Fálkinn - 23.03.1929, Side 5

F A L K I N N
5
Sunnudagshugleiðing.
Eftir vSjera Gunnar Árnason
frá Skutustöðum.
„Drottinn Jesús, nóttina sem
hann var svikinn, tók brauð, og
þakkaði og braut það og sagði:
Þetta er minn líkaini, sem er
i'yrir yður; gjörið þetta í mina
minningu; sömuleiðis tók hann
og bikarinn, eftir kvöldmáltíð-
ina og sagði: Þessi bikar er hinn
nýi sáttmáli í mími blóði; gjörið
þetta svo oft sem þjer drekkið, í
mína minningu" (1. Kor. 11,
23—25).
Veitsla! Orðið helur eitthvað
hátíðlegt og fagnandi við sig,
vekur lijá oss þrá og eftirvœnt-
ing. Svoleiðis hefur það verið
frá því að vjer voruin börn, og
verður alla æfina. f bernsku öf-
unduðum vjer gestina, sem stóð
alt það besta tii lioða. Sjáli' urð-
mn vjer allsfagnándi ef vjer
l'engum leyfi til að fara í ókunn-
ugt hús eða bregða oss lil næsta
bæjar. Þá áttum vjer von á til-
þreyting, góðgerðum, kæti. Enn
þá hafa veitslurnar heillandi á-
hrif á oss þótt vjer sjeum orð-
in fullorðin. Þau af oss, sem
eiga þess kost halda þær við
og við sjálf eða sækja þær til
annara. Tii hátiðabrigðis. Hvers-
dagurinn er oss meira og minná
leiður. Vjer þráum eitthvað
bjartara og hlýrra, eitthvað æðra
og göfugra, en hann veitir. Og
vjer léitum þess í veitslunum.
Gleðinnar líka. Hana eiskum
vjer öll, en vitum að vjer njót-
uni hennar aðeins til hálfs
nema með öðrum. Mörg af oss
verða líka löngum að sækja
hana til annara, eru svo fátæk
af henni heima fyrir. Enn leit-
um vjer friðar i veitslunum,
friðar fyrir vanalegustu áhyggj-
unum, fyrir ýmsum ógeðfeldum
utanaðkomandi áhrifum, fyrir
margskonar óánægjulindum hið
innra með oss sjálfum. Ein-
staka eru svo ógæfusöm að þau
verða altaf að láta sjer nægia
reykinn af rjettunum. Þau hafa
aldrei efni á að stofna til nokk-
urrar veitslu. Þeim er aldrei boð-
ið í gildi. Það eru þung spor að
standa í myrkrinu og kuldan-
um fyrir utan veitslusalinn, sjá
alla dýrðina inni fyrir, heyra
gleðilætin, linna ilminn af kræs-
ingunum, en vera varnað þess
alls. Iingin fúrða þótt öfund,
kuldi og lífsbeiskja fylli brjóst
þeirra sem svo er á statt um. Þó
sumir sem veitslunnar njóta átti
sig tæplega á því, vegna þess að
Jieir finna svo sára lítið i hófinu
af þvi, sem Jjeir leituðu að: há-
tiðinni, gleðinni, friðnum.
Þeim, sem verða fyrir þessum
vonbrigðum í veitslunum, þeim
líka, sem eiga engrar veitslu von,
öllum, er hoðið í veitslu í dág, já
alla daga, þar sem þeir finna
meiri hátíð, gleði og frið en Jjá
órar fyrir. Hvar? Heyrir þú ekki
kirk juklukkurnar! Sjerðu ekki
að kirkjudyrnar standa opnar!
Kirkjuklukkurnar eru að kalla
á þig. Fyrir þjer eru kirkju-
dyrnar opnaðar. Inni í fögrum
kórnum, i Ijósadýrðinni þar sem
lofsöngvarnir hljóma, er lnin við
horð Drottins, sem þjer er ætl-
að. Hver sem þú ert, livernig
sein jni erl til fara, áttu Jjar
rúm. Já, Jjií ert velkominn, það
er heðið el'tir þjer ineð ást og
eftirvænting eins og að jóla-
borðinu i föðurhúsum.
Heldurðu að þú finnir ekki til
hátíðar el' Jni kemur? Hugsaðu
þjer hara hvað kirkjan er tign-
arlegri og miklu tilkomumeiri og
fegurri í öllu látleysi sínu en all-
ir aðrir veitslusalir. Láttu þjer
koma í minni hve loftið þar er
Jn-ungið af bænarandvörpum
og lilheiðslu þúsundanna, er
þangað hafa leitað G,uðs. Gefðu
því gáum hve jiað verður nýtt
í'yrir þjer að krjúpa við gráturn-
ar með hugann hjá Jesú Kristi,
rjett eins og þegar þú vart ferrn-
ingarbarn. Heldurðu að hjá því
fari að Jiað verði hátíðlegt.
