Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1966, Blaðsíða 11

skipum er mest hætta búin. Þessi
skip hafa vanalega mj ög lítið frí-
borð, og sjórinn gengur yfir þil-
farið á þeim jafnvel í góðu veðri,
en hann rennur fljótt út aftur,
einkum þar sem er opið handrið,
en ekki heill öldustokkur. Það
flýtir fyrir sjónum að renna út,
að þessi skip hafa stuttan veltu-
tíma — sem næst 12 sek. 1 vond-
um veðrum verður að gæta
þess vel á þessum skipum, sem
hafa stóran og næstum óvarinn
þilfarsflöt, að láta ekki brotsjóa
skella yfir þilfarið. Slíkir brot-
sjóar geta valdið miklum skaða.
Þilfarshúsin, hlífðarplötur yfir
spilum og allt sem á þilfarinu er,
er í hættu á þessari gerð skipa.
Skipstjórar á skipum með verð-
mætan þilfarsfarm munu fljótt
læra, að þeir verða að forðast að
láta sjó brjóta yfir þilfarið, og
mega ekki hika við að leggja
skipinu til strax og þess gerist
þörf. Farmeigandinn væntir þess
að farminum sé skilað óskemmd-
um. Þessi skip eru vanalega af
hlífðarþilfarsgerð og hafa stórt
fríborð. Sé viðhöfð nægileg að-
gæzla, ætti að vera hægt að halda
þilfarinu nokkurnveginn þurru.
Þar sem útgerðarfélög hafa
margar mismunandi gerðir skipa,
verða skipstjórarnir að gera sér
far um að kynnast hinum breyttu
aðstæðum, þegar þeir skipta um
skip.
Akkeri og þeim tilheyrandi.
Allir reyndir sjómenn vita hve
mikils virði það er, að akkeri séu
hífð vel upp og sett vel föst, þeg-
ar lagt er af stað í ferð. Laust
akkeri getur valdið miklu tjóni á
bógnum, klussi og bakka, þegar
skipið fer að erfiða í sjónum. í
vondum veðrum verður að hafa
gott eftirlit með akkerunum og
öllu sem þeim tilheyrir. Sjór má
ekki komast niður í bakkann, því
þá getur það sem þar er geymt
orðið fyrir skemmdum og eyði-
lagst. Hlífðarhlera verður að
setja fyrir í tíma. „Tonnagel.úg-
an“ þarf einnig gott eftírlit.
henni er alltaf hætta búin, þegar
sjór gengur yfir þilfarið.
VÍKINGUR
Hitt og þetta.
Það ætti að vera óþarfi að taka
fram, að stöðugt þarf að athuga
allar hurðir og lúgur á skipshb'ð-
inni fyrir neðan efsta þilfar,
endurnýja pakkningar og halda
öllum lokunarútbúnaði vel smurð-
um.
Þegar stefnu er breytt í vondu
veðri svo að sjórinn verði fyrir
aftan þvert eða á eftir, og af því
hlýzt meiri veltingur, þá ætti allt-
af að láta vélamenn vita um það
fyrirfram og einnig það fólk, sem
fæst við matreiðslu- og fram-
reiðslustörf. Með því væri hægt
að koma í veg fyrir slys og þann
kostnað, sem af því leiðir, svo
sem sjúkralaun og skaðabóta-
kröfur. Þetta er ekki annað en
einn þáttur af góðri sjómennsku,
sem því miður allt of oft gleymist.
Hið ábyrgðarmikla starf
skipstjórans.
Hér að framan er getið nokk-
urra atvika og vandamála, sem
koma fyrir í starfi skipstjóra.
Þetta er þó ekki nema ein hlið af
margþættu starfi hans. Það er
mjög erfitt að gera grein fyrir
og skýra allar skyldur, sem á
skipstjórnarmönnunum hvíla, og
sérstaklega skyldur skipstjórans,
ef það á að gerast á þann hátt,
að aðrir en sjómenn geti skilið
það.
Farnar eru að heyrast raddir
um það, að innan tíðar verði ekki
lengur þörf fyrir skipstjórnar-
menn. Fátt er meiri fjarstæða.
Einnig heyrist talað um, að í stað
skipstjórnarmanna, þar með tald-
ir skipstjórar, komi menn með
allt aðra menntun. Þeir sem svona
tala, vita blátt áfram ekki hvað
þeir eru að tala um. Ennfremur
er talað um, að mannlaus skip,
stjórnað með elektroniskri fjar-
stýringu, sigli brátt um öll heims-
ins höf. Við sjáum nú hvað setur
með það. Hugsum til þeirra fjöl-
mörgu fínu og ágætu raftækja
(elektroniske konstuktioner), sem
til eru og ætluð skipum, en hafa
þó enn ekki verið sett í skip,
hvorki farþega- né verzlunarskip,
af því þessi nýtízku áhöld eru
alltof dýr og krefjast stöðugrar
gæzlu sérfræðinga.
Skipstjórinn er ennþá nauð-
synlegasti maðurinn á skipinu.
Enginn rafheili eða tæknifræð-
ingur getur komið í hans stað.
Menntun skipstjórans kemur til
að fylgja þróuninni og verður
meira og meira tæknileg. Mennt-
un hans getur aldrei orðið of mik-
il, og hann heldur áfram að læra
allt sitt líf.
Reyndur og duglegur skipstj óri
er gulls ígildi fyrir útgerðar-
manninn. Það er skipstj órinn,
sem hefur ábyrgð á öllu á skip-
inu, og það er hann sem sker
endanlega úr um hvað gera skal,
og hefur ánægjuna, þegar allt
gengur vel. Ekkert gleður skip-
stjórann meira, en þegar hann,
eftir langa og erfiða ferð, skilar
skipi og farmi heilu í höfn. Hann
telur það sína helgustu skyldu, að
leiða skip og skipshöfn á réttan
hátt gegnum alla erfiðleika.
i«HKH><HKH>íHKHKH3
100.000 tonna skip, sem á að geta sigltmeð
16.5 mílna hraða, verður að hafa stóra
skrúfu, eins og t.d. þessa sem vegur 34
tonn.
157