla
Kemur út á mánudögum. Verð kr. lOuOO í lausasölu. Áskriíenda-
gjald kr. 325,00. Sími ritstjórnar: 13406 og 13975.
Ritstjóri og úbyrgðarmaður: Agnar Bogason.
Auglýsingasími 13496. — Prentsmiðja Þjóðviljans.
Fróðleiksmolar fyrir hina menntuðu
Framhald af 6. síðu.
ríkjanna dottið í hug sú
snjalla huginynd að gera
Alcatraz eyjnna að „tá.kni
friðarins“ í minningu þess,
að árið 1945 voru Sameinuðu
þjóðirnar stofnaðar í San
Francisco. Eyjan er í cigu
bandarísku stjórnarinnar. Já
ja hvað myndu Ness og Tlie
untouchables, segja, þegar
„heimili“ Capones og slíkra
friðarsinna yrði tákn
heimsf riðarins ?
★
Það er leitt, að Motel-
kappamir okkar íslenzku
misstu móðinn, sýnilega að
ástaeðulausu. Nú eru. Banda-
ríkjamenn farnir að styrkja
ríki eins og t.d. Morocco í
Afríku í byggingu slíkra
mótela. Nýlega var hafin
bygging á þrem mótelum í
Fez, Morocco með amcrískum
styrk og kosta þau 5,5 millj-
ónir dollara. Sýnir það, að
motel-rekstur þýkir borga
sig allvel einkum þar sem nú
er að verða mikill ferða-
mannastraumur.
Hinn ungi brc/.ki Icikrita-
höfundur, John O.sborne —
Horfðu reiður um öxl — hef
ur verið lítt áberandi i seinni
tíð. Ilann cr einn af „reiðu
mönnunum“ í skáldalífi
Breta og vakti athygli um
stund. En, eins og „æðin“
sem gripa unglinga (Bítil-
seði, húla hoj>j>), þá deyr á-
liuginn i'yrir ofstopaverkum
þessara manna út, þau
þykja ekki listræn né mik-
ilsvirði. Nú hefur Osbome
]m> tekizt að vekja athygli á
sér, liversu smekklcgt sem
mönnum kann að þykja. 1
nýju vcrki cr t.d. ein af j>eir
sónunum látin segja eitthvað
á ]>esas leið. „Eg hef nauðg
að yfir 30 konum, þar á með
al móður minni, sem ekki
einu sinni streyttist á móti
að ráði.“
Svona viðbjóður hefur
stórlineykslað alla, en þess-
ir listamannaræflar, sem, því
miður, ciga sér molskinns-
buxnafylgjendur hér, svi.'ast
cinskis til þcss að vekja at-
liygli á andlegum afrokum
sínum, og upi»skera skapn-
nðarvirðingu fyrir.
SPARIfl TIMA
©
OG FYRIRHDFN
KAKALI SKRIFAR:
Nýja bió sýnir enn jólamynd sýna „Mennirnir mínir sex“. Hér
sjáum við Shiriey MacLaine ásamt cinuin eiginmanninuUi.
í hreinskilni sagt
Utanbæjarbifreiðir og árekstrar — Hver er sekur? — Utanbæjarmönn-
um vorkunn — Fáránlegt fyrirkomulag — Reykjavíkurprof? — Mis-
munandi reglur — Ösamræmi — Umferðaryfirvaldið og ökukennarar
— klaufaskapur sveitamanna skiljanlegur — Nýtt fyrirkomulag
7£r/ZA£JF/GAU
RAUÐARÁRSTÍG 31 SÍMI 22022
Nýlega var á það benit,
samkvæmt upplýsingum um-
ferðarlögreglunnar, að
fimmti hver bíll, sem lenti
í árekstri eða slysi í Reykja
vik væri utanbæjarbíll þ.e.
bifreið á öðru númeri en R-
númeri. Með tilliti til bif-
reiðafjöldans í Reykjavík ar
hér um stórkostlegar upplýts
ingar að ræða, upplýsingar,
sem greinilega ættu að gefa
umferðaryfirvöldum nokkra
hugmynd um þann molbúa-
hátt, sem virðist öllu ráð-
andi í jafn alvariegu máli
og umferðinni.
