Tíminn - 24.05.1969, Page 11

þðtitia miitoliu'm, aiuton'um bostna'ði og
eníliðleitouim útgerðanmianma. Sá,
sem þetta mél heymir umdiir, er
hæsbviintur • sjáTOrútveigsmálairá'ð-
herra. Bn hanin hief'ur elkki að því
er virðist gerit nieúltt till að koma
þessu í fmamltovæimid. Má ég nota
orð hans sjalfls tl þeiss að svara
þessu. Hanm vilðhiaiíði þau orð á
miðvitoudagstovöMið. Onðrétt 9agði
hamn:
„Þetta bíður bara“.
„Þalð er elkki uinnt aið toref jast af
miönnum þess, sem þeir eiga etoki
og hafa ef tffl vill aMrei átt og
þekltoja aðeinis af afispunn. Skriff-
innákian ríðuir sjaldar. við einteym-
inig og etokert geriist nemia sömu
meinninnir séu m eð fingurna á slag
æðinni, annans bíðuir þetta bara.“
Þaasi hækkuin erlendiu stou'ldanma í
íslenztoum torónum venður mjög
þungur baggi á stóruim hluta báta-
flotans næstu árin, svo þungur,
að stuniir rísa þar etoki undir. Em
við þetta bætast svo innllendu lém-
im hjá fiskveiðisjóði íéiands, sam
eru me® genigisálk'væði, en þau lén
hiaifia nú þegar hækka'ð um 15.54%
eðla um 155 þús. á hverja mffllfj.,
sem bátuininm stouMair. Svo áhrifa-
rílk til hins verra er gengisfeÉi'ng-
in í þassu efini, aíð húm verfcar
tvisvar á sama lánið tffl hæktoum-
ar. Getur það raunveru'lega verið,
að engin leiið önnur hefði reynzt
Héttbænari fyrir þemnain þýðiingiar-
miesta atvimnuviag, seim afilar laind-
dinu meginMuta þess gjiaildeyris,
sem við höfum úr að spffla. í þess-
um umiræðum sem mangofit áður
liöfum við Fnamsóknanmemn bant
á ýmsar leiðiilr. Við teffljum, aið átt
hiafi að byrjia á því að afnema ýms-
ar þungar ál'ögur undanfariandi
ára, sam lasðar hafa voriið á at-
vininuvegina, Iiæklkia vextiina á fnam
ieiðsl'uatvinnuvegunium, breyta
l'ausastouMum og óneiðustoulduim í
lán til liemgni tírna og gera vext-
ima hagtovæmari. Á þetta var beint
oft ifyrir gengisfelffliinguna síðustu,
en ölum sflítoum til. vair vísað á
bug. Nú þunftli enigar tffll. flré
sitjónnarandstæðingum, þa® var bú
ilð aS reikna og reikinia og það vair
mú einhver miuinur eða áður fynr.
Þá þurfbu miemm að melitoma á hnrjém
sér og þá gat stoilijanliega orðið
reitontinigsstoetotoja í dæmiinu, en nú
var þa@ élveg óhugsandi og ánamig-
uninn hefiur þjóðin dagliega fyriir
augum oig íinmuir í sívaxamdi dýr-
tiið.
Vextimlr.
Það hefuir oft veirið ’rætt um
vextiima og isuimiir hiv. st jónnaTSinm-
ar haifa tafflið, að það trmumdi að-
eins spara sjávarútveginum bæpair
80 miillj. I heiiM, ef vextir af fé
fjárfestimgarisjóða yrðu lækfcaðiir
um % og vextiir aif irestaniénum út-
vegsiras um 2%. Hór er au'ðvitað
uim bl'eltókingiu að ræða, og aðeiins
hliubi af dæm'imu tótoinm. Um %
hlutar af útllánum gjalidieyirisbank-
anma er buindinin í sjávarútvegi.
Þar fynir utan eru svo Ilán fi®k-
veiðisjóðs, stofnliánadeffldair og
fistoimlálasjóðs.
