Fálkinn - 19.03.1932, Side 7

F Á L K I N N
7
Iljer sjást kinverskir bændur við viiinn. Þá hafa vndræðin i Kína
snortið minst og þeir hugsa'enn líkt og þeir gerðu /j/rir inannsaldri.
sem |)eim finsl þeir hafa þess
þörf, laka upp hvíta menningu
en hún fær þjóðlegan blæ i
meðferð þeirra.
Vlvínverjar nöta kvnstrin öll
af framlciðsluvörum frá Ev-
rópu e'ða gerðar eftir evrópiskri
fyrirmynd. En ef betur er að
gáð er t. d. vcrksmiðjumerkið
á hattinum sem seldur er í Kína
evrropciskt, en framleiðslan
stundum kínversk. Sama er að
segja um ilmvatnið eða
grammófónplötuna, þó að á
henni standi merkið „llis mast-
ers voiee“, „Victor“ eða eitt-
hvað því um líkl. Kinverskir
iðjiihöldar hafa uppgölváð, eð
jieir gela framleitl suman varn-
ing alveg eins vel og vestrænu
þjóðirnar, en miklu ódýrari.
Þeir liafa tekið framleiðsluna
i eigin hendur en láta sjer
nægja, méðan þörf gerist, að
setja veslrænan slimpil á liana.
Tilgangurinn er auðsýnn: Ivina
fyrir Kínverja.
Aðferðin svarar til hinna
bágbornu siðgæðishugsjóna yf-
irvaldanna. Stjórnin þykist lil
dæmis i orði kveðnu berjast
gegn ópíumsreykingunuin, sem
eru mesti löstur þjóðarinnar og
hefir orðið fjölda fólks lil nið-
urdreps. Hefir stjórnin sett rík-
iseinokun á framleiðslu og sölu
ópiums, að J)ví er luin segir til
þess að venja fólk af eitrinu,
en eigi að síður liefir hún gífur-
legar tekjur af ópíumsölunni
cnda gerir hún sjer far um að
reka liana scm tekjugrein. Alls-
konar glæpir eru reknir í svo
stóriim mælikvaða, að þar erú
Kínverjar ekki eftirbátar bóf-
anna í Chieago og sjálfir em-
hættismennirnir gera sjer að at-
vinnu að liylma yfir með ból'-
unum og græða lje á myrkra-
verkum þeirra. Og þeir græða
líka peninga. Forsætisráðherra
Kínverja, sem sagði af sjer ný-
lega og hafði tekið við embætli
sínu fyrir nokkrum árum blá-
fátækur, keypti dýrasta gisti-
húsið í Shanghai jiegar hann
sagði af sjer fyrir 2V2 .miljí’m
dollara. Og liinn frægi hers-
höfðingi Chang-Kai-Shek, for-
setinn sem valt úr völdum ný-
lega vegna þess að 80.000 slúd-
entar liófu sókn gegn honum,
kvað eiga hálfan miljard doll-
ara meira i sparisjósbókununi
sínum núna, en hann átti þegar
liann tók við stjórn. Ilann er
því ekki á flæðiskeri staddur,
ef lionum lielst á þessum gróða.
Eru þá nokkrir hugsjóna-
menn lil í þessu einkennilega
landi?
C.hadourne svarar því ját-
andi. Meðal stúdentanna! Þeir
eru vitanlega ekki allir eins, en
allir eru þeir hyltingarsinnaðir,
sumir þjóðernissinnar en sumir
þvert á móti. En allir eru þeir
lyltir einskonar guðmóði og þó
að sumt sem þeir aðhafast lýsi
því, að þeir geri sjer ekki Ijóst
livað þeir vilja, þá er athafna-
fýsnin svo mikil í þeim, að það
munar um þá í opinberum mál-
um.
Fjöldi Kínverja hefir stundað
nám við erlenda liáskóla og lok-
ið þar prófum. Stúdentarnir
sem verið liafa í Englandi lcoma
heim aftur í gráum flúnelsföt-
fötum, þeir sem verið liafa i
Ameríku eru auðþektir á bláu
clieviotfötunum, en þeir sem
koma frá París eru klæddir eins
og listamenn í Evrópu. Og þess-
ir stúdentar komast fyr til inet-
orða, en stallbræður þeira i
Evrópu. Þeir verða stundum
ráðherra 23 ára gamlir og það
er altítt að sjá 21 árs gamla Kín-
verja sem fulltrúa þjóðar sinn-
ar á fundum alþjóðabandalags-
ins í Genf.
En auk þcssara manna eru
það tugir þúsunda, sem stunda
nám sitl í æðri mentastoínun-
um í Kina. Aðeins fáir komasl
inn á dýru háskólana þar, sem
úllendir mentavinir liafa reist,
flestir verða að ganga á kín-
versku háskólana, sem vantar
alt til alls, alt frá kenslubókum
lil rannsóknastofanna. En ölluni
kínverskum stúdentum er það
sameiginlegt, hvar sem jieir
stunda nám sitt, að verða bylt-
ingarsinnir. Þeir bera óstöðv-
andi liatur til stjórnendanna og
hershöfðingjanna og ekk.i sist
lil liinna erlendu valdhafa, sem
seilast lil áhrifa í Kína.
