Spegillinn - 21.02.1941, Qupperneq 4

SPEGILLINN
XVI. 4
Atvinnumál.
(Stúfur af erindi ráðherra vors, fluttu
á athafnaviku vorri, fyrir nokkru.)
Ég get hér ekki stillt mig um að benda nokkuð á þá þróun,
sem orðið hefur í fiskgöngum og fisksölu, því hún má heita
aldeilis merkileg. Um leið og viðskiftavinir vorir hættu að
geta keypt saltfisk, sökum ýmiskonar óárans í löndunum,
brá svo við, að hér hætti að fiskast nokkur uggi af saltfiski,
og það lítið úr sjónum kom var alltsaman blautfiskur. Það
var nú eins og hvert annað lán, því það hefði orðið eitthvað
skrítinn á okkur svipurinn, ef við hefðum orðið að fara að
éta okkar eigin saltfisk. En um leið brá svo við, að síldin fór
að vaða á land; hefur líklega orðið þess áskynja, að hún væri
hækkuð í verði. Þetta vil ég nú kalla lán og blessun, hvað
sem aðrir vilja kalla það. Ekki er þetta þó svo að skilja, að
saltfiskurinn sé ekki enn þó nokkuð virðulegur fiskur, því
fyrst og fremst lifir hann náttúrlega á fornri frægð, en hins-
vegar er þess ekki að dyljast, að hann fer óðum dalandi á
heildarreikningnum, ekki síst síðan lúxusverksmiðjan var
reist handa síldinni, en annari neitað um leyfi, af því hún
var ekki nógu fín. Það er líka lán og blessun, að ryðkláfarnir
okkar, sem hafa verið dæmdir ósjófærir fyrir löngu, skuli
samt hafa orðið til þess að höggva af okkur skuldafjöturinn,
sem var orðinn svo illvígur, að aumingja bankarnir máttu
verða fegnir ef þeir gátu fengið endurgreiddan prótestkostn-
aðinn af hengingarvíxlunum hjá athafnamönnunum, þessum
mæniásum þjóðfélagsins.
Hvernig sem reiknað er og hvaða tölur, sem notaðar eru,
verður útkoman alltaf sú sama, að aldrei hefur á einu ári
komið eins mikið í hann ríkissjóð, þrátt fyrir slælegan tó-
bakstoll og ýms önnur vonbrigði. Sýnir þetta þó í litlu sé, að
það er munur, hvort maður hefur góða stjórn eða vonda í
landinu. En . . . er nú nokkur ástæða til að ofmetnast, þrátt
peringu o. þ. h. Gismondi erfi Kveldúlf með öllu tilheyrandi.
Japönum gef ég Hermann, ef þá skyldi vanhuga um einræðis-
herra. Allir ráðunautar gangi til ítala, aldrei hafa þeir of
mikið af lélegu fólki. Loðgeir ánafnast British Museum, sem
vísir að safni fyrir sérstök náttúrufyrirbrigði. Færeyingum
frændum mínum, gef ég ýmsa, sem enginn vill hirða, svo sem
Snæbjörn bóksala, Ásmund skúf, Stefano Islandi, Ingvar
Guðjónsson, Gísla Halldórsson o. a. þ. h. Lord Gort má eiga
Fritz Kjartansson og Hólmjárn. Kannibalar eignist Vilmund,
Finn, Héðinn og Erlend. Norðmenn eignist Leif óskiftan og
fylgi með honum Pétur Jakobsson, til að passa að enginn
gangi örna sinna í skjóli hans. Bandaríkjamenn mega einir
eiga Vilhjálm Stefánsson og Thor Thors.
Þá er lokið að ráðstafa mínu húsi, nema því, sem gleymst
hefir. Svo kveð ég alla góða menn og illa, felandi mína önd
í föðurumsjá Skúrkhills.
Gert á fimmtudag næstan eftir Pálsmessu postula
anno domini MCMXLI.
Fjallkonan (m. e. h.).
skifta jufnan mestu máli. Bíta
já jaxlinn þegar móti biæs, brosa
fvið gœfunni, og þramma svo eins,
og leið fátœkrar þjóðar liggur
gegn bm lífið, þaé er okkur flesb-
um iiollast, að minsta kosti eina
og nú standa sakir.
fyrir alla þessa velgengni? Nei, það er svo sannarlega ekki
ástæða til að státa, þó krónunum hafi fjölgað í pundinu. Nei,
í meðlætinu reynir fyrst á manninn, og við skulum í lengstu
lög reyna að forðast allskonar mikilmennskugorgeir, þó mað-
ur eigi einhvern aur, heldur brynja okkur með hinni sönnu
auðmýkt, sem fer miklum mönnum svo vel. Peningunum skul-
um við safna í sarpinn og forðast allt óhóf í hvívetna. Við
erum fátæk þjóð og skulum haga okkur sem slík. Og við skul-
um sýna útgerðinni nærgætni, eins og hún sýnir þorskinum.
Um að gera, að hún finni hlýja strauma til sín bæði frá al-
menningi og valdhöfum. Hún er og verður meginstoð þjóðfé-
lagsins og þá meginstoð má .ekki höggva í sundur, heldur
hlúa að henni eftir föngum, svo hún geti orðið þess umkom-
in að halda þjóðfélaginu uppi. Við megum ekki hleypa oss út
í allskonar lúxus og oflæti, heldur eigum við að bíta á falska
jaxlinn og þramma síðan eins og fátæklingarnir gerðu forð-
um daga, markvissir og án þess að láta bilbug á okkur finna.
Þá mun okkur vel farnast á leiðinni vestur.
Harmagrátur.
Nú hylur mjöllin hauður
og hélar glugginn minn,
ég hnípi heima snauÖur
og hugsa um leiÖindin.
Á himingöngu sinni
nú hálfur máninn skín.
Aleinn sit ég inni
meíS ekkert brennivín.
Eg fœ ei deigan dropa,
þó dásami ég Brand,
af hrelling hixta og ropa.
Ó, herra trúr, þatS stand!
Mig bagar bókarleysi,
a?S brenn'víns fái skamt.
I köldu kofahreysi
er kúldurslegt og stamt.
Ei bætist bölið sára,
því bókarlaus ég vertS. —
Ekki er einstök bára
á æfi raunaferíS.
Ó, veröld vonskufláa,
þú veldur minni nekt.
Fyrrum fékk ég háa
fylliríissekt. C. X.