Fálkinn - 04.05.1929, Qupperneq 4

4
F A L K I N N

Gamlir grútarlampar, seni notaðir vorn í þú daga.
til Bergen frá Þýskalandi áttn
að ganga í strangan skóla kanp-
menskunnar. ,,Inntökuathöfn“
ein var viðhöfð, er nýjir menn
menn komu; var hún í því fólg-
in, að róið var með piltana út á
voginn og klæddir þar úr hverri
spjör, en síðar voru þeir kjöl-
dregnir stuttan spöl þrisvar sinn-
um og þegar því var lokið voru
eldri sveinarnir Játnir flengja þá
með ól. Vistarverur þeirra voru
þægindalausar eins og sjá má af
einni myndinni sem hjer fylgir,
harðir trjehekkir og rúmföt af
skornum skamti.
Myndirnar sem hjer fylgja eru
allar frá Bergen, sumar úr
„Hansasafninu“ þar. — Safnið
sjálft sýnir húsaskipun í Hansa-
kaupmannsbúð í gamla daga og
er þar fróðlegt um að litast. Þar
hefir verið sem mest til sparað;
jafnvel herbergi kaupmannsins
sjálfs er býsna fátæklegt, og
vantaði þá þó ekki aurana,
marga hverja.
Sjálf þýska bryggjan er ein-
kennilegasti bæjarhlutinn í Berg-
en. Er hún eilt hið fyrsta. sem
íslendingar sjá er þeir koma
hjeðan til Bergen, því um liana
liggur leiðin frá skipinu inn i
borgina. Húsin standa þjett hlið
við hlið og snúa göflum út að
slrætinu, en á milli þeirra eru
rajó og þröng göng, mestpart yf-
irbygð, inn á milli húsanna. Er
það hvorki góð lykt nje fögur
sjón, sem mætir þeim er vill
gægjast inn í göngin, þar ægir
sainan fisklykt og ótal tegund-
um lyktar, en oftast nær er
tjörulyktin þó sterkust í þeirri
líiöndu.
Fiskurinn var sú vörutegund
er kaupmennirnir fluttu mest
út af í þá daga. A einni mynd-
inni sjest yfir inngöngudyrun-
um tákn þessa: þar er mynd af
manni, ineð öxi i hendi. En axir
notuðu menu í þá daga til að
fletja fiskinn með. Fiskur þessi
kom nálega allur úr veiðistöðv-
um fyrir norðan Bergen, og nú
hefir borgin mist þá verslun að
miklu leyti í hendur hinna norð-
lægari kaupstaða.
Svefnskáli lœrlinganna.
Kýr ein í Saskatchewan, sem heitir
ir hvorki meira nje minna en „Can-
arj' Korndyke Alcartra“ og er eign
bóndans Ben. H. Thomson, hefir sett
nýtt heimsinct i smjörframleiðslu. Á
305 dögum fengusf úr mjólk beljunn-
ar 1080 ensk pund af smjeri, og cr
þetta 105 pundum meira, en menn
vita til að nokkur kýr hafi framleitt
af smjeri á jafnskömmum tima.
Vikingasverð fanst nýlcga í ánni
Thames á móts við Windsor. Hafa
oft fundist fornmannasverð í ánni
áður, en aldrei svona ofarlega. Þetta
sverð er mesti kjörgripur, gull- og
silfurrekið og hjöltin hið mesta
dvergasmíði.
Að „makademisera" er orð, sein oft
heyrðist i Reykjavik fyrir nokkrum
árum, en nú hefir orðið að víkja
fyrir sögninni að malbika. Útlenda
orðið er myndað af mannsnafninu
MacAdam. Var hann enskur verkfræð-
ingur og lifði 1756—1836. Hann lifði
á yngri árum í Skotlandi og beitti
sjer þá mjög fyrir endurbótum i
vegagerð. Árin 1819—20 gaf hann út
rit um endurbætur vegagerðar og
benti þar á meðal á malbikunina,
sem liingað barst svo nærfelt 100 ár-
um síðar. Hann varð vegamálastjóri
í Bristol 1827 og andaðist þar átt-
ræður. Hafði hann varið miklum liluta
eigna sinna til tilrauna á nýrri vcga-
gerð, en skömmu áður en hann dó
