Neisti - 28.04.1975, Síða 6

6
f þessari grein verSur fjallaS um utanríkisstefnu sovéska skrifræSisins
á árunum frá 1925.
utanríkispólitík SOVÉTRÍKJANNA
Valdataka skrifræSisins í Sovét-
ríkjunum endurspeglaSist auSvitaS 1
utanrfkispólitík þeirra. Um þaS
mætti skrifa langt mál, en nokkur
dæmi verSa aS nægja. :
a) Kínverska byltingin
1925-27 jókst mjög fylgi bylting-
arinnar í Kína. VerkalýSs stéttin lét
æ meir aS sér kveSa. T maí 1925
safnaSi annaS landsþing verkalýSs-
hreyfingarinnar 230 fulltrúum 570
þúsund meSlima í verkalýSsfélögum
í öllum mikilvægustu borgum lands-
ins. r Shanghai börSust verkamenn
gegn hroSalegum aSbúnaSi. Fjöldi
verkfalla átti sér staS í ársbyrjun
1925. Mótmælagöngur voru dagleg-
ur viSburSur og í einni þeirra var
hópur verkamanna og stúdenta tek-
inn til fanga. Þessu var þegar svar-
aS meS stórri mótmælagöngu, sem
gekk í átt til lögreglustöSvarinnar.
Breskar hersveitir mættu henni
meS skothriS. AfleiSingarnar urSu
örar og ofsafengnar. Shanghai var
gersamlega lömuS af allsherjarverk-
falli. Meira aS segja þjónar bresku
yfirstéttarinnar lögSu niSur vinnu.
Og baráttan takmarkaSist ekki aS-
eins viS Shanghai. Þær ófullkomnu
rannsóknir, sem fyrir hendi eru,
segja aS skothriSin 30. mai hafi leitt
til amk. 135 verkfalla meS þátttöku
allt aS 400 þúsund verkamanna, frá
Kanton og Hongkong í suSri til Pek-
ing í norSri. f Hongkong varS alls-
herjarverkfall. VerkalýSurinn yfir-
gaf borgina og flykktist til Kanton
þar sem allsherjarverkfall hófst.
VerkalýSurinn lokaSi spilavítum og
ópíumbúllum og breytti þeim í svefn-
pláss og eldhús fyrir sjálfa sig.
Her tvö þúsund verkfallsvarSa var
valinn meSal þeirra, sem stóSu í
verkfallinu. Hver 50 manna hópur
valdi sér fulltrúa á Fulltrúaþing
verkfallsins, sem sxSan valdi sér
13 manna framkvæmdanefnd. Verka-
lýSurinn kom á fót skólum og sjúkra-
húsum. Sérstök nefnd sá um fæSu-
öflun, dreifingu osfrv. ViS sjáum
hér fyrsta frjóanga verkalýSsvalds í
Kína.
En hvaSa afstöSu tók skrifræSiS í
Moskvu ? Jú, sömu afstöSu og men-
sévíkarnir í Rússlandi fyrir bylting-
una þar. Stalíh og kompani taldi
þaS affarasælast aS stySja Kuomin-
tang, allt samkvæmt formúlunni :
fyrst borgaraleg bylting og siSan
sósialísk. Frjálslyndog „þjóSleg
borgaraleg" öfl áttu aS hafa forystu
í byltingunni. Sósialísk bylting var
ekki tímabær. Til aS undirstrika
stuSning Komintern viS Sjang Kai
Sjékk var hann gerS ur aS heiSurs-
meSlimi AlþjóSasambandsins, sem
í munni alþýSu fékk heitiS Kuomin-
tern. Hlutverk kommúnista átti aS
vera aS halda fjöldahreyfingunni í
skefjum til aS fæla ekki frjálslynda
borgara frá sér. Borodin - fulltrúi
skrifræSisins - sagSi aS sérhver til-
raun til sjalfstæSrar stefnu verka-
lýSsstéttarinnar mundi drukkna í
blóSbaSi.
Þessu mótmælti Trotski, sem
sagSi aS öll skilyrSi sósíaliskrar
byltingar væru fyrir hendi a sama
hátt og í Rússlandi haustiS 1917, og
fordæmdi hörkulega allar yfirlýsing-
ar skrifræSisins um, aS fjöldahreyf-
ingin ætti aS halda aftur af sér gagn-
vart borgaralegum leiStogum.
RýmiS leyfir okkur ekki aS kafa
niSur í djúpiS í þessari harmsögu,
sem afhjúpar betur en margt annaS
hvernig skrifræSiS orsakaSi dauSa
fjölda bestu félaga Kommúnista-
flokks Kína. Fyrir þá, sem hafa
áhuga á aS kynna sér þróun kxn-
versku byltingarinnar 1925-27 (og
lesa ensku), mælum viS meS bók
Harold R. Isaacs : The Tragedy of
the Chinese Revolution. Þvx miSur
hefur ekki veriS fjallaS um þessa at-
burSi á xslensku.
