Fálkinn - 18.05.1945, Page 2

2
P Á L K I N N
Ávarp frá ríkisstjórn íslands
Undanfarna daga hafa ís-
lendingar fagnað því, að bræðra
þjóðirnar i Danmörku og Nor-
egi liafa endurheimt frelsi sitt.
Ríkjisstjórnin liefir ákveðið
að minnast þessara gleðitiðinda
með því að beita sér fyrir
skyndifjársöfnun í því skyni að
styrkja bágstatt fólk i þessum
löndum. Er ætlunin að senda
matvörur og klæðnað til Dan-
merkur og Noregs, Hafa þegar
verið gerðar ráðstafanir til að
útvega skip lil þessara flutn-
inga.
Söfnunin stendur aðeins jrfir
í tvær vikur, eða til laugardags-
ins 26. maí.
Ríkisstjórnin liefir skipað 5
inanna nefnd til að annast
framkvæmd málsins. 1 nefnd-
inni eiga þessir menn sæti:
Gunnlaugur E. Rriem, formaður
Birgir Tborlacius, Bjarni Guð-
mundsson, Henrik Sv. Björns-
son og Torfi Jóhannsson.
Mun nefndin tilkynna almenn
ingi allt, er varðar tilbögun
söfnunarinnar.
Ríkisstjórnin skorar á alla
Islendinga að verða fljótt og vel
við tilmælum bennar um fjár-
framlög.
Rikisstjórn íslands, 12. mai 19i5.
Þetta munu vevu síðustu stríðsfangarnir, sem teknir voru héi
á landi áður en ófriðnum lauk. Eru þrír þeirra þýskir en einn
austurrískur. Höfðu þeir farið í könnunarflug úr norskri höfn
vestur í liöfin norðan Jslands seint í apríl en urðu að nauðlenda
á norðanverðu Langanesi. Nokkur bið varð á því að herstjórnin
hér gsefi skýrslu um málið og á meðan spurðust ýmsar sögur
um þessa vél, m. a. sú, að Hitler væri farþegi þar.
nokkuð, að ekki langi lianri að k'ynn-
ast honum betur.
Þessi frósögn, sem í senn er skáld-
saga, æfisaga og aldarfarslýsing hefst
í Flórens árið 1494, en þá var Leon-
ardo 42 ára. Segir sagan ekki frá
uppvexti lians en þeim mun betur
frá manndómsstarfi hans, aldarhætt-
inum og viðhorfi almennings til hins
mikla andans jöfurs og hans sjálfs
til aldarfarsins. Leonardo da Vinci
verður jafnan talinn glæsilegasta og
fjölsnjahasta persóna endurfæðingar
timabilsins á ítaliu þó að hann
ætti marga heimsfræga samtíðar-
menn. Hann var hinn frjálsi andi
og hinn fjölvísi andi, sem stóð á
sporði eða tók jafnvel frarn frægustu
eðlisfræðingum, byggingarmeisturum
og myndlistarmönnum þeim, er
upp risu meðal ítölsku þjóðarinnar
eftir margra alda myrkur rétttrún-
aðarins og hjátrúnaðarins.
Svo mun flestum fara, sem gaman
hafa af kynnum við sögu mann-
Bæknr
Dimitri Merskowski:
LEONARDO DA VINCI. —
fíjörgúlfur Ólafsson þýddi.
//./. Leiflur gaf úl, 19b5.
Höfundur þessarar hókar hefir
eignast fjölda vina liér á landi síðan
þýðing Björgúlfs Ólafssonar læknis
á bókinni „Þú hefir sigrað, Gallílei“
kom út fyrir tveimur árum. En
bókin um Leonardo da Vinci, sem
H.f. Leiftur hefir nýlega gefið út,
og er framhald hinnar fyrrnefndu,
mun ])ó vafalaust verða til þess að
auka enn að mun vinsældir Meres-
kowskis, þó eltki væri að öðru en
því að Jiér er söguhetjan ein af
frægustu mönnum, sem uppi hafa
verið og því nokkuð kunnur fyrir,
flestum islenskum lesendum. En um
Leonardo da Vinci les enginn svo
Nkeinmtílegrar in.vndii*
í sýning:arial Ileklu
Sigurði S. Thoroddsen er
margt til lista lagt. Hann
er verkfræðingur og drátt-
listarmaður eins og Leon-
ardo da Vinci, en svo er
hann líka þingmaður, en
það varð hinn ítalski Lén-
harður aldrei. Sigurður
sýndi héi- á áirunbm
nokkrar gamanmyndir af
kunnum persónum og
síðan er það á almanna
vitorði að hann er ágætur
skopteiknari og hefir sá
orðrómur loðað við hann
hann síðan.
