Fálkinn - 05.10.1929, Blaðsíða 11

F Á L K I N N
11
Farðu ve! með tennurnar.
Mijnd sem sýnír vöxt tannarinnar.
Eins og ])ú veist fá allir menn
tvennar tennur af skaparanum og
ímsir fá margar i viðbót hjá tann-
lækninum. Það eru bessar síðast-
nefndu tennur, sem þú ættir að reyna
að komast hjá að nota, og það er
hægt ef rjett er að farið. Allur galdur-
inn er sá, að fara vel með tennurnar
og misbjóða þeim ekki. Þetta veistu
nú liklega, því foreldrar þínir liafa á-
mint þig um það, en samt kemur það
nú líklega fyrir, að þú gleymir að
bursta tennurnar og hafir stuudum í
munninum sittlivað, sem tönnunum er
óholt. En þegar þú hefir lesið það,
sem jeg ætla að segja þjer frá, þá
þykir mjer líklegt, að þú gleyinir ekki
að bursta tennurnar. Það er engu ó-
nauðsynlegra en að þvo sjer i íraman.
Fyrstu tennurnar fara að koma úr
því að barnið er 5 mánaða gamalt,
og á rúmu ári tekur það allar barns-
tennurnar, 20 alls. Og undir cins og
barnið liefir tekið tennurnar þarf að
hirða um þær, ef vel á að vcra, en
það eru margir, sem ekki skilja það
enn, hve mikið er undir því komið, að
tönnunum i börnunum sje haldið
hreinum. Stundum sjáið þið fólk með
munninn fullan af svörtum tannabrot-
um, og þessi sjón ætti að vera ykkur
-áminning um, að láta ekki það samn
koma fyrir ykkur.
FullorÖinstcnnurnar.
Frá 0. til 14. árs skifla börnin um
tennur. Fyrstu fullorðinstennurnar
koma venjulega þegar barnið er um
0 ára gamalt, nefnilega fjórir jaxlar
næst fyrir aftan barnstcnnurnar og
þegar barnið er orðið 12 ára koma
fjórir jaxlar í viðbót. Þessa jaxla
verður að fara mjög vel með, eins og
barnstennurnar, því þeir eiga að vera
til frambúðar. En það eru einmitt
þeir, sem oftast nær skemmast fyrst
af öllum tönnum. Hirðan á þcssum
tönnuin er afar mikils virði, eigi að-
eins fyrir tennurnar sjálfar og kjálk-
ana lieldur og fyrir meltinguna. En
lijá nálægt 80 af liverjum hundrað
manns, skemmast þessar tennur fyrir
tímann, aðeins vegna þess að ekki
hefir verið hugsað um að liirða þær
fyr en það var orðið of seint.
Skemd tönn. 1. glerjungurinn, 2. tann-
vejurinn, 3. taugin, 4. skemdin i
tönninni.
Holur myndast venjulega á þann
hátt i tönninni, að matarleifar setj-
ast á milli tannanna, rotna þar og
mynda gerla, sem komast um örsmá-
ar rifur i glerjungnum inn 5 tann-
vefinn. Þessar rifur i glerjunginn
myndast oft við það, að maður borð-
ar annaðhvort sjóðheitan eða iskald-
an mat, svo glerjungurinn springur.
Þó er tönnin ekki glötuð þó svona
fari. Ef farið cr til tannlæknis strax
og liann fyllir tönnina getur liún órð-
ið cins og ný og enst herrans mörg
ár enn.
Oftast nær uppgötvar maður holu i
tönn fyrst við það að mann sviður i
tönnina ef maður borðar eitthvað súrt
eða sætt og bráðum ltemur að þvl, að
maður á bágt með að borða bæði heitt
og ltalt. Tannpinan er cinskonar að-
vörun um það, að nú sjeu tennurnar
farnar að skemmast og nú þurfi að
fara sein fyrst til læltnis. En gangi
maður lengi með hola tönn án þess
að láta fylla hana, verður rkemdin
meiri og meiri og þá fyrst byrja kval-
irnar fyrir alvöru. Þeir menn eiu enn-
þá til, sem cru liræddir við að fara
til tannlæknis, vegna þess að því
fylgi svo mikill sársauki. Þeir vilja
A|s NORSK-ISLANDSK HANDELSKOMPANI
TELEGR.ADR. GERM. OSLO.
lieldur láta skemda tönn kvelja sig
dögum og vikum saman. Og þó eru
tannlæknarnir orðnir svo nú á dögum,
að það má lieita sársaukalaust að láta
þá gera við tennurnar. „Kvalirnar hjá
tannlækninum" eru gamlar kerlinga-
bækur frá þeim tíma að engin deyfi-
lyf voru til.
Svo kemur bólga I tönnina og ef
ekkert er að gert hætta verkirnir um
síðir. Tanntaugin er þá orðin dauð
og ónýt og verkirnir hætta, en sltemd-
in heldur áfram og tönnin brotnar
smámsaman burt. Næstu tennur smit-
ast og fara sömu leiðina og stund-
um smitast kjálkinn sjálfur og menn
fá kjálkabólgu, sem er liættulegur
sjúkdómur.
Tennur i lagi.
Ault þess að forðast það, sem tönn-
unum er óholt, t. d. mikið sælgætisát
ei. það áríðandi regla að bursta tcnn-
urnar kvölds og morgna, og gera
þetta vandlega, svo engar matarleifar
sjeu eftir á þeim. — Ef þið gleym-
ið þessu ekki, þá getið þið átt vist,
að tennurnar í ykkur endist lengi og
verði fallegar. Og þá sleppið þið við
alla tannpinu.
Tóta frænka.
t(&tSi&tRæi(m&{SiŒ><R(R<R(R(R&(R(R(R(R<R<R&»
Lfftryggið yður f stærsta
líftryggingarfjelagi á
Norðurlöndum i

Stokkhólmi.
Við árslok 1928 líftryggingar
í gildi fyrir
yfir kr. 680,900,000.
Af ársarði 1928 fá hinir líftrygðu
endurgreitt
kr. 3,925,700,23,
en hluthafar aðeins kr. 30,000
og fá aldrei meira.
Aðalumboðsm. fyrir ísland:
A. V. Tulinius, Sími 254.
Komið og lftið á nýtísku
hanskana f Hanskabúðinni.
ET-----------
Fagurt úrval.
Nýjar vörur. — Vandaðar
vörur. — Lágt verð.
Verslun
L Jóns Þórðarsonar. i
□*.
r 1 ------\
Saumavjelar
/£k
V/ESTA
ódýrar og góðar útvegar
Heildv. Garðars Gíslasonar,
V.______— "J
Elsta, besta
og þektasta
ryksugan
er
Nilfisk.
Aðalumboð
hjá
Raftætiarerslm
Jón Sígnrösson.
Austurstr. 7.
Amatörar.
ÖIl kopiering og fram-
köllun afgreidd strax
daginn eftir. Það gerir
þessi
Loftur.
Fullkomnustu áhöld, sem
til eru á landinu.