Fálkinn - 17.01.1931, Qupperneq 5

P A L K I N N
5
Sunnudags hugleiðing.
Skólar nútímans.
Texxtinn: Matth. 21, 28—31.
I’egar faðirinn Jjað syni sína
:ið vinna í víngarðinum, neitaði
ennnar fullur mótþróa. Faðir,
"®i fau' slíkt svar hjá syiii sínum
iiekkir, hve særandi mótþrói
‘ arnanna er og getur slcilið, hve
!iárl föðurnum á himnum þyki
:>ð fá sömu svör, frá forhertum
Iijörtum.
En daglega fær Guð svona
í;vör, miljönir manna svara lion-
lun svona.
Þeir sem afneita Guði eru eins
•>g opin hók, þar sem letrað
atendur: „Jeg vil ekki!“ Þar
atendur ekki „jeg get ekki“. En
ef þau orð slæðu i hjörtum
mannanna yrði þeim ljettara að
atanda frammi fyrir drotni i öðru
’ifi.
En hvernig ber að skilja þetta
„jeg vil ekki?“ Hefir faðirinn á
himnum farið þannig að við
hörn sín, að þau vilji ekki lilýðn-
'Jst honum. Hefir hann reynst
þeim vondur faðir, sem elcki væri
rjett að lilýða?
Faðirinn, sem lalað er um í
dæmisögunni svaraði syni sínum
ekki einu ásökunarorði. En ein-
mitt þessi föðurást vakti sam-
visku sonarins. Hann fór að finna
«1 þess að hann liefði gert rangt,
hann iðraðist eins og glataði
sonurinn og hjelt til víngarðsins.
Var hann lokaður fyrir honum?
Nei, það var liann ekki, föður-
hjartað var þolinmótt og sonur-
inn gekk inn.
Vitanlega hefði það verið betra
að sonurinn hefði komið strax
og aldrei svarað neitandi. En
samt sem áður varð það þessi
sonurinn, sem fjekk þann vitnis-
ourð, að hann liefði gert vilja
föður síns. Þegar kvöld lcom,
sagði faðirinn: „Þú góði og trúi
sonur“. Á hitt mintist faðirinn
aldrei, að þessi sonur hafði sýnt
mótþróa. Það var honum fyrir-
gefið.
Og liann fór til hins sonar síns
og bað hann um að vinna. En
liann svaraði: ,Það vil jeg, lierra',
en hann fór ekki þangað.
Þessi sonur er táknmynd fari-
seans, sem svarar „já, herra“, cn
lætur þar við sitja. Framkoma
fyrri sonarins sýndi mótþróa.
Framkoma liins sýnir hinsvegar
ytri auðmýkt og vilja. Hin stcrka
hjið fariseanna var hin ytri guð-
rækni þeirra. „Þeir sáu það, en
gerðu það ekki. „Þeir voru eins
og kölkuðu grafirnar, scm
geymdu i sjer dauðann, en gátu
aldrei gert góðverk. Þeir stóðu í
stað ár eftir ár og notuðu sama
svarið ár eftir ár, og gera þángað
til víngarðinum er lokað.
Iíom ])ú í víngarðinn óg látlu
það eklci dragast. Utan víngarðs-
ins er ekkert slarf til handa þjer.
Kom þú eins og þú ert, því að þar
bíða launin þín.
Með vaxandi þekkingu á
heilsufræði og sálarfræði liefir
svo mikil breyting orðið á fyrir-
komulagi skólahúsa á siðasta
mannsaldri, að kalla má bylt-
ingu. Það er alls ekki langt sið-
an að farið var l. <1. að gera á-
kveðnar kröfur til stærðar á
skólastofum, þannig að liverjum
nemanda væri ætlað ákveðið
rúmtak af lofti, eða til fullkom-
innar loftræstingar í skólum,
gluggastærðar á skólastofunum
og því um líku. En nytsemi alls
þessa varð þá fyrst ljós, er heilsu-
fræðingarnir höfðu sannað hve
loftið og ljósið og almennur
þrifnaður er mikilsvarðandi fyr-
ir mennina, ekki sist meðan þeir
cru á æskuskeiði.
Fyrrum daga voru skólastof-
urnar litlar kytrur, þar sem börn-
unum var kakkað saman sem
þjettast í ólofti og við illa birtu.
Og þarna býrðust þau liálfan
daginn, hreifingarlaus með öllu
og með ólund og höfuðverk, seni
tkki var að furða. Var ekki að
kynja þó að þau dottuðu stund-
um, því að umhverfið skerpti
ekki gáfurnar. En ekkert sagðist
á þessu og liafa þó eflaust mörg
börn og unglingar sótt banamein
sitt í skólann í þá daga.
— En nú eru tímarnir svo
breyttir, að menning þjóðanna
cr mæld eftir skólum þeirra.
Þjóð með ófullkonma skóla og
skólahús er talin eftirleguþjóð.
Þvi að þjóðin sjálf vex upp úr
skólunum og það er undir gæð-
um þcirra komið hvort vöxtur-
inn verður mikill eða lílill.
Skólarnir eiga að kenna börnunum
hve úríðandi það er að spara. 1
barnaskólunuin i Þýskalandi er al-
staðar komið fyrir sjálfvirkum úhöld
um, sem taka á móti sparifje barn-
anna.
Þessvegna segja menningar-
þjóðirnar: „Aldrei verður um of
vandað til skólaliúsanna og eng-
inn sparnaður er verri en að
skera framlög til fræðslumála
við nögl sjer“. Ekkert er of gott
handa kynslóðinni sem er að
vaxa upp. Nú er það' svo, að
menn deilir mjög á um kenslu-
aðferðir, hverjar þeirra sjeu best-
ai, og verður vitanlega aldrei úr
því skorið lil fulls. En livað sem
þeim líður eru allir sammála um
mikilvægi þess að skólahúsin
sjeu góð og fullkomin og fagna
samhuga hverri nýrri umbót, sem
fram kemur á því sviði.
I þessu tilliti, sem öðru bafa
íslendingar löngum verið eftir-
bátar annara germanskra þjóða.
í einni bestu ritgerðinni, sem
ukrifuð hefir verið um fræðslu-
mál á islensku, ritgerð sem heit-
ir „Mentamál“ og Páll heitinn
Briem birti í „Lögfræðingi“ um
aldamótin, slær hann þvi föstu,
að undangengnum samanburði
við fjölda aðrar þjóðir, að íslend-
ingar sjeu í skólamálum „and-
Nýr skóli ú Friðriksbergi við Kaupmannahöfn. Ilann er talinn afar
fullkominn, en varð lika dýr.
Eitt af því sem nú er farið að kenna í nær öllum barnaskó'um nú, er
handavinna. Er þetta ekki þýðingariaust fyrir heimi'i barnanna eða fyr-
ir þau sjúlf þegar þau eiga að fara að stjórna heimili. Myndin sýnir hann-
yrðakenslu i einum barnaskólanum i Iíaupmannahöfn.