Hér í blaðinu hetfur oft-
lega verið á það minnzt, en
auðvitað með engum árangri,
að útanborgarbílstjórar væru
ekki annað, yfirleitt, en
hreinir bjargarlausir kálfar
í umferðarvilleysunni í
Reykjavík, stórhættulegir
sér og öðrum. Sízt er þet.ta
að kenna þeim utanbæjar-
mönnum, sem hingað hópast
á bflum sínum. Sökin ligg-
ur einungis hjá umferðaryf-
irvöldum þeim, sem leggja
reglur um bílpróf, kröfur
um þekkingu umferðar, akst
ur almennt í landinu. Reyk-
víkingar búa við ágætan hóp
ökukennara yfirleitt, en inn-
an um þann hóp eru líka
stórhæltulegir gamlir menn
og klaufar, sem hvorki
kunna almennan akstur né
undirstöðuatriði umferðar-
framkomu. Við þckkjum
gömlu „ÍK>rgai-stjórabeygj-
umar“ hjá þeim klaufum og
sjáum árangurinn of oft hjá
unglingum som nýtckið hafa
próf. Við þekkjum og, að
umvöndun kennara við
lærlinga er víða mjög á-
bótavant og kæruleysið oft
ráðandi, unglingar, sem
skríða gegnum próf verða
þcgar í stað kæruleysir og
þeir setjast undir stýri eftir
litslausir, enda er árangur-
inn í samræmi við það.
En, engu að síður, er hér
í uinferðinni enn verri vá-
gestur og margra.it hættu-
legri en iélegir kcnnarar og
kærulausir unglingar, og
snertir einkum utanborgar-
menn og árekstra þá og slys
sem þeir valda hér. Þetta er,
umbúðalaust, hinn stórhættu
legi glundroði, sem ríkir í
umferðinni og jafnframt ]>á,
að fólki, t.d. úr Inngeyjar-
og Múlasýslum er sleppt hér
á göturnar án ]>css að hafa
tekið skyndiökujiróf í Reykja
vík. Það er Rcykvíkingutn,
innfaMldum, nógu erfitt að
fyigjast með ]>cirri reginring
ulreið, skipulagsleysi og
glundroða aimennt, sem rík-
ir í umferðarmáhim höfuð-
staðarins. Við hverju má bú-
ast hjá mönnnm, sem alla
sína tíð aka á mannfáum
þjóðvegum, um túnbaiana
hjá sér með heygrind eða
heyvinnutæki aftan í jeppa
sínum? iM-ssir menn hafa ef
til vill lagt á minnið ahnenn
merki í sambandi við akst-
ur, samkvæmt bóknm gefn-
um út af ökukennumm.
Þeim er máske ijóst að hif-
reið gengur fyrir vatni, ben-
síni og iofti, og varahjólið
er hjólið, sem ekki rennur á
veginum nema eitt hinna
fjögurra verði óvirkt. Þeir
geta máske gefið upp lýsing
ar um það, að í Reykjavik
séu rauð ljós sem segja
„nei“ en græn, sein segja
„já“. Þá ber ekki að efa,
að þeim er Ijóst að vikið er
til vinstri, oftast, og að í
hiifnðstaðnum sé uin fleiri
cn eina akrein að ræða á
stærri götum.
En livaða jwaktiskt gagn
cr af þessum ujijilýsingum
Jiegar þeir, mcst fyrir hátíð-
ir, liójiast í öisina og vitleys-
una hér? Frenmr lítið. Þeir
eru óæfðir, seinir að átta
sig og annaðhvort fipast og
ienda í árekstri cða tefja
fyrir óþolinmóðum og
„svekktum“ innfædduin Reyk
víkingum, sem vllja komast
áfram og eru Imndleiðir á
þcssari ringnlreið allt árið
í kring, hráðabirgða reglum,
lokumim, nýjum cinstefnum
ög mismunandi reglum við
samskonar aðslatóur, dratt-
andi strætisvagna, sem stöðv
ast á hverju horni o. s. írv.
1 borgum þar sem umferð
amienning er í lieiðri höfð
eru reglur um að utanbæjar
fólk verður að fá sér „city-
licence“ þ.e. ökuskírteini í
umræddri borg, sem ökumað
ur heimsækir. Geri hann það
ekki og lendir í árekstri
liggja þar við þungar sektir
og viðurlög stór. Á Islandi
cr ekki nema einn staður,
sem að sumu leyti líkist stór
borg, hvað umferð snertir.
