Fálkinn


Fálkinn - 13.05.1933, Blaðsíða 4

Fálkinn - 13.05.1933, Blaðsíða 4
4 -T~v F A L K I N N Sambýlingurinn. I lann var mjög þreyttur. Með- an liann var að svala sjer við glnggann í herbergi sínu á ann- ari liæð, reikaði hugLir lians víða Hann hafði orðið að fara hrott tir landi sínn vegna skulda. Fjölskykla lians hafði vísað lionum hrott, en þó lagt hon- mn það fje, að hann kæmist til Ameriku. Hann staðnæmdist í Geniia tók að spila fjárhættu- spil og vann í ,,póker“ af slaf- neskum og einkum húlgörskum slúdentum. Þegar einn stúdent- anna framdi sjálfsmorð vegna lapa sinna með þeim hætti, að drekkja sjer í stöðuvatninu, liælti Tkalak fjárhættuspila- menskunni og hugsaði upp heillavænlegt ráð: hann ætlaði að leigja sjer stórt herbergi, kaupa nokkrar dínur og hefja kenslu í skylmingum og síðar í hnefaleikum (síðarnefnda i- j.rólt hafði hann numið af sjer- •'iðum manni frá Paris). Með sverðinu ruddi hann sjer braut upp í fjelagsskap yfir- sljelta fólks og trygði sjer ágæt- ustu meðmæli, einkum til Rúss- lands. Eftir liinn ágæta kappleik sem skipaði honum á hekk með heimsmeisturum, bjóst hann til að fara til París. Fyrsta sinn æfinni hafði honum tekist að draga saman fje. Einkum fjen- aðist liann á hinum ungu, sjer- vitru heimsborgaralegu konum. Hann hyrjaði með því að greiða skuldir sínar i föðurlandinu. Allir snerust á hans sveif vegna ’háttarlags hans, sem var óneit- anlega lofsvert, enda arfur frá löngum ættlegg liraustra landa- inæra liðsforingja, aðalsmanna frá tímum Laudons. Eins og fleslir ljettúðugir menn hjá oss var hann góðhjartaður, — og harnsleg, nærri ungmeyjarleg sál skein út úr gulleitum aim- araugum hans; og svart karl- mannlegt skegg jók á hinn hvassa vangasvip hans, eins og það gerir hjá öllum afkomend- um fjallabúa af hajduka og nskoka kyni. Enda þótt hann væri ástamaður mikill, geðjaðist honum ekki verulega að neinni einstakri konu, því að inn við beinið var liann brot úr Don Quixote og dreymdi um hina gerfullkomnu konu eins og alla karlmenn, sem aldir eru upp ið riddaralegar hugsjónir. Frá hinum stóra garði sem ummynd ist hafði í trjágarð barst þægi- legur andvari. Kanaríufugl heyrð ist syngja frá glugga skamt frá, og annarsstaðar heyrðist angur- blíður hljómur úr þjóðlagi eftir ('.hopin. Dreymandi, með alopn- um augum eins og villimaður, fylgdi 'fkalak hugðóttum reykn- um frá vindlingi sínum. All í einu hörfaði liann undan. A heran, rakan hálsinn fann hann lalla nokkra dropa. Ilann þerr- aði þá af með vasakliitnum; en liver býsn! regn aftur og úr heiðuin júníhimni. Ungi mað- urinn leit upp; í efra gluggan- um meðal hlómpotla og blóma birtist fögur kona, sem brast orð til að afsaka sig og gat ekki slitið augun frá hinni trufluðu ásýnd hans. „Ásamt fallegu blómunum yðar eruð þjer einnig að vökva netlu“, sagði hann að lokum á útlendingslegri frönsku sinni. sem minti konur svo rnjög á barnafal, að Iiann fjell þeim vel í geð. „Jeg er of langt frá til að jeg stingi mig“, svaraði hún og hjelt áfram að virða hann fvrir sjer með harnslegri undrun. „En til eru líka netlur án þyrna“. „Jeg er mjög illa að mjer í grasafræði, en jeg er fús á að samþykkja það, sem þjer