Þarna stóSu andspænis hvort
öSru : Annars vegar staSnaS skrif-
ræSiS, sem hræddist ekkert eins og
innri sprengikraft verkalýSsbylting-
arinnar og hins vegar vinstriand-
staSan, sem ótrauS hóf fána bylting-
arinnar á loft og benti á leiSina
fram á viS. Annars vegar stóS
kenningin um sósialisma í einu landi
og Mþrepabyltingu" - (þe. fyrst
borgaralega byltinga og siSan sósi-
aliska) - og hins vegar kenningin um
samfellda byltingu. Hve oft höfum
viS ekki fengiS aS upplifa þessi átök.
Berum saman afstöSu mensévíkanna
1917 og þá stefnu, sem Lenín setti
fram í April-,,tesunum" 1917. Þar
stóSu annars vegar mensévfkarnir
meS fullyrSingar sinar um, aS skil-
yrSi sósíaliskrar byltingar væru
ekki fyrir hendi og hins vegar bolsé-
víkarnir, sem bentu á aS eina lausn-
in á vandamálum þjóSfélagsins og
þá sérstaklega verkalýSsins væri al-
ræSi öreiganna. Sömu andstæSur
höfum viS séS f Chile, þar sem ann-
ars vegar var Allende og þau öfl,
sem hann studdu, hins vegar bylting-
arsinnaSir marxistar sem bentu á,
aS ef verkalýSsstéttin vopnaSist
ekki myndi blóSug krumla yfirstétt-
arinnar berja verkalýSsstéttina á
bak aftur meS öllum ráSum. Þar
var stalfnfskur Kommúnistaflokkur
Chile fulltrúi „friSsamlegu leiSar-
innar til sósfalisma", og öll þekkj-
um viS þá þróun, sem syndi a hinn
hörmulegasta hátt fram á rotnun
þessarar stefnu.
Þróunin f Kfna sýndi fram á rétt-
mæti kenningarinnar um samfelldu
byltinguna, þróunin gekk f smáatriS-
um eins og Trotskf og vinstriand-
staSan höfSu sagt fyrir. Borgararn-
ir notfærSu sér kommúnistana ná-
kvæmlega svo lengi sem þeirra var
þörf til aS halda aftur af fjöldahreyf-
ingunni - sfSan gripu borgararnir til
vopna og myrtu miskunnarlaust alia
leiStoga verkalýSshreyfingarinnar,
sem til náSist. f aprfl 192 7 hafSi
Kommúnistaflokkur Kfna næstum
60 þúsund meSlimi, og af þeim voru
53.8% verkamenn. Á einu ári lækk-
aSi sú tala um 80% og opinber
flokksskýrsla viSurkenndi, aS ekki
væri lengur til ein einasta virk
vinnustaSasella. Þannig sýndu kfn-
verskir verkamenn f verki vantrú
sfna á pólitískri forystu stalfnism-
ans. Lfkin, sem þöktu götur borg-
anna undirstrikuSu endanlega úrkynj-
un hinnar stalfnfsku forystu.
Til aS undirstrika nauSsyn þess
aS læra af reynslu verkalýSsins get-
um viS bent á, aS enn f dag stöndum
viS frammi fyrir stórum atburSum,
þar sem forysta verkalýSsstéttarinn-
ar og greining hennar á ástandinu
kemur til meS af hafa úrslitaáhrif,
þe. atburSarásin í Portúgal og á
Spáni. Stalfnistar f þessum löndum
setja enn einu sinni traust sitt á
frjálslynda hluta borgarastéttarinnar.
Ef verkalýSsstétt þessara landa
tekst ekki aS brjóta af sér viSjar
endurskoSunarstefnu og stalfnisma -
ef verkalýSsstétt þessara landa geng-
ur ekki framhjá þeirri forystu, sem
endurskoSunarsinnar, stalfnistar og
maóistar hafa uppá aS bjóSa - þá
munum viS ennþá einu sinni sjá blóS
stéttarinnar renna um götur borg-
anna - Lissabon og Madrid munu þá
verSa sá leikvangur fjöldamorSa,
sem Shanghai og Santiago de Chile
voru áSur.
b) Barattan gegn fasismanufn
AkvörSun umbótaflokka 2. Al-
þjóSasambandsins um aS stySja
borgarastéttir landa sinna f heims-
styrjöldinni fyrri leiddi endanlega
til ákvörSunar byltingarsinnaSra
marxista um aS stofna 3. AlþjóSa-
sambandiS. A sama hátt sýndi póli-
tfk Komintern gagnvart uppgangi
fasismans endanlega fram á, aS
skrifræSiS hafSi gjörsamlega lamaS
Komintern.
