Samvinnan - 01.03.1939, Blaðsíða 5

3. HEFTI
SAMVINNAN
Kortabókin
Eftir Gustav Sandgren
Uppboðshaldarinn snýtti sér svo hvein í, og hélt
svo áfram að kalla upp munina, þótt aðeins væri
nú eftir smáskran.
„Hér er til dæmis stór kortabók," hrópaði hann.
„Það er nokkurs konar landabréfasafn, því hún er
eins og meðal saumaborð. Hvað bjóðið þið í svona
fallega bók með stífum spjöldum?“
„Fimm krónur,“ kallaði áköf og eftirvæntingarfull
rödd utarlega í mannþyrpingunni.
Allra augu litu þangað.
Hvaða afglapi var þetta, sem bauð svona hátt
i það, sem hann gat fengið fyrir sjötíu og fimm aura?
Menn hvísluðu og glottu, þegar þeir sáu hæstbjóð-
andann. Það var Linus smiður. Þarna stóð hann og
teygði fram litla höfuðið með stóru eyrunum, blóð-
rauður í framan af eftirvæntingu og innri óróleika,
sem enginn skildi, nema hann sjálfur.
„Fimm krónur eru boðnar. Mjög myndarlegt boð.
Býður nokkur betur? Ekki það. — Fimm krónur —
fyrsta — annað — og þriðja sinn.“
„Linus smiður. Þú átt boðið. Hér er bókin.“
Linus tróð sér fram, borgaði bókina og tók varlega
á móti henni. Hún var svo stór, að litli maðurinn
hvarf bak við hana.
Uppboðshaldarinn hélt áfram og athygli manna
dróst nú frá litla manninum með stóru bókina og
Linus gat í ró og næði látið hana í poka og þramm-
aði svo heim á mannbroddunum sínum eftir hálum
veginum. Hjarta hans barðist af fögnuði. Nú átti
hann hana. Honum hafði tekizt ásetningur sinn.
Strax þegar hann heyrði, að það átti að halda
uppboð á eigum gamla kennarans, hafði hann farið
að hugsa um þessa stóru kortabók, sem hann hafði
séð nokkrum sinnum inni hjá kennaranum, þegar
hann kom með nokkrar hillur, sem hann hafði
smíðað.
Hann hafði nurlað saman ofurlitlum aurum, og
allt að þrjátíu krónum hafði hann ákveðið að fórna
til þess að eignast kortabókina.
Þetta var þó merkileg kortabók, prentuð í Þýzka-
landi, og hún hafði áreiðanlega verið mjög dýr á sínum
tíma.
Fólkið hló að Linusi og landafræðiáhuga hans.
En það er nú svo, að lítill og renglulegur pipar-
sveinn hefur ekki efni á því að gera lífsdraum sinn
að veruleika, jafnvel þótt hann sé fær í sínu starfi.
Það var dýrt að ferðast. Línus var ferðalangur,
sem aldrei hafði komið út fyrir sóknina.
Allt frá æsku hafði hann verið að safna til þess að
geta siglt, langt, langt í burt, en alltaf hafði eitthvað
komið fyrir, svo að aldrei varð neitt úr ferðalaginu. Þar
var svo margt, sem þurfti að taka tillit til, og hann
var enginn ævintýramaður. Nei, hann vildi ekki flana
út í neina óvissu.
Fyrst og fremst varð hann að hafa næga peninga
til þess að þurfa ekki að leita á náðir manna í ókunnu
landi, og það var ekki svo auðvelt fyrir venjulegan
smið eins og hann að fá þessa peninga. Svo þurfti
hann að hafa einhvern stað til þess að geta komið
til, þegar hann kæmi aftur, ef að eitthvað gengi illa
þarna úti, eða ef peningarnir gengu til þurrðar.
Svo var tryggara, að allt væri með ró og spekt í
stjórnmálaheiminum til að eiga ekki á hættu að lenda
í uppreist og verða skotinn af misgáningi eða settur í
fangelsi og gleymast svo þar.
Það var margt og margt fleira, sem þurfti að lag-
ast, áður en hægt var að leggja upp, — og svo fékk
Línus að sitja heima.
Það var að minnsta kosti þannig, að honum brást
kjarkur til að stíga lokasporið — vera kann að
draumur hans hafi ráðið nokkru þar um — þótt
hann ekki vildi viðurkenna það. Þess vegna undirbjó
hann sig enn þá undir siglinguna, þótt hann væri að
verða sextugur, og allir, sem spurðu, hvenær hann
myndi leggja af stað, fengu greið og ákveðin svör.
En í raun og veru ferðaðist hann með hjálp landa-
bréfanna sinna á kvöldin, þegar dagsverkinu var
lokið, og hann búinn að borða og búa um rúmið. Þá
átti hann sínar mestu ánægjustundir, þegar hann
glaður og í ró og næði lét hugann fljúga frjálsan
yfir höf og lönd, frumskóga og fljót.
Þegar hann kom heim með nýju kortabókina, sett-
ist hann samstundis með hana eins og glaður skóla-
drengur. — Áður hafði hann aðeins haft venjulega
litla kortabók. Skólakennarinn hafði verið lærður
maður og haft áhuga fyrir mörgu.
Linus opnaði bókina af handahófi. Nú blöstu við
honum djúpbláir flekkir, það var hafið umhverfis
Ástralíu, hálfur hnötturinn, næstum óslitinn sjór.
Hann sat lengi og starði í blámann. Herbergið var
orðið blátt umhverfis hann, og í einu vetfangi voru
hringrif Suðurhafsins með pálmaviðum og brimhljóði
37