Fálkinn - 19.07.1946, Page 13

FÁLKINN
13
KROSSGÁTA NR. 595
Lárétt skýring.
1. Stjörnuþokan, 12. kaup, 13.
fantarnir, 14. óskemmd, l(i. mat, 18.
virðing, 20. leiða, 21. tónn, 22. tala,
bh., 24. sjór, 26. greinir, 27. liljóð,
29. konungur, 30. blaðamaður, 32.
drykkur, 34. kaffibætir, 35. skógar-
dýr, 37. tveir eins, 38. guð, 39. hugg-
un, 40. setja, 41. bókstafur, 42. tónn,
43. heil, 44. farva, 45. ósamstæðir,
47. bótur, 49. fljótið, 50, ryk, 51.
fóðurbætir, 55. frumefni, 56. hæð,
57. falleg, 58. frumefni, 60. óhreinka,
62. geyma, bh., (53. samhljóðar, 64.
spil, 66. innantóm, 68. fæða, (59.
handlegg, 71. slórar, 73. kvikur, 74.
gctu í Reykjavík.
Lóðrétt, skýring.
1. Stef, 2. espað, 3.ósamstæðir, 4.
vegna, 5. höfuðborg, 6. málgagn, 7.
bók, 8. úttekið, 9. grasblettur, 10.
kvikmyndastjarna, 11. mannsnafn,
12. gata í Rvík, 15. eftirgrennslanir,
17. hreinsivökvi, 19. ilát, 22.
nokluir, 23. auðlind, 24. kornvara,
25. skemmd, 28. frumefni, 29. tónn,
31. segir til, 33. félag, 34. angi, 36.
otað, 39. foltholt, 45. skera, 46. ekki,
48. vísur, 51. skenund, 52. félag, 53.
fangamark, 54. geyma, bh., 59. í bíl,
ef., 61. stúlku, 63. mýri, 65. íláts,
66. kalla, 67. hlé, 68. hljóð, 70. grein-
ir, 71, tveir eins, 72. frumefni, 73.
bókaútgáfa.
LAUSN Á KROSSG. NR. 593
Lárétt ráðning.
1. Lek, 4. varliygð, 10. hóa, 13.
Eire, 15. Grini, 16. malt, 17. krukka,
19. steggi, 21. Ally, 22. ddd, 24. olía,
26. lundabaggar, 28. ala, 30. lén, 31.
tár, 33. re, 34. Eli, 36. íra, 38. ræ,
39. einhent, 40. blaðrað, 41. fl', 42.
önn, 44. afa, 45. N.N., 46. lít, 48. óra
50. ssa, 51. ókindarsona, 54. ofan,
55. afi, 56. tóns, 58. örugga, 60.
tinnan, 62. inna, 63. skari, 66. sira,
67. nía, 68. Sigríði, 69. ras.
Lóðrétt ráðning.
1. Lek, 2. eyra, 3. krulla, 5. aga,
(i. rr, 7. hindber,, 8. in, 9. gis, 10.
hagirt, 11. ólga, 12. afi, 14. ekki,
16. mela, 18. kynblending, 20. tog-
arafloti, 22. dan, 25. barefli, 27.
áræðnar, 29. leyfi, 32. árans, 34.
ehö, 35. inn, 36. ila, 37. aða, '43.
hrafnar, 47. tófuna, 48. óda, 49. Ari,
50. sannir, 52. kaga, 53. nóns, 54.
orni, 57. Sara, 58. öin, 59. asi, 60.
tíð, 61. nas, 64. K.G., 65. R.I.
an. En farðu varlega að houum. Það er
besl að þú talir við hann undir fjögur
augtí. Eg þarf að gera dálítið á ineðan.
()g hinn virðulegi verkfræðikennari stóð
ttpp. Kinkaði glaðlega kolli til húsbónda
síns og meistara, stakk flöskunni í barni-
inn og fór út.
Tveir ættliðir.