segið“. „Verið þjer svo góðar að fara ekki; það er svo dásamlegt að horfa upp til himins og sjá yð- ur i bláma hans, umkringdar af þessum fögru blómum“. „Þjer eruð útlendingur, býst jeg við, eftir framburði vðar og tungutaki að dæma“. „Jeg er það, því er miður. Jeg er liðsforingi, sem ham- ingjan hefir snúið við hakinu, og eins og þjer vitið án efa, kenni jeg skvlminga og hnefa- leik“. „Já, jeg hefi lesið um yður í blöðunum. Þjer eruð á leiðinni að vinna yður frægð“. „Vesæla frægð. En það er samt hetra en að stela. En hvað er hægt að gera? Menn verða að vinna, jeg ætla til Parísar og ið auki að kenna reiðar. Jeg er ákafur hestamaður, og þjer get- ið ímyndað j'ður, hvernig mjer líður hjer hestlausum. Er jeg sje fagran hest, verð jeg eins hryggur og Bedúíni. Vjer hesta- menn vitum einir, að liestur og knapi geta orðið eitt; ekki hestj- sál í mannlegum líkama að vísu“. „Þjer eruð eftirlifi útdauðra mannhesta og hafið þjer þá fundið skjaldmey?411). Tkalak tók eftir, hve skyndi- lega hún fölnaði og roðnaði á eftir, og augu lians döknuðu og fyltust undrunarverðum raka, og kom það lienni út úr jafn- vægi. Hann langaði til að svara með innileik og mikilli ástúð, en meðal blómanna varð aðeins eftir stutt kveðja og niðurbælt fliss eins og í sænymfu. ') Mannhestar (centaurar) eru forngrískar þjóðsagnaverur, í manns líki að ofan en hests líki að neðan. í grískri lisl eru mannhestar og skjaldmeyjar (amazonur), sem einn- ig eru grískar þjóðsagnaverur, oft gerð að samherjum í viðureipn sinni við mennina. Þannig kyntust þau. Um kveldið vildi Tkalak ekki fara inn í bæinn til málsverðar. Hann hlygðaðist sin fyrir eitt- hvað. Viðurvist ókunnugra manna hefði verið honum til ó- þæginda. Um kveldið, þar sem hann lá í dimmu herbergi á leðri klæddum legubekk, sem hann notaði einnig sem rekkju, fanst honum hann vera ákaflega óhamingjusamur og einmana. IJann hugsaði til móður sinnar sáluðu, sem hafði eyðilagt hann, einka harnið sitt; jafnvel sem liðsforingja-nemi hafði hann orðið að koma að rúmi hennar á hverjum morgni, áð- ur en hún fór á fætur. Ilann Ijet liugan reika til föður síns, ofurstans, sem var sannur „brudei* Jovo“, rauðleitur í and- liti með hvítt yfirvararskegg, hart eins og prófasts staf, bar borgarafötin eins og þau væru á herðatrje og vai* í þessum rauðu, ónýtu morgunskóm. Jafn- vel eftir að hann var orðinn liðs- foringi, þorði hann ekki að kveikja í vindlingi i viðurvist föður sins án þess að spyrja hann levfis áður. Hann mintisl hins skvndilega tárastraums, þegar hann fór að heiman, sem flóði eins og hráðið járn, og hann fann tárin ennþá hrenna á kmnum sjer. „Vertu rjettvís, Pero, þótt hermenskan yrði þjer ekki til frama. Vertu verkamaður, ef því er að skifta en gæltu þess jafnan, að vera heiðvirður eins og allir forfeður þínir. Hjer er skammbyssa, sem getur orðið þjer að liði — jafnvel á sjálfan þig, ef svo færi, að þú fremdir eitthvað það, er til smánar yrði, hvort sem væri mjer eða þjer. Betra er að deyja heiðarlega en lifa við smán“. Og Tkalak fann ljósmynd í farangri sínum, sem var í ó- reiðu eins og farangur Zigeuna, og enda þótt aldimt væri, gekk hefðarkona, nokkuð gráhærð, fram úr