sýndi enska þingið lionum þá viður-
kenning, að veita honum lieiðursgjöf,
sem þeim útgjöldum svaraði, er hann
hafði haft af tilraununum.
Verksmiðju einni í Leningrad, eign
Morgan-fjelagsins hefir nýlega verið
lokað og forstöðumaður liennar og
verkfræðingar teknir fastir. Var Morg-
anfjelagið eina erlenda fjelagið sem
rak verksmiðjur í borginni. Fjelag
þetta byrjaði fyrir 100 árum að smíða
bræðsludeiglur og hefir nú útbú viðs-
vegar um heim, og það sem olli því,
að þessi verksmiðja fjekk að lialda
áfram rekstri eftir byltinguna var, að
Uússar gátu ekki fengið deiglur frá
öðrum löndum. Nú höfðu Rússar kom-
ið sjer upp deiglusmiðju en liún bar
sig ekki. Hefir verksmiðjustjóra Morg-
anfjelagsins verið borið á hrýn að
hann liafi mútað forstöðumanni liinn-
ar verksmiðjunnar til þess að láta
verksmiðjuna ganga með tapi. Og fyr-
ir þær sakir hefir stjórnin nú lokað
verksmiðju Morgans.
I Frakklandi koma þrenskonar ný
frímerlti á markaðinn um þessar
mundir. Eitt er gert í minningu
Jeanne d’Arc og vitanlega með mynd
af benni. Annað er loftpóstmerki sem
verður með mynd einhvers af liin-
um frægu flugmönnum Frakka, senni-
Pósthússtr. 2.
Reykjavík.
Slmar 542, 254
og
309 (framkv.ati.).
Alíslenskt fyrirtæki.
Allskonar bruna- og sjó-vátryggingar.
Hvergi betri nje áreiðanlegri viðskifti.
Leitiö upplýsinga hjá nœsta umboösmanni!
lega Guilbaud. En um þriðja frimerk-
ið var ekki fullráðið er síðast frjett-
ist.
A Páskaeyjunni i Kyrraliafi, sem
fanst 1722 og liefir verið eign Chile
siðan 1888 er afar vatnslítið. Eyjan
er úr gosgrjóti, sem vatn sígur nið-
ur um og lækir eða tjarnir nær eng-
ar nema á rigningartimum. íbúarnir
liafa þvi orðið að venja sig við að
drckka sjó í stað vatns. En til þess
að eyða seltunni liafa þeir hlandað
sjóinn með safa úr sykureyr. — Nú
lifa aðeins um 200 manns þarna, en
áður hefir blómleg bygð verið þar og
margar fornmenjar hafa fundist þarna,
t. d. um 8 metra liá goðalíkneski úr
liraungrýti.
Fiðluleikarinn Paganini, sem oft
sjest vitnað til þegar minst er á
fiðluleik var einn af cinkennilegustu
listamönnum, sem uppi liafa verið.
Hann fæddist i Genúa og dó 1840,
strauk að lieiman 16 ára gamall og
varð það til liapps að honum var
gefin einkar vönduð fiðla. Hann tamdi
tamdi sjer aðferðir, sem enginn þekti
áður og liafði svo mikla leikni, að
menn gátu ekkert í því skilið, og
hjeldu sumir að hann væri göldróttur.
Suin „galdraverkin" voru sprottin af
því, að liann stemdi fiðluna öðruvísi
en títt er. Hann náði heimsfrægð og
varð „hirðsnillingur" Austurríkiskeis-
ara fyrir leik sinn, en liinsvegar var
ómögulegt að nola hann til þess að
leika með öðrum i hljóðfærasveit.
Paganini var i mörgu lubbamenni, á-
Icaflega nískur og öfundsjúkur. Hann
var engu minni snillingur i gítarleik
en fiðluleik.
Franski stjarnfræðingurinn Abbé
Moreux segir að alt til 1935 verði úr-
koma í Evrópu mjög lítil hæði sum-
ar og vetur, og miklu meiri muriur á
sumarliita og vetrarkulda en undan-
farið, lieit sumur og kaldir vetur.
Jarðskjálftar verða óvenju tíðir á
næstu árum. í vetur verður svo kalt
i Englandi að áiia Thames leggur.

I
J

l
I