Fálkinn - 25.02.1933, Blaðsíða 3

F Á L K I N N
3
VIKUBLAÐ MEÐ MYNDUM.
Ritstjórar:
Vilh. Finsen og Skúli Skúlason.
Framkvæmdastj.: Svavar Hjaltested.
Aðalskrifstofa:
BanKastræti 3, Reykjavík. Sími 2210.
Opin virka daga kl. 10—12 og 1—7.
Skrifstofa í Oslo:
Anton Schjöthsgade 14.
Blaðið kemur út hvern laugardag.
Askriftarverð er kr. 1.70 á mánuði;
kr. 5.00 á ársfjórðungi og 20 kr. árg.
Erlendis 24 kr.
Allar áskriftanir greiðist fyrirfram.
Auglýsingaverð: 20 aura millimeter
Herbertsprent, Bankastræti 3.
Skraddaraþankar.
Heimurinn vill láta blekkjast, og
lieimurinn vill ekki láta sannfærast,
alveg eins og einstaklingarnir. Sú
saga endurfekur sig í sífellu, jafnt í
smáu sem stóru. Það er ekki nema
eðlilegt, að þetta gerist i því smáa.
En þegar það gerist hvað ofan i
annað í því stærsia, er það óskilj-
anlegt.
Það er ekki nema rúmur áratugur
siðan styrjöldinni miklu lauk og
um þessar mundir kvelst mestur
hluti heimsins undan afleiðingum
hennar. Heimurinn lifir i þjáning-
um bölsins mesta. En eigi að siður
hafa margar styrjaldir orðið siðan
jieirri meslu lauk og nú eru horf-
ur á, að nýtt ófriðarbál sje að tendr-
ast austur í Asiu milli gulu stór-
þjóðanna, sem veittu bandamönnum
i ófriðnum. Öllum kemur saman um,
að ófriður þessi sje bein árásar-
slyrjöld af hendi annarar þjóðarinn-
ar sem vilji nota' sjer það, að hin
er vanmáttug eftir áratuga innan-
landsófrið.
Þjóðábandalagið gerir uppvöðslu-
seggjunum orðsendingar, en þeir
skjóta skollaeyrLinum við, og vænt-
anlega lætur bandalagið þar við sitja
því að það getur tæplega annað.
Þetta mikla sambandsbákn er sem
sje vanmáltugt alstaðar nema á
pappirnum. Það getur ekki hindrað
styrjaldir. Það getur ekki einu sinni
hindrað, að ófriðarbálið austur í
Asíu kveiki ekki frá sjer vestur á
bóginn, ekki fyrirbygt að ný heims-
styrjöld verði úr gulu styrjöldinni,
og steypi heiminiun í ný og enn
verri vandræði.
Nú þarf ekki að berja þvi við,
’að mönnum sje eklci í fersku minni
livað heimsslyrjöld er, og hverjar af-
leiðingar heim'sstyrjaldar eru. En
heimurinn vill láta blekkjast. Ráð-
andi menn heimsins, þeir sem eiga
að liafa forsjá ríkja og þjóða, eru
verri en heimskinginn, sem aldrei
gttur lært neitt, eða eins og þrákálf-
urinn, sem ekki vill læra neitt nje
sannfærast um neitt. Og fjöldinn
siyður þessa menn til valda, án þess
að hafa dómgreind á því, sem gert
er, hann hlýðir og trúir í einfeldni
því, sem liáu herrunum þóknast að
telja þeim trú um, og sem kemur
þeim sjálfum best í þann og þann
svipinn. Heimurinn eflist og full-
komnast með hverju ári að ein-
liverjum nýjum undratækjum, sem
gera fjarlægðirnar minni og þjóðirn-
ar hverja annari háðari. En þroski
einstaklinga og þjóða i þá átt að
geta haft friðsamleg viðskifti hefir
ekki eflst að sama. skapi. Ófriðar-
hættan hefir vaxið með umbótunum.
Ii.R.-ingar eru duglegir menn.
Þeir iðka iþróttir af miklu kappi
og við svo mikla þátttöku, að hús-
tí, sein þeir keyptu fyrir nokkrum
árum er að verða of Utið til æfinga.
Og til þess að afla sjer fjár til starf-
semi sinnar hafa þeir ekki hliðrað
sjer við, að leggja á sig það erfiði,
að æfa leikrit og setja upp leiksvið
i húsi sínu.
Leikritið var „Skugga-Sveinn“ og
var hann sýndur i fyrsta sinn á mið-
viku dagskvö Idið var.