Muntu ekki finna gleðina í
Jieirri veitslu? Þú ert með fólki,
sem þú hefur ináske aldrei
kynst áður. Ef til vill er það sett
hærra, ef til vill lægra en þú í
mannf jelaginu. Þú finnur ekki
til þess. En Jnt finnur til
hins, að Jtað eru bræður Jnn-
ir og systur. Það ber sömu byrð-
arnar og þú, þráir Hka það sama
og þú. Og þið eigið sania loð-
urinn, sama frelsarann, sarna
huggarann. Þú ferð að hugsa.
Fyrst við njótum sömu gleðinn-
ar, hvi skyldum við þá ekki
einnig bera saman byrðarnar?
Vertu viss um að sú hugsun
gleður þig. Og mörg gleðiefni
önnur muntu finna Jiar, hvert
öðru meira.
Frið líka. Getur þú efað Jjað?
Við borð Drottins muna allir
eftir Jivi, að Jjeir þurfa ekki að
kveljast al' áhyggjunum. Faðir-
inn á himnum ber umhyggju
fyrir þeim. Og eins og bjartur
dagur eftir níðdimma nótt renn-
ur sá skilningur upp fyrir Jjeim,
að Jjeir geta byrjað nýtt líf.
Allar syndirnar eru fyrirgefnar.
Upp frá þessu skal öll viðleitni
þeirra beinast að Jjví að feta í
fótspor Krists. Og hinn heilagi
andi mun veita þeim sigur. Frið-
ur kærleikans kemur yfir þá.
Þannig er hin mikla veitsla,
sem vjer öll erum boðin í. Þar
finnum vjer hátíðina, gleðina,
friðinn.
Vjer komum þaðan lofsyngj-
andi!
Jeg kom til Jesú, sár af synd,
af sorg, af þreytu og kvöl,
og nú er Jjreytta hjartað hvílt
og liorfið allt mitt böl.
Jeg kom til Jesú. Orþyrst önd
þar alla svölun fann.
Hjá lionum drakk jeg iífs af lind
mitt líf er sjálfur hann.
— AMI5N.
FBÁ LIDINNI TÍÐ
Frá fellinum 1882.
Eftir Vigfús GuSmundsson.
Ilaröindi og fellir.
bó allvel hatnaði fyrst eftir sumar-
málaveðrið mikla, þá voru samt ekki
úti „vorharðindi og vetrarþraut". Eft-
ir var dálítil „lokarumba" og dæma-
fátt „livitasunnuhret". Varð það
skæðast á Vestur- og Norðurlandi, með
krapahraki, byl og hafisreki. Herti
það og mjög á fellinum, bæði um
Borgarfjörð og viða um sveitir, helst
A|s NORSK-ISLANDSK HANDELSKOMPANI
TELEGR.ADR. GERM. OSLO.
þaðan vestur og norður um land. En
Múlasýslur urðu þá — og þetta vor
yfif höfuð — skárst úti.
Verða nú enn tekin örfá dæmi, og
sýnt, að viðar var að stríða við fellir
og aðra örðugleika, en um Land og
Rangárvöllu.
í Þjóðólfi (24. júlí 1882) má lesa
þetta: „Úr borgarfirði hefir frjetst að
þá (i hvítas.hret.) liafi komið slíltur
snjór og óveður, að sauði marga hafi
fent til bana i Hvítársíðu og Norður-
árdal. Þar eru sumir orðnir nær sauð-
lausir og hrosslausir, og cinstaka
maður á enga skepnu eftir, t. d. bóndi
einn þar efra, er átti 4 kýr Iifandi, en
i ]>essu kasti drápust þær allar. Likt
þessu mun viða vera, þó eigi hafi til
spurst, svo vissa sje á frjettum.
Fjenaður drepst eigi allur úr meg-
urð eða hor, heldur úr margskonar
annari ótirmingu, því að sumstaðar
hafa kindur verið orðnar máttlausar,
og verið skornar ,og ]>á verið með 3—4
mörkum mörs. Leiðir sýki ]>essa að
líkindum af ónýtu fóðri og slæmu, því
hey hafa viða reynst afar ljett".
Með veðri þessu og eftir það, brá
injög til kulda og gróðurleysis, því al-
drei kom „hlý sunnanátt meira en dag
i bili". Varð og alstaðar mjög mikill
unglambadauði.
í júnílok var sumstaðar á Norður-
landi „ekki kominn sauðgróður á út-
haga"; litur aðeins kominn á tún, en
ekki alstaðar farið að vinna á þeim.*)
Snemma i júní ætluðu 2 skip norður
fyrir iand, en hvorugt komst fyrir haf-
ís. — „Strandsiglingaskipið Arktur",
ætlaði vestur um land, og komst að
Horni. En „póstgufuskipið Valdiinar",
ætlaði eystra, og komst aðeins fyrir
Berufjörð. Aftur reyndi fyrnefnda
skipið að koinast fyrir Horn, en varð
frá að liverfa, og setti þá Norður-
landsvörurnar upp á Skutuleyri. Ekki
var ]>að fyr en 12. júli, sem skip komst
þá til Akurcyrar, og var ]>á enn hafis
talsverður.
