Stúdentablaðið - 01.12.1955, Qupperneq 32

24
STUDENTABLAÐ
SVEINN SKORRI HÖSKULDSSON, stud. mag.:
Við eigum skyldu
að rœkja
Síðan lýðveldi var sett á íslandi 17. júní
1944, hefur 1. desember mjög horfið í skuggann
sem hátíðisdagur. Það hefur fallið í hlut stúd-
enta að minnast þessa dags og um leið sjálf-
stæðismála þjóðarinnar yfirleitt. Má segja að
á því fari vel, því að stúdentar stóðu jafnan í
fylkingarbrjósti, meðan við háðum sjálfstæðis-
baráttu okkar við Dani.
Síðan Island varð sjálfstætt ríki, hafa af-
skipti stúdenta af þjóðmálum breytt nokkuð
um svip. Ekki hefur verið ríkjandi sami eld-
móðurinn og gagntók menn, meðan við áttum
í höggi við danskt vald, og jafnvel hafa á síð-
ustu árum heyrzt hjáróma raddir frá einu
félagi stúdenta, Vöku, að ekki sé rétt að minn-
ast á sjálfstæðismál 1. desember, heldur beri
að helga daginn merkjasölu í fjáröflunarskyni,
eða kirkju og kristni.
Sem betur fer hafa stúdentar hrundið meiri-
hlutavaldi þessa félags í þremur síðustu stúd-
entaráðskosningum. Sýnir það, að enn vilja
stúdentar halda á loft merki íslenzks sjálf-
stæðis, og enn vilja stúdentar berjast gegn
þeim hættum, sem steðjað geta að sjálfstæði
og menningu þjóðarinnar.
Síðan 1951 að erlendur her settist á íslenzka
grund, hefur það einkum verið þyrnir í aug-
um þessa minnihlutafélags í Stúdentaráði, að
á það sé minnzt 1. desember, að hætta geti
stafað af dvöl herliðs hér, svo að ekki sé talað
um, að minnast megi á, að segja upp þeim
samningi, sem gerður hefur verið við Banda-
ríki Norður-Ameríku um dvöl þess hér.
Það hefur jafnan verið skoðun frjálslyndra
stúdenta, að dvöl erlends hers í landinu sé
neyðarbrauð og hér beri alls ekki að leyfa
hersetu á friðartímum. Það er einnig skoðun
alls þorra okkar, að síðan hið erlenda herlið
kom hingað, hafi ekki verið sú stríðshætta í
heiminum, sem réttlætti setu þess hér. Hafi
sú hætta verið fyrir hendi, er það var hingað
kallað, þá teljum við nú brostin þau rök, er
til þess lágu. Því teljum við nú ótvírætt, að
segja beri upp herverndarsamningum við
Bandaríkin.
Til þessarar skoðunar okkar hníga mörg rök,
og vil ég í þessari litlu grein, sem félagi okkar
hefur verið gefinn kostur á að birta í blaði
þessu, aðeins drepa á þau, sem ég álít veiga-
mest.
Af dvöl hins erlenda hei’liðs leiðir ákaflega
efnahagslega röskun í þjóðfélaginu. Þótt á því
sé fullur vilji þeirra aðila, sem um þessu mál
fjalla nú fyrir hönd landsins, að vinna í þágu
hersins dragi sem minnst vinnuafl frá íslenzk-
um atvinnuvegum, þá sækir stöðugt meira í
það horf, að menn telja vænlegra að vinna
störf í þágu hersins en starfa að innlendri
framleiðslu. Menn skyldu fyllilega gera sér
þess grein, að þegar svo verður komið, að
hernaðarvinna er stærsti tekjugjafi þjóðar-
innar, þá er ekki hægt að segja, að hún standi
á eigin fótum fjárhagslega. Það gerir þjóðin
ekki, ef hún getur ekki lifað af þeim tekjum,
sem hún getur aflað með vinnu að innlendri
framleiðslu.
Þá ber ekki síður að líta á þá menningarlegu
hættu, sem stafar af dvöl hersins í landinu.
Margt af því fólki, sem vinnur á vegum hersins
er ungt og áhrifagjarnt, og það er alkunna, að