Ef vextiir eru l'æfcfcaðfr um
2—3%, munidi það spara undiir-
stöðuatvinmiuvegunum 250—300
miilj. kr. auk þass, sem lækkað'ir
vextir kæmiu ölu abvinnUl'ífimiu tffl
góða og eimniig almenmingi í læiklk-
uðu verðliagi. Vexbinnir koma affls
sbaðar firam, í vöruverði, bygging-
arkostnaði, í húsateigu og í afflri
þjónustu. Með l'ækkuðum fjár-
magnSkosbnaíði léttir á atvminuveg-
unuim. Háir vextir 'gaignast spari-
(f'járeigand'm Ktitl, ef alfflar ináð-
stafanir, sam gerðar ©ru, rýra stöð
ugt venðgi'Mi spanifjárims. Háir
vextir sem hagstjórnartæki eiga
ekki við í íslenztou þjóðfélagi. Fá-
ar ráðstafanir í efmahagsméluim
hafa aukið verðbálguerfiðilelkania
mieira hér á liandi, þar sem ei'gið
fé eir mrjög Mtið og þörfin fyrir
iánsfié miki'I. Á undaniförinium ár-
um hafa stjórmarvöld verið að
baksa við að reka efinahagspóffltík
eins og hjá háþróuðum iðnaðar-
þjóðum og samhliða llátið ginnast
af raupi uim óraunhæft verzlunar-
firelsi, frelisi, sem þessar sömu iðn-
aðanþjóðir leyfia sér tæplega eins
og einm góður sjálfstæðismaður
orðaði þeibta í blaðagnein. Bneytimg
á lauisaskulMum sjávarútvegsins í
lömig lán er eitt þýðimigarmesta
miállð. Sama gffldir uim fiékiðnað-
imm í heffld. Ef á að gera alvar-
lega tiiraum, sem er óhjétovæmi-
ieg tffl þess að veita þassum umdir-
stöðuatvimmuvegi viðumamdi starfs-
stofflynði, venður að talka þessi mél
fré gnunmi, tooirna á enduirskipu-
lagningu- í rekstrimum og stofinia
aðstoðéirfllánasjóð í þesisu skymd.
Þeitta er hægt fyrir fórgönigu rílk-
issitjónmar ám þess að venui. milkiu
nýju fé yrði toomið í umferð. Eins
oig imálliuim er nú Itoomið eftár ára-
iamga vandræðaviiðrieism, er þetta
brýn mauðsym. Það stoal svo líka
vflðuirlkiemmlt, að í vetur vonu amlk-
im refcsbnajriém velilbt útgerðininl
Það var mauimiast boðiiegt lemgujr
neimium, að óbreyttit últgerðairlém
giæibu haflldizt eftir svo gífuriegiar
hœktoaniir á ölllllum tilkoiSbnaði, em
eins og þessu var hálttað, iieysiti
þetta að mjjög tatomörtouðíu Ileytl
vanidamm.
Kostnaður og hráefnisöflun.
Útgerðairiám, sem greiðast aiftrnr
mneð 35% af aflla líðamdi áns, leysa
emigan vandia lLðiimma ára. Ef vanda-
móiiið væri etoki stærira em þetiba,
að hægt væmi að 'greiða stouldahal-
anm mieð útgeuðariláni, þá væri
vamdiimn ekki miltoilll. Em það var
fiarið öðiru vísi að em æslkileigt
hefði veirið, a.m.k. frá mímiu sjóm-
armiiði. Það varð ekki kiomizt hjá
að hæktoa útgerðiarilániim. Það var
deigimium Ijósara ein það, sem gera
átti, var að hæktoa afurðaflám'im,
svo að íL-tovLmnsluistöðvar og frysti-
hús gætu undambra'gðaflauist greitt
bátum hráefmi. Þá gátu bátai: mir
staðið í skiluim með símiar gneiðsl-
ur og vimnsIiust'öðvaTinar greitt alit
í sambamdi við daigieigam netostur.
Þetta 'heifði haft keðjuvertoamiir til
hins betra, em þetba heifðii sjálfsagt
eklkii þótt 'góð latína á æðrd stöð-
um. í satmbaimdi við iaigfærim'gu á
sbarfsgrundvelli sjávarútveigsins e/
mjög sjaldiain rætt um miema aiðra
hÉð þessa brýna vandaméls. Það
©r toosbnaðarhfliðina.
Em það er tiffl önmur 'hllið á þessu
mólli, en það er hráefnisöfLumiin.
Sú hlið málsims er engu þýðingar-
roinnii oig skfiptir raumar sköpum,
hvont reitostuninn ber sig eða etoiki.
En á þeissum vetbvamigi hefur svo
gansamileiga skort forystu af hálfu
rílkisvaldsins. Engir nýir togarar
eða miirani bátar tffl hráelfinisöflun-
ar, svo að nýtiimg hraðfrystihús-
anna yrði be'bni, samfeCIM yifiir
llenigri tíma og emn má
bæta við, að rítoisvalMiÖ ætti að
hafa forystu um mjög automa mark
aðsleit og söfliustarflseimi á ,'afuið-
um. Því fé, sem tffl þess færi, væri
vell vairið.
Henna forseti. Tíma mímium er
lotoið. Ég helf bemt á m'airgt, sem
sýnir tómfliæti oig aðgenðarleysi rík-
isstjónnlarimialr í méfllefnuim sjáv-
airúlbvegSims, siú ríklissibjónn, sem
er sór þess ekki meðvibandi, að
sjávarútvegurimn er í dag lífæð
hininar irienakiu þjóðair, é a!ð fara
firá vöfldum og iþví fynr, því betna,
bæði fytriir hana sjlálifia og íisflenzkiu
þjóðflina aflflia.