Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1953, Side 15

koma í veg fyrir hinn svokallaða „innilokunar-
ótta“, sem hætta er á að grípi kafbátsmenn,
vegna hinna eðlilegu þrengsla í kafbátunum,
þegar þeir eru lengi í kafi, hefur verið reynt
að gera íbúðir þeirra og annan aðbúnað eins
þægilegan og kostur er á, með því að hafa ýms
tæki til dægrarstyttingar, svo sem bókasafn,
spilaborð, kvikmyndasal o. fl. Sérfræðingar hafa
valið róandi liti á herbergi skipshafnanna
o. s. frv.
Við tilraunir á eldri kafbátum með úthald
skipshafnanna í kafi, reyndust þær halda vel
út þótt kafbátarnir væru meira og minna neðan-
sjávar í 21 sólarhring, en bandaríska flota-
stjórnin hefur um nokkurt árabil æft nokkrar
skipshafnir með tilliti til úthalds, með því að
láta þær standast ýmsar þrekraunir þar að
lútandi. Er þar m. a. rannsakað þol tauga-
kerfisins og sálarástand manna, sem lengi eru
neðansjávar, en sá þáttur mun verða þýðingar-
mikill á kafbát eins og Nautilus.
Bandaríski flotinn mun innan skamms hefja
smíði atomskips, og er þegar búið að skíra það
Sæúlfinn. Skip þetta mun hafa annan útbúnað
hvað snertir yfirfærslu atomsprenginga í gufu-
þrýsting og túrbínuaflvaka. Ráðagerðir eru
einnig uppi um að smíða atom-flugvélaskip.
Enda þótt vélaorka til vélaafls verði fyrst
um sinn notað í þágu hernaðar, er sennilega
ekki of mikil bjartsýni fólgin í orðum Trumans,
er hann lét svo ummælt þegar kjölurinn var
lagður að Nautilus 16. júní sl., að atomaflið
myndi innan skamms verða hagnýtt í verzlunar-
skipum, flugvélum og við rafmagnsaflstöðvar.
Truman lauk ræðu sinni með þessum orðum:
„Þann dag, sem skrúfur þessa nýja kafbáts
snúast í sjónum og knýja hann áfram, verða
þáttaskil í heimi atomvísindanna, á sama hátt
og þegar fyrsta atomsprengingin fór fram í
eyðimörkinni fyrir 7 árum.
Lausl. þýtt úr Nautisk Tidskrift.
Guðm. Jensson.
Styrktarsjóður Skipstjóra- ng
Stýrimannafélagsins Aldan
Það hefur frá upphafi vega verið sá ljóður á ráði
skipstjórastéttarinnar, að hún hefur verið heldur sinnu-
laus um velferðar- og hagsmunamál sín. Þetta er að
vísu fyrst og fremst bein afleiðing af hinu alkunna ís-
lenzka tómlæti, en þó jafnframt vottur um það, að
stétt vor sé félagslega heldur lítið þroskuð. — Skip-
stjóra- og stýrimannafélagið Aldan var sérstaklega
stofnað tjl þess að efla félagslegan þroska stéttarinnar
og kenna henni að standa með einu baki undir sam-
eiginlegum hagsmunum og beita sér einhuga fyrir
hverju því, sem gæti orðið stéttinni til framgangs í
bráð og lengd.
Það er sorgleg reynsla hér á landi, að menn eru yfir-
leitt daufir til samtaka. Það er eins og hver einstakur
maður skilji ekki mátt þeirra fyrr en hans eigin per-
sónulegu hagsmunir eru í veði; þá þykir honum sjálf-
sagt að allir rjúki upp til handa og fóta honum til
styrktar, og þá er eins og hann muni ekki, hvað hann
hefur verið tómlátur sjálfur, þegar hagsmunir félag-
anna voru í veði, og þegar allir hugsa svona, þá standa
allir jafneinir, enda þótt svo og svo falleg samtök séu
til á pappírnum. Menn verða að muna að menn gera
almenn samtök til að tryggja sig í framtíðinni, þegar
að því rekur að það eru hagsmunir manns sjálfs, sem
við liggja, enda þótt engin spjót standi á manni í svip.
Það er nokkurs konar samábyrgð, sem menn tryggja
sér að eiga aðgang að, ef illa fer, og því er sá ber að
baki, er í nauðir rekur, sem ekki hefur viljað styðja
samtökin fyrr en hans persónulegu hagsmunir voru í
veði. Þetta er svo auðskilið og sjálfsagt, að róleg íhug-
un þess hlýtur að gera þetta hverjum manni ljóst.
Sá, sem ekki vill hjálpa öðrum, honum verður ekki
hjálpað. Það er svo auðskiljanlegt, að ef enginn vill
taka á, nema hans persónulegu hagsmunir séu í veði,
þá er aldrei nema einn maður starfandi í samtökun-
um í hvert sinn, sá sem áhættuna á, en hinir sitja hjá
og bíða eftir því, að hjálparþörfin standi á þeim.
Nú á þessu ári fyllir félagið 60 ár, og er eitt elzta
stéttarfélag landsins, og ljós vottur um framsýni þeirra
manna, er að því stóðu, enda mátti félagið sín mikils
á fyrstu starfsárunum.
Styrktarsjóður félagsins var stofnaður ári síðar, og
markmið hans er fyrst og fremst að styrkja ekkjur
félagsmanna, svo og félagsmenn í veikindum.
Eftir öll þessi ár er sjóðurinn mjög rýr að vöxtum
og hefur ekki náð nema að takmörkuðu leyti tilgangi
sínum. í sambandi við þessi tímamót, svo og af brýnni
nauðsyn, hefur verið ákveðið að reyna að efla sjóðinn
svo um muni. Menn hafa velt því fyrir sér á hvern
hátt það væri tiltækilegt, og var svo hafnað í happ-
drætti. Til þess að byggja upp sæmilegt happdrætti
þarf mikið fjármagn, og meira en það, sem félagið eitt
getur staðið undir, og hefur því verið skrifað til ýmissa
fyrirtækja og félaga um að veita þessu máli stuðning.
Það er maðurinn, sem situr hjá, sem samtökunum
spillir, hann spillir gagnsemd þeirra fyrir öðrum og
nytsemd þeirra, einnig fyrir sjálfum sér. Þess vegna
ert þú, félagi góður, beðinn að láta ekki standa upp
á þig.
Guðm. H. Oddsson.
VIKINGUR
55