Það cr höfuðstaðurinn. Þorp
in og bæjirnir úti á landi
skajia ekki vandræði fyrir
sveitafólk og ekki tiltökumál
þótt menn úr sveit aki þar
með það próf, sem viðkotn-
andi sýslumenn eða yfirvöld
gáfu þeim.
Hér í höfuðstaðnum skipt-
ir ]>etta allt öðm máli. Borg
in er þegar orðin yfirfull af
ökutækjum, umferðaryfir-
völdin hvorki ráða né við
hafa nægilega umferðarþekk
ingu til að skipuleggja um-
ferð svo að nokkru ráði
nemi. „Bann«tefnan“ er eina
úrræðið, ^ henni framfylgt
„nm jólin“ en ekki að ráði
á öðmm árstimum. Afskipta
laus er látin öll af-
greiðsla fiutningsbíla sem
flytja vörur í verzlanir, sem
standa við helztu umferðar-
götur. Þótt umferðarregl-
n r séu til í þessum efnum
hefur lög glan hvorki mann
skaj> né, sýnilega, áhuga á að
framfylgja ]ieim. Inn í alla
]>essa dýrð kemur svo sveita
inaður glaður og kátnr á
liensín-cssi sínu, dásamandi
öll Ijósin og litbrigðin, an-
andi áfram unz ,krassið‘ kem
ur og þá vankaður og undr-
andi, Jiegar hann skreið-
ist úr brakinu.
Hér er ckki nema ein
úrlausn, og þó verður það
alilrei lausn fyrr en stærri
þorj> úti á landi, ekki sveit-
irnar sjálfar, hafa ökunám-
skeið og kcnni þar akstur
undir sejn líkustum aðstæð-
um og þeim i Reykja-
vík. Eins og nú er komið,
þyrfti h'.... utanborgarmað-
ur, sem hingað kemur í
fyrsta skipti á bifreið sem
ökumaður, að láta það vera
sitt fyrsta verk, að ganga.á
fund bifreiðaeftirlitsins og
biðja um próf og kennslu-
akstrur um götur Reykj'vík
ur. Þetta yrði mikið um-
stang í fyrstu, en er frá liði,
yrði þetta tiltölulega létt
verk og mikið öryggi.
Vitanlega ber ekki að
horfa framhjá að t.d. Ör-
uggur akstur, stofnað á veg
um tryggingafélaganna er
þörf og ágæt hugmynd, sem
á eftir að láta margt gott
af sér Ieiða og ber að meta
þá viðleitni að verðleönim.
Im' fleiri samtök tfl sveita
um öryggi í akstri, því betra
fyrir allan almenning.
En við skulum vera alveg
klók á því, að umferðar-
nám verðnr aldrei að gagni
úr bókum einum og margt
er jafn nauðsynlegt við-
víkjandi akstri undir sömn
kringumstæðum og eru í
Reykjarik, eins og að kunna
að snúa hjólhra og skipta
nm gír. Æfing í nmferð,
akstur við hlíðstæðar aðstæð
ur og í Reykjavik er etoa
Iausnin. Allt annað er hálf-
kák, sem hefnir sín þegar
ekið er við aðstæður
Reykjavíkur, á bóknáms-
þekkingu.
Umferðaryfirvöldin hafa
verið að fikra sig áfram í
áratugi með tnjög litlum á-
rangri. Ábendingum er
aldrei tekið, opinherlega,
þótt ýmsum ábendmgum
hafi með tímanum, og
í laumi, verið hrint í
framkvæmd. Það er eins og
viðkomandi yfirvöld forðist
eins og heitan eld, að gera
það, sem þeim ekki dettur
fyrst í hug sjálfum. Þessi
afstaða gæti verið ágæt hjá
enfólki í sau'naklúbb varð
andi nýnæmi í veitingum
kvöldsins. En það er óafsak-
anleg afstaða í jafn veiga-
miklum málum og alvarleg-
u m sem öryggi í umferð.
Það ættu þessir háu herrar
að gera sér Ijóst, áður en
þeir halda áfram þessari
þverr- óðsku.