í fyrradag opnaði liann
sýningu í Hótel Heklu, og
níunu víst flestir halda,
að hann iðki þar eingöngu
hið Jéttara form spéspegils
ins. En það er nú eitt-
hvað annað. Að vísu eru
þarna yfir 100 skopmynd-
ir merkra samtiðarmanna.
En svo eru þarna líka
ljómandi fallegar lands-
lagsmyndir, 32 alls, létt-
ar og látlausar, með fall-
egum línurn og litavali.
Mun fáuni liafa verið kunnugt, að
Sigurður ætti einnig þá gáfu í farx
sinu að geta málað fallegar lands-
lagsmyndir, en eins og áður er sagt
er m.aðurinn fjölhæfur bg fjiil-
kunnugur.
Meðal liinna mörgu andlita á
sýningunni ber einna mest á hátt-
virtum sgmþingsmönnum Sigurðar
á Alþingi, og eru ýmsir í mörgum
útgáfum. Munu þessar myndir korna
flestum í gott skap, líka þeini, sem
ekki liafa hlotið þann heiður að
vera myndaðir af Sigurði. Og marg-
ur mun lura af sýningunni með þeim
kynsins, að ekkert timabil grípur
þá eins föstum tökum og einmitt
endurfæðingartímabilið og forustu-
menn hinna miklu breytinga, er
ollu hvörfum milli miðalda og liinn-
ar nýju aldar. Og sannast að segja
er vist leitun að þeirri bók á is-
lensku máli, sem lýsir skemtilegar
og á aðgengilegri hátt þessum alda-
hvörfum en bækur Mereskowski,
eigi síst þar sem segir fró Leon-
ardo, manninum, sem var svo langt
á undan sínum tima, að hann gerði
teikningar af flugvélum. Má segja
að engin vísindi séu honuni óvið-
komandi, og þó var hann svo mikill
að ýmsir vilja lialda því frarn, að
enginn liafi komist honum framar.
Eftirmyndir af „kvöldmáltíðinni"
og „Mona Lisa“ eru til um allt Is-
land, og það síðarnefnda mundi
vera talið dýrasta málverk í lieimi,
ef það væri falt. Teikningasafn lians
i „National Gallery“ í London, er
talið meðal mestu fjársjóða þess
merkilega málverkasafns.
— Þýðingin er, eins og vænta
mátti af hendi liins góða rithöfund-
ar, Björgúlfs Ólafssonar, einkar
skemmtileg og viðfeldin, frágangur
bókarinnar er góður, enda er lnin
prentuð hjá Oddi Björnssyni, og
fjöldi mynda, aðallega af ýmsum
verkum Leonardos, eru og í bókinni.
fasta ásetningi að flýta sér að finna
náð fyrir augum Sigurðar.
Sýningin verður opin næstu daga
frá kl. 1 til 10 síðdegis.
3 einfalte leiðir
íil aö spara
yðar dýrmæta LUX
1. MÆLIÐ
LUX
Ein sljettfull
matskeið af
Lux i 1 lítra
af vatni er
nóg til að
gefa gott löð-
ur
2. MÆLIÐ
VATNIÐ
Ef þjer notið
meira vatn en
þjer þurfið
//'jJ' fyrir þvott-
inn, verðið
þjer að nota
meira Lux
Iíka.
3. SAFNIÐ í ÞVOTTINN
Það er miklu hagsýnna að
þvo blúsur, ullarföt, nærföt,
sokka o. s. frv. alt í einu.
Þvoið fyrst nærfötin svo
ullarfötin og svo sokkana.
Á þann hátt nýtist Lux-
pakkinn vður bezt.
LUX
EYKUR ENDJNGU
eatnaðarins
LX 620-786
A LEVER PRODUCT