Fálkinn - 13.05.1933, Side 7

F A L K I N N
7
I.oftskipiö „Akron" sem fórsl i apríl byrjun skamt fni Allanlir City, >>u i't menn drnknnöu
komið Ivivegis liingáö til lands.
I lefir þessu lotfari ekki lilekkst
á ennþá, en hinsvegar litlu mun-
að að illa færi, oftar en einu
sinni. En sje litið yl'ir siigu lofl-
skipanna eru slysin því miður
svo tíð, að það má lieita dirfska
að fela þeim lif sitt.
Arið 1908 varð Zeppelin greifi
að nauðlenda við Echterdingen,
nálæt Stuttgart og eyðilagðist
skipið „Z 1“ við jiað tækifæri,
en mannbjörg varð. Árið 1910
fórust tvö loftskip „Z 11“ við
Limburg og „LZ VII“ í Pento-
burgerskógi, en i l)a-ði skifin
komust allir lífs af.
En árið 1912 gerðist alvarleg-
ur viðburður. Þá sprakk ámeri-
kanska loftskipið ,Akron‘ (gæfa
virðist ekki fylgja iiafninu) ná-
lægt Atlantic City. Bygginga-
meistarinn, Vaniman verkfræð-
ingur, sem liafði ætlað sjer að
sigla skipinu austur vfir Al-
lantshaf, fórst við þetta tæki-
færi ásahit fjórum mönnum af
skipshöfninni.
Árið 1913 var þýska lofther-
skipið „LZ 11“ að reyna að lenda
við Helgoland. Brotnaði skipið
|)á yfir j)vert i lendingunni og
l'órust aílir, sem um borð voru,
15 menn. Og mánnði seinna
sprakk loftherskipið „L 11“ við
.lóhannisthal i 600 metra bæð
( 28 menn fórust.
Hjer verða ekki talin þau skip,
sem fórust í heimsstyrjöldinni,
j)ví að þar má vopnunum um
kenna. En rjett eftir styrjöldina,
árið 1919 sökk enslca loftskipið
„NS 11“ i Norðursjónum og
drukknaði öll áböfnin, 1 I mann.s
Árið 1921 fórst enska herloft-
skipið „ZR 11“ vfir Humber-
fljóti, rjett við ílull, steyptist
|)að logandi niður í fljótið og
(>I1 áböfnin, 44 manns fórust
í eldinum eða druknaði. Skip
þetta höfðu Bretar selt Amer-
ikumönnum og voru kaupend-
urnir að laka við því, er j)að
fórst. En ekki gerði þetta sorg-
lega slys Bandarikjamenn af-
hnga loftskipunum.
Árið 1923 hvarf franska lol't-
skipið „Dixmuide“ á ferðalagi
yfir Miðjarðarhaf og veit eng-
inn með vissu, hvað jrví hefir
orðið að tjóni. Þar fórust 2ö
menn úr franska hernum. Og
árið 1925 slitnar jjáverandi
slærsta loftskipið „Sbenandoah"
upp úr landfestum i stormi i
Obio og fiintán menn farast.
Árið 1929 varð slys það, sem
meira hefir verið talað um bjer
\ íslandi en nokkurt annað slys
j)essarar tegundar. Nobile hafði
ætlað sjer yfir norðurheims-
skautið i loftfarinu „ítalía“ en
j)að steyptist niður á ísana norð-
austur af Spitzbergen, og kom-
ust þá allir úr skipinu nema átta
menn. Skipið lyftist aftur og rak
stjórnlaust austur á bóginn og
.hefir ekki spurst til ])ess siðau
eða jieirra átta manna sem á
|>ví voru. Af þeim, sem lentu
með Nobile fórst einn maður,
Finn Malmgren veðurfræðingur,
á leiðinni til Spitzbergen, en
hinir björguðust eftir mikla leit
og erfiða, sem m. a. kostaði
Roakl Amundsen, Ditlewsen flug
mann og fjóra Frakka lífið.
Árið 1930 Íendir enska loftskip-
ið B 100 tvívegis í miklum
miklum brakningum og verður
fvrir stór skemdum, en þó blaust
ekki manntjón af. Og loks verð-
ur eitt stórslvsið i október um
haustið, er enska loftskipið R
101 íeggur upp frá Englandi á-
leiðis til Indlands með ýmsa
menn úr flugmálastjórninní
ensku, til j)ess að rannsaka flug-
leiðina til Indlands með j)að
fyrir augum að koma upp reglu-
bundnum loftsiglingum jrang-
að. Skipið lendir í þoku vfir
Norður-Frakklandi og rekst á
bæð og kviknar í því, en 17
menn af 50 mönnum sem í skip-
inu voru bíða bana. Það var
þetta, sem olli því, að Bretar
bættu við loftskipin.
Eins og sjá má al' framan-
sögðu er })að oft, að eldur kem-
ur upp i loftskipunum. Þau
hafa til þessa notað brint í loft-
belgina, en það er afar eldfimt
( •' skipið dauðadæmt ef i því
kviknar. Bandaríkjamenn hafa
hinsvegar notað annað efni til
að lyfta skipunum með, helium,
sem er óeldfimt. Eu reynslan
hlir sýnt að skipunum er ekki
liorgið fvrir j)\ i.
Nú eru aðeins þrjú stór
loftskip i notkun í heiminum.
Tvö i Bandaríkjunum, nfl.
„Shenandoah“, sem var smiðað
eftir að hið fyrra skip með því
nafni fórsl árið 1923 og „Los
Angeles“ og eru þau bæði með
líkri gerð og „Akron“ var en
minni. Þessi skip eru bæði eign
loftbersins. En þriðja skipið er
hið beimskunna skip „Graf
Zeppelin“, sem cr eina loft-
ski])ið, sein befir flogið kring-
um lmöttinn og gengur nú á
sumrin i áætlunarferðum milli
Spánar og Suður-Ameríku.
Ennfremur er skipið „Macon“
nær fullsmíðað i Bandaríkjun-
um og |)að er miklu stærra en
„Akron“ var og notar belium
i stað brints, eins og það. Svo
eru Rússar að smíða loftskip
og var Nobile hersböfðingi ráðu-
nautur þeirra í j)ví, en Nobile
var áður forstöðumaður aðal-
loftski])asmiðastöðvarinnar í
Ítalíu. Skip J)essi eru ekki eins
stór og „Graf Zeppelin" en
hinsyegar miklu stærri en skip
eins og „Norge“ og „Italia“ en
hversu mörg þau eiga að verða
er ókunnugt, eu hitt er vitað,
að Rússar leggja kapp á að auka
sem mest lofther sinn. Enn-
fremur er Zeppelinskipastöðin i
Friedrichsbafen að leggja síð-
ustu hönd á nýtt skip og afar
stórt, sem á að heita „Ilinden-
burg". Er áformað að skip þetta
eigi að, fljúga vestur um baf á
Chicagosýninguna í sumar, til
þess að sýna öllum heimi, að
Þjóðverjar standi fremst allra
j>jóða í loftskipabyggingum, en
um það efast víst enginn, enda
eru þeir elstir í hettunni og
kunnátta jreirra og tækni orkar
ekki tvímælis.
Þegar öryggi flugvjelanna er
horið saman við örvggi lol'tskip-
anna ballar svo stórlega á loft-
skipin, að j)að er furða að j)au
skuli ekki vera liorfin úr sög-
unni, l'ljótt á litið. En þes sbcr
að gæta, að j)au bafa að einu
Frh. ú bls. VI.