Fálkinn - 14.08.1937, Blaðsíða 15

F A L K I N N
15
HORNSTEINN
var nýlega lagður að nýrri kirkju
i Virum á NorSur-Sjálándi. A
i: yndinni sjest Caroline Mathilde
vera a'ð leggja fyrsta steininn en
jiann næsta lagði Fuglsang Dam-
gaard Sjáiandsbiskup. Kirkjan er
eingöngu bygð fyrir samskot ein-
stakra manna.
Úr sögu olerauguanua.
Það er ekki fyr en um aldamótin
1300 að getið er um gleraugu, i
þeirri merkingu, sem það orð er
venjulega notað. Þess er að vísu
getið í æfagömlum kínverskum rit-
um, að menn hafi notað gler til að
horfa gegnum, en ftestir hyggja, að
jjetta hafi aðeins verið hlífðargler
gegn ryki, regni og sandfoki, en
ekki til læss að rjetta sjóngalia.
Fönikíumenn þektu gler og kunnu
að liræða það. Og um Forn-Róm
verja vita menn, að þeir notuðu
mislita krystalla til þess að hafa
fyrir augunum, þeim til hlífðar. En
livorug þessara þjóða kunni að nota
hogmynduð gler til að hlífa sjón-
inni.
Og það kom , sjer illa. Því að
jjessar gömlu menningarþjóðir höfðu
engu betri augu en við. Hinir al-
kunnu vísindamenn Rómverja, sem
sátu yfir bókfellum sínum og lásu
og skrifuðu urðu flestir á ungd
aldri svo slæmir í augunum, að þeir
urðu að fá sjer aðstoðarmenn.. Þeir
leigðu sjer skrifara eða keyptu. En
þeir urðu sjóndaprir og augnveikir
lika. Þegar rithöfundurinn fór á
þrælamarkað til þess að gera kaup,
var það fyrsta krafan, að þrællinn
sem hann keypti hefði góða sjón.
Þetta kemur meðal annars fram i
ýmsum dómsskjölum frá Rómverj-
um. Þau sýna að stundum hafa orð-
ið málaferti lit úr því, að augun i
þrælnum voru ekki eins góð og selj-
andinn hafði sagt. Og stundum gengu
kaupin til baka af þeim ástæðum.
Það er ekki kunnugt hver varð
til þess að finna upp gleraugun. A
13. og 14. öld voru ýmsir „ljósfræð-
ingar“ uppi, sem lögðu sig i bleyti
III jiess að finna ráð við sjóndepru
og sjónskekkjum. Þeir fundu, að
sumir menn sjá vel frá sjer þó þeir
sjái illa það sem nær þeim er, og
nú hugkvæmdist þeim að bæta úr
þessu með stækkunar- eða smækk
unarglerjum, sem gerðu hluti skýra
í ákveðinni fjarlægð þeirri fjar-
lægð sem venjulega sjáandi maður
þefir að jafnaði milli augnanna og
bókarinnar sem hann les eða blaðs-
ins sem hann skrifar á. Þeir nær-
sýnu fengu innhvelfd (konkav) gler
lil þess að horfa gegnum en þeir
fjarsýnu stækkandi gler kúpumynd-
llð.
Þessi gler voru vitanlega ófuil-
komin, þvi að hvorutveggja var, að
menn þektu þá mjög litið ýms lög-
mál ljósfræðinnar sem nú eru kunn,
vantaði tæki til þess að mæla mis-
smíði sjáaldursins og kunnu illa að
slípa gler. En margir urðu saml til
þess að kaupa gleraugun og þau
bæltu talsvert úr skák. En framan
af reyndu ýmsir að spilla fyrir gler-
augunum og reyna að fá þau bönn-
uð. Þeir töldu að þau kæmu í bág
við náttúrulögmálið og gerðu lítið
úr þeim. Frá þeim tima er sú á-
krörðun til, að maður sem notaði
gleraugu, varð að taka þau ofan
þtgar hann talaði við húsbónda
sinn.
ÞÝSKI FLOTINN í MIÐJARÐAU-
HAFI.
Þjóðverjar hafa undanfarnar vik-
ur haft mestan liluta flota síns á
vakki við Spánarstrendur. Þessi
floti er allur smiðaður eftir ófrið-
inn, því að sem kunnugt er voru
öll herskip aí þeim tekin með Ver-
salasamningunum. Hin nýju þýsku
skip eru ekki eins stór og herskip
hinna stórveldanna, en kváðu
standa þeim framar um flest. Þau
eru ekki yfir 10.000 smálestir að
stærð, en eru „stærri en þau sýn-
ast“, að því er gagnsemi i sjó-
ht-rnaði snertir. Meðal skipa þeirra,
stm Þjóðverjar sendu til Miðjarð-
arhafs og Spánarstranda eru ,,Ad-
miral Scheer“, „Köln“, „Karlsruhe",
„Núrnberg“ og „Leipzig". Myndin
hjer að ofan er af beitiskipinu
„Núrnberg“.
• •
• •
• •
• •
! Gagnfræðaskólinn í Reykjavík |
starfar eins og að undanförnu frá 1. okt.
til 1. maí. Nýir nemendur, sem óska að
setjast í 2. og 3. bekk, verða prófaðir í
byrjun skólaársins.
EKKERT
SKCLAGJALD
Vegna þrengsla þurfa umsóknir að koma
tímanlega, eða í síðasta lagi fyrir 15. sept.
ViðtaJstími kl. 7—9 síðd.
Ingimar Jónsson,
VITASTlG 8 A.
SlMI 8763.
«••••••••••••••••••••«••••••••«•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
Látið
TIPogTOP
þvo alt fyrir yður
svo sólin fái notið
sín i stofunni.
Mdna bón