Geta má nærri liversu þá licfir orð-
ið ástatt um matbjörg viða á Norður-
landi, ]>ar sem ekki varð fært frá, en
kýr ýmist nytlitlar eða alveg ]>urar.
Hestar voru og litt færir til langferða,
svo fáir hafa getað sókt matforða í
aðra laiulsfjórðunga. En hvali rak þá
nokkra — helst í Miðfirði — og varð
það mörgum til lifsbjargar, eins og
jafnan hefir orðið i hafísárum, þvi á-
valt leggur drottinn likn með þraut.
„Allvíða sá ]>á stórlega á fólki". — í
Strandasýslu var liaffsinn viðloðamli
fram í ágústmánuð. Og ]>aðan er skrif-
að um næstu áramót á eftir (Þjóð.
10. felir. 1883): „Hjer í Strandasýslu
(Hrútafirði) hefir verið hörmungatíð
nú í 3 ár; einkum gerði sumarið næst-
liðna mest til, vegna óþurka, kulda og
grasleysis, svo margir urðu i haust að
farga öllu, alt að kúgildum, og þó i
voða, ef hart verður". — Framfara-
liugur dó út um tima: vegabætur,
skólamál, sildveiði o. fl. — Beita
livarf og litið fiskaðist. Varplönd urðu
nærri ónýt. Sjór var næstur drekkandi
al' saltley'si. Veturinn áður höfðu ínörg
hross þar í sýslu — eins og viðar —
verið „sett á guð og gaddinn". Á út-
mánuðum voru sum þeirra rekin til
Breiðafjraðar, „upp á lif og dauða".
Ofan á liallærið bættist sú hörmung
í Árnessókn, að 5 bændur fórust þaðan
af skipi, með allri þeirri matbjörg er
ReYkboröin
Þessi margeftirspurðu
fást nú aftur í stóru
úrvali hjá
Guðna.
]>eir höfðu getað fengið i kaupstað, til
heimila sinna.
Fellisskýrslur.
Ekki liefi jeg fundið skýrslur um
fellirinn á öllu landinu, enda hafa
þær sennilega aldrei verið teknar sum-
staðar, og síst nógu nákvæmar. —
Hefði þá og vafalaust rekið sig á ti-
undina á sumum stöðum.
I Kollieinsstaðahreppi i Hnappad.s.
hefir fallinn fjenaður verið talinn
fram (Þjóðólfur 3. febrúar 1883): 20
nautgripir (16 kýr), 652 ær. 56 sauð-
ir 488 gemlingar, 470 lömb og 49
hross. Búendur þar rúmir 30, og skað-
inn — þó ekki allur — um 700 kr.
á hvern.
Fremur lítill fellir var talinn i N,-
Múiasýslu og minni á Norðurlandi
yfirhöfuð en vestra og syðra. — Gras-
ið og lieyskapurinn var þar og mun
meiri sumarið áður, kjarnmeiri lönd
og sennilega betri meðferð víða.
Um Suður- og Veslurland má ráða
nokkuð í fellirinn, eftir samanburði
á tiundum lausafjárliundraða, gjald-
skyldra til jafnaðarsjóðanna, haustin
1881 og 1882. (Þjóð. 17. mars. 1883).
Set jeg lijer aðeins þær tölur, er
sýna fækkunina i liverri sýslu, af
liundraði hverju (%):
Suðuramt.
Skfs . . 40
lívs . . 32,4
Vmeyjs . . 10
Árns . . 36.6
Gbr. og Kj s. . . .. .. 18,2
Borgfjs !. . . . 30
Alls i s. a. 1881, voru Iausafj.liundr.
18270, en árið eftir 12721. Fækkun
5549, eða við 28%.
Vesturamt.
Mýras . . 40,5
Snæf. og Hnpds. . .. 48,46
Dalas
Bstrs 41,2
Strs . . 38,4
ísafjs . . 32
Alls i v. a. 1881, voru lausafj.liundr.
10969, cn árið eftir 6570. Fækkun
4399, eða rúml. 40%.
Eftir ]>essu virðist fellirinn enn
meiri í Vestur- en Suðuramtinu, og
hefur hvítasunnuhretið valdið þar
miklu. En vitanlega er tíund þessi
ekki öruggur mælikvarði. Og förgun
fjenaðar kemur hjer fram ásamt fell-
inum.
1 lokaþættinum verður lauslega
drepið á samskotin og liallærishjálp-
ina.
*) Heyskipur varð ]>á um sumarið
lítill nyrðra og vestra. Hey hröktust og
slcemdust í görðum. Siðla á slætti (10.
sept.) snjóaði í linje við Isafjarðar-
djúp, farið var á skiðum og vötn mátti
ríða á is til fjalla. — Svo ágæt tið i
okt. og kúm beitt til veturnátta.
I London er verið að undirbúa að
gera Thames að aðalsamgönguæð
borgarinnar. f ráði er að kaupa eina
miljón mótorbáta og láta þá flytja
fólk i og úr borgínni og minka þann-
ig ösina við járnlirautir og sporvagna.