myndinni, — hún var enn ungmeyjarleg útlits, fölleit, aðlaðandi, dökkeyg, með stöð- ugt hryggilegt bros á vörunum; —: og eftir tveggja ára stjórn- laust líf þrýsti þessi útlending- ur þessum dýrmæta, lífvana minjagrip að vörum sér og gié! stórum tárum eins og barn, áð ur en hann fór að sofa. En hann huggaðist af ininningunum uni látna móður sína og fór að sofa án þess svo mikið sem fara úr fötunum. Hann vaknaði við, að dump- að var á gluggann. Með því að hann þekkti allar tegundir geðs- hræringa nema ótta, varð han 1 mjög undrandi og hugði, að hann væri haldinn af ofskynjun- um. Dumpið á glugganum var endurlekið einu sinni, tvisvar, þrisvar. Hann reis á fætur, nálg- aðist gluggann og tók eftir lykli, hangandi niður úr bandi. sem rennt hafði verið niður frá hæð- iuni fyrir ofan. Við lykilinn var fest engifersbrauðshjarta, sem keypt liafði verið á markaði. Það var nálægt miðnætti. Alls- staðar ríkti þögn, sem aðeins var rofin af hljóðinu frá bifreið- um, er framhjá fóru, og söng með mandólínundirspili, sem harst frá ítölskum verkamönn um í fjarska. „Við vorum á markaði við landamæri Frakklands, og með þvi að ég mundi, að þér eruð einn, keypti ég vður þessa gjöf. Heimili mitt er ekki hér. Jeg er frönsk kona, sem lítur á ein- stæðingsskapinn sem óhamingju og hyggur, að þér séuð mjög óhamingjusamir þarna í dimm- um, tómum herhergjum yðar“. „Þakka yður fyrir, þakka yð- ur fyrir", sagði hann og leysli utan af gjöfinni og var enn und- ir áhrifum minninganna, sem höfðu sungið hann í svefn. Rödd hans titraði af niðurbæld- um ekka. Um leið og hann hall- aði sér aftur á bak út úr glugg- anum og leysti bandið, horfði hann upp til hennar, sem um- myndaðist í mjúku hlýju skin- inu, af stiltum mánanum i fyll- ingu. „Ó, en hve þér eruð fagrar, vndislega sambýliskona min. Ef þér gætuð gart yður grein fyrir, hvaða gjöf þér hafið gefið, og hvílika hamingju þer liafið fært mér með þessari kökn, munduð þér ef til vill Íiafa i- hugað verk yðar, því að þegar ég held þessu þurra hjarla í hendi mér, finst mér eins og ég eigi hluta úr hjarta yðar og sál“. „Ó, talið þér hljóðlega, svo að sambýlingar okkar lieyri ekki til yðar“. „Verið þér óhræddar, niðri býr fólk, sem altaf er á ferða- lagi“. Því næst hoppaði Tkalak upp, og með handtökum leik- fimismannsins greip hann i um- gerð ytra gluggans, og héngii herðarnar og allur líkaminn yf- ir garðinum langt fyrir neðan, dimmum og svörtum eins og hyldýpi. „Æ, í guðanna bænum; hvað eruð þér að gera, vitfirringur1*. Ef þetta gamla, fúna tré brotn- ar, hálsbrotniö þér. Eg bið yð- uir sem hróður, sem son, sem guð, ég grátbið yður, farið inn i herbergi yðar. Verið miskunn- samir“. Allt í einu fór hún að gráta, tak hans losnaði, og féll hann nálega inn úr glugganum. Hann fann hlýjan raka á enni sér, eins og tár. „Ó, kæra, yndislega, góða sambýliskona, ef ég ótlaðist ekki að hryggja yður, mun li ég undir eins kasta mér niður úr þessari feikna hæð eins og ofan í vatnspoll, af því að eitt- livað féll á ennið á mér eins og

x

Fálkinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fálkinn
https://timarit.is/publication/351

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.