Til sýningarinnar
verðai ekki ger&ar
sömu kröfur eða lagð-
ur á hana sami mæli-
kvarði og þegair æfð-
ir leikendur eiga í
hlut„ en það má full-
yrða, að þessi sýning
hafi tekist vonum
fremur og miktu bet-
ur en „amatöra“-sýn-
ingar eru vanar aö
gerci, þó að langflest-
ir ieikendurnir haf i
aidrei komið fram á
sviðinu fyr en nú. llm
suma af þessum nýjn
leikendum, t. d. Helgu
Jónsdóttur, sem lika
hefir ágæta rödd, má
fullyrða, að þar sje
efni í góðan leikara og
svo er um ýmsa fleiri
af leikendum þarna, þo
að eigi sjeu nöfn
nefnd. Nestor leikend-
anna þarna er Erlend-
ur Ó. Pjetursson, sem
að gömlurn vanda Ijek
Skugga-Svein og hefir
nú leikið hann nær 50
sinnum alls. Er það út
af fyrir sig fátítt hjer
á landi, að sami leik-
andinn leiki eitt hlut-
verk svo oft, og má
marka af þessu vin-
sældir leiksins og Erlendur. Sýningin
bar með sjer, að mjög vel hefur ver-
ið vandað til undirbúningsins, leið-
beinandinn (Valur Gislason) hefur
tagt alúð vð leikstjórnina og leik-
endur rækt starf sitt með áhuga.
Leiktjöldin eru prýðilega gerð af
Kristni Andrjessyni og Agúst Lárus-
syni. Það er eflaust, að „Skugga-
Sveinn“ á eftir að fylla K.R.-húsið
mörgum sinnum. Myndirnar, sem
hjer fylffja eru af Guddii og Gvendi,
Skugga-Sveini og Katli og af Ástu
Björn Kristjánsson alþm. verð-
ur 75 ára á morgun.
Jón Bergsteinsson Njálsg. 78,
verður 75 ára 28. þ. m.
Einn þeirra mörgu íslendinga,
sem leitað hafa suður til Þýska-
lands til tónlistarnáms á síðari ár-
um er Þórarinn Jónsson. Fyrir
hokkrum árum fluttist hann til Rer-
lín lil þess að stunda þar tónlistar-
fræði (komposition) og mun hann
vera fyrsti íslendingurinn, sem tek-
ur sjer „komposition“ að aðalnáms-
grein frá öndverðu, þvi að aðrir
landar vorir munu allir hafa byrjað
nám sitt með söng eða hljóðfæra-
ieik sem aðalnámsgrein.
Þórarinn Jónsson er orðinn mörg-
um kunnur hjer á landi fyrir ýms
sönglög, sem hann hefir samið. Bera
þ u vott um sjálfstæða listamanns-
hæfileika, góða smekkvísi og mikla
kunnáttu. En fæstir hjer heima
þekkja til hinna stærri tónsmíða
hans, sem þegar eru farnar að vekja
eftirtekt á honum erlendis og hafa
skorið úr um það, að áliti sjerfræð-
inga, að Þórarinn Jónsson er frá-
bært listamannsefni.
Þannig var í haust sem leið leik-
ið nýtt verk eftir Þórarinn á hljóm-
leikum i New York. Heitir það
„Práludium und Doppelfuga auf den
Namen BACH“ og er fyrir fiðlu, án
undirspils. Sá sem Ijek það í Neu>
York er ungur þýskur fifflusnilling-
ur, Wollner að nafni. A8 dómi
blaðanna „New Yorker Stats-
zciiung“, „Musical Courier“ og
„Musical Amer.ican", er þetta nýjn
vcrk Þórarins gert af mikilli kunn-
átiu og hugkvæmni. Má ráða af um-
niælununi að tónsmíðin sje afar erf-
ið viðfangs, þvi að fiðhtfeikarinn
(WoIIner) fær mikið lof fyrir, hve
vet honum hafi tekist við liina
„næstum ósigrandi erfiðleika", sem
meðfcrð verksins hafi í för með sjer.
Þórarinn er efnalaus maður og
hefir átl erfitt uppdráttar fjárhags-
lega, enda er nú að sama skapi dýrt
að dvelja i Þýskalandi og það var
ódýrt stundum áður, meffan markið
var fallandi. Hefir hann lítils styrks
notið áf opinberu fje og væri þó
full ástæða til, jafnvel í þvi árferði,
sem nú er, að styrkja jafn efnileg-
an listamann og hann er, svo að hin-
iv miklu hæfileikar hans fái að njóta
sín að fullu.