Áður ljel kinverskur almúgi
sjer nægja að lesa auglýsing-
arnar frá keisarastjórninni, sem
hirtar voru fvrir utan skrifstof-
111 mandarínanna. Þar stóðu
læsir menn og lásu innihald
þeirra fyrir vegfarendurna, sem
fæstir voru læsir og var stils-
máli þessara auglýsinga ógn-
andi og skipandi. Oftasl nær
enduðu þær með þessuni orð-
um: Skjálfið og' hlý'ðið! En nú
ci þetta or'ði'ð öðruvísi. Nú er
dreift um horg og bý kynstrum
af svo nefndum „mýflugublöð-
11111“ þau eru kölluð því nafni
vcgna þess hve lítið brotið er
á þeim. Þau eru seld afar ódýrt
og ná mikilli útbreiðslu og það
eru stúdcntarnir, sem gefa þau
út. Þau heimta „dauða eiuræð-
isins“ „jafnrjeUi við aðrar þjóð-
ir“, afnám forrjettinda er-
lendra þjóðá“ og hurtrekstur
hvila manna, eða að efni þeirra
er hrein sameignarstefna. Um
90 af hverjum hundrað ibúanna
gela ekki lesið þessi blöð, en
Partnr af kínverska múrntim.
efni þeirra er túlkað af liinum
læsu og breiðist fljótt út. Og
hatrið lil útlendinga ve\ með
liverri vikunni. Stúdentarnir
eru orðnir hið ráðandi afl í
Kína.
Landið sjálft er land andstæð-
arina. Það er ekki nema ein
stjett: hændastjettin, sem er
nokkurnveginn ósnortin af öllu
umrótinu og látunum, þ. c. a. s.
luin hefir fengið a'ð líða hung-
ur og kvalir fyrir, en i stjórn-
málum sefur hún enn. Bóndinn
sáir og uppsker og aflar sjer
nauðsynjavöru sinnar, korns,
hrísgrjóna, tes, bóullar og tó-
haks. Róður stúdentanna nær
ekki til hans. Hann heldur fast
við sólguðinn, uppskeruguðinn,
regnguðinn og virðinguna fyrir
gröfum forfeðra sinna.
Kínaveldi er 10—11 miljón
ferkilómetra stórt, en Ivina
sjálft um 1 miljón ferk. og býr
þar allur þorri landsbúa, Því að
löndin, sem undir Kína teljast,
Mandsjúría, Mongolía, Tíbet,
Austur-Turkestan o. fl. eru
strjálbygð. En um eitt þessara
landa stendur nú viðureignin
milli Japana og Kínverja: Mánd-
sjúríu. Er Inin talið mikið fram-
tiðarland, en þó að undarlegt
meg'i virðast hafa Kínverjar
frennir kosið að setjast að í öðr-
um ríkjum en að fara þangað,
þegar þrörigt hefir orðið um þá
lieima fyrir. Þó liefir fjöldi Kín-
verja flúið þangað hin síðari
árin, eftir að borgarstyrjöld og
hungursneyð fór að sverfa að
þeim.
í Cork í írlandi er verið að undir-
búa kafaraför að skipinu Lusitunia,
sem sökt var í ófriðnum mikla.
Verður sterkum stálkassa með gler-
rúðum sökt niður i skipið og eiga
kafararnir i honum að geta tekið
myndir þarna niðri. í hólfi í kass-
nnum verður þjettiloft handa köfur-
urium að anda að sjer meðan þeeir
cru á sjávarhotni.
llóndi nokkur í franska bænuni
Saint Arvit var á gangi á akri sin-
um fyrir nokkru og heyrði þá til
flugvjelar, sem fór hjá. í sama bili
sjer hann að eitthvað dettur úr vjel-
inni og við nánari athugun sjer
hann að það er svolitill gris. Á
bandi um hálsinn á honum stóð
nafnið „Egypt“. Haldið er að flug-
maðurinn hafi haft grísinn með sjer
sem verndargrip. Pó merkiíegt megi
heita kom grisinn lifandi niður og
nú er hann í besta yfirlæti hjá bónd-
anum, þangað til eigandinn gefur
sig fram.
----x----
í nóvember síðastliðnum var
minni innflutningur fólks til Banda-
ríkjanna en verið hefir i þeim mán-
uði siðastliðin hundrað ár. Jafn-
framt flnttisf fleira fólk úr landi en
nokkru sinni áður, svo að fjórir
fluttu úr landi fyrir hvern einn, sem
inn flultist. Alls fluttust til ríkjanna
í þessum mánuði 2899 manns en
burt fluttust 11.318..
----x----
Umberto Nobile hel'ir dvalið i
Moskva undanfarið og gert samning
við flugmálaráðið þar um að ganga
i þjónustu þess i næstu fjögur ár.
Fiyst hann búferlum til Moskva i
vor og í sumar v.erður hann í leið-
angri lil Nikulás-annars-lands, sem
heimskautarannsóknastofnunin í
Leningrad gerir út.
*fi Alll með Islenskiiin skipum1 *fi