Trotskf og vinstriandstaSan bentu
f hverju ritinu á fætur öSru á nauS-
syn þess, aS verkalýSsstéttin sam-
einaSist f aSgerSum gegn fasisman-
um. ÞaS fól í rauninni í sér, aS
kommúnistar og sósíaldemókratar
mynduSu meS sér samfylkingu gegn
fasismanum. Þessu mótmælti skrif—
ræSiS íKreml, sem fullyrti, aS sós—
faldemókratfan væri sósfalfasfsk
tvíburasystir fasismans. Verka-
lýSsstéttin stóS þannig sundruS
frammi fyrir fasismanum . Og
fyrsta verk fasismans eftir valdatök-
una var aS br jóta niSur allar hreyf-
ingar verkalýSsins og þar gilti einu,
hvort um var aS ræSa kommúnista-
flokka, sósfaldemókratfska flokka
eSa verkalýSsfélög.
Nú gjörbreytti Kommúnistaflokk-
ur Sovétrfkjanna og Komintern um
stefnu. SkrifræSiS afneitaSi gjör-
samlega fyrri einangrunarstefnu
sinni - (,,stétt gegn stétt"), nú varS
lausnarorSiS „andfasfsk þjóSfylk-
ing", sem átti ekki aSeins aS skipu-
leggja verkamenn, heldur einnig
smáborgara, menntamenn og meira
aS segja hluta borgarastéttarinnar.
Kommúnistar áttu samkvæmt þess-
ari nýju stefnu aS sverja af sér alla
byltingarsinnaSa stefnu (Komintern
fordæmdi td. uppreisnina f Pale-
stfnu 1936 sem ögrun) - allt til aS
fæla ekki hina ,,nýju vini" úr röS-
um smáborgara og þjóSlegra borg-
ara.
Trotskf og vinstriandstaSan börS-
ust harkalega gegn þvf aS kommún-
istar afhentu borgarastéttinni f raun
forystuna f samfylkingunni. Nú -
sem áSur - áttu verkalýSsflokkarnir
aS mynda samfylkingu á stéttarleg-
um grundvelli - verkalýSssamfylk-
ingu gegn fasismanum, þar sem sér-
hver flokkur eSa flokksbrot héldi
sjálfstæSi sfnu. Eina leiSin til aS
ná stuSningi smáborgaranna er, að
verkalýðsstéttin geti sýnt, aS hún
geti myndaS sterkan valkost á móti
fasismanum. Þannig átti verkalýðs-
stéttin ekki að reyna aS lokka smá-
borgarana inn f samfylkingu meS þvf
aS afneita forystuhlutverki sfnu.
f nýlendunum leiddi stefna Komin-
tern til mikilla hrakfara. VerkalýS-
urinn vann hvergi sigra, nema þar
sem kommúnistar héldu skipulags-
legu og pólitfsku sjálfstæSi sfnu f
samfylkingunni (Kína eftir 1936, en
þá tók flokkurinn upp mikilvæg atriSi
úr þeirri stefnu, sem Trotskf hafSi
lengi barist fyrir), eSa þar sem
stórir hópar slitu sambandi viS Kom-
intern og gengu f samband við hreyf-
ingu trotskíista (svo sem f Vietnam
og Ceylon).
tJrkynjun staðnaSra Kommúnista-
flokka Komintern gekk svo langt, aS
þeir buðu fasistum upp á samvinnu,
sbr. eftirfarandi sem tekiS er úr
bréfi frá Kommúnistaflokki ftalíu til
fasistanna þar f landi : ,,ViS lýs.um
yfir þvf, aS við erum reiSubúin til
aS berjast meS ykkur og allri alþýSu
ftalíu til aS framfylgja fasísku stefnu-
skránni frá árinu 1919 og sérhverri
kröfu, sem endurspeglar eitt eSa
fleiri áhugamál ftalskra verkamanna
og alþýðu. Við erum reiðubúin'aS
berjast viS hliS allra, sem raunveru-
lega vilja berjast gegn þeim örfáu
snfkjudýrum, sem arðræna og kúga
þjóðina og gegn þvf skrifræSi, sem
er f þjónustu þeirra...Tökumst f
hendur, viS sem erum börn ftölsku
þjóðarinnar ! Tökumst f hendur,
fasistar og kommúnistar, kaþólikk-
ar og sósíalistar, fólk sem stySur
ólfka hugmyndafræSilega strauma ?
Tökumst f hendur og göngum hliS
við hliS til aS tryggja tilverurétt
manneskjunnar f menning arlandi okk-
ar ! ViS höfum sama markmiS : aS
gera ftalfu sterka, frjálsa og ham-
ingjusama . . . Núverandi yfirstétt f
landi voru vill skipta ftölsku þjóð-
inni f fasista og þá, sem ekki eru
fasistar. Lyftum fána fyrir einingu
fólksins, fyrir brauSi, vinnu, frelsi
og friSi. "
A lþjóSahyggjunni gefiS langt nef

<