EIMSKAUTAKÖNNUÐURINN frægi
gekk i þungum þönkum út að stóra
glugganum, sem vissi að flugvellin-
um. Þessi flugvöllur var stolt hins nýja
stjórnarfars i landinu.
Það var héðan sem sovjetlýðveldið
leygði anga sina yfir allt norðurhvel jarð-
arinnar, alla leið norður á kaldan ísinn á
norðurheimskautinu.
Þar sat á þessu augnabliki lítill hópur
manna á ísjaka og rak fram og aftur yfir
depilinn, sem í margar aldir hafði frjóvg-
að hugmyndarflug mannkynsins: Norður-
pólinn.
Það lcomu daglega skeyti frá þeim. Þeir
voru svo að segja á núllpunkti einverunn-
ar. Eigi að síður var liægt að fylgjast með
daglegu lífi þeirra svo að segja út í æsar.
Þeir rækluðu hreðkur og tómata i gerfi-
görðum sinum. Þeir spiluðu bridge í
sterku tjöldunum eða snjóhúsunum. í dag
hámuðu þeir í sig' baunir og flesk, og á
morgun ætluðu þeir að eta pönnukökur með
fleski.
Það kom útþrá i augnaráð Schniidts.
Það var harðrétti, sem þessir norðurpóls-
gestir áttu við að búa. Tilvera þeirra var
komin undir dutlungum íssins og verðr-
áttunnar. Einn daginn gat það gleypl þá og
allar vélar þeirra, þeir voru aldrei öruggir
fyrir liinum liræðilegu byljum, sem gátu
sópað öllum mannaverkum langt í burt.
En samt —- þeir voru frjálsir, þessir ungu
flugmenn. Það laumuðust engir þefandi
G.P.U.-menn kringum þá. Þeir gátu sagl
það, sem þeim bjó í brjósti. Þeir voru
hamingjusamir.
Gamli prófessorinn horfði fjandsamlega
yfir borgina og út i þokuna. Þetta var
falleg sjón. Gullnu turnarnir í Kreml skinu
eins og blikandi, tortryggin augu gegnum
reykinn frá verksmiðjunum.
Æ, hann var gamall, útslitinn æfintýra-
maður, sem átti heimsfrægt nafn. En nú
voru æfintýraferðir lians á enda. Kanske
mundi honum ekki verða fyrirmunað að
ráða gátu þeirra æfiiitýra, sem grófu
Franklin og alla lians menn í ísum norð-
urleiðarinnar, eða Roald Amundsen i öld-
um hafsins. En það voru lítil líkindi lil
þess. Hér sat hann, í miðjum köngulóar-
vef flugsins, mikilsháttar maður, grafinn
i bókum og' landauppdráttum. En hann
gat hvergi hreyft sig án þess að ótal augu
hefðu gát á honum. Hann var orðinn of
stór.
Hérna inni vogaði enginn að trufla hann.
Skrifstofan var hans örug'ga vígi, en fyrir
utan dyrnar hjá honum, í löngum göng-
unum, voru allskonar grunsamlegar ver-
ur, sem höfðu gál á honum .... og gáfu
skýrslur í leynisímum. Það var svo margl
sem sljórnin - bæði berstjórnin og rikis-
stjórnin vildu fá vitneskju um ..........
Hvernig mundi honum I. d. líka síðasla
lilhreinsunin ?
Rara að hann gæti dregið sig i ldé og
fengið að vinna að visindum sínum í næði
innan fjögurra veggja, eða að komast eitt-
bva'ð langt i burt, eins og hann gerði í æsku
sinni.
En byltingin var eins og Saturnus goða-
fræðinnar, sem ál sín eigin afkvæmi.
Gamli prófessorinn hrökk við. Ilann
lievrði einhvern undirgang ekki langt frá.
Hver ætlaði nú að fara að trufla liann.
Honum hægði brátt. Ungi pilturinn, sem
Jermak hafði verið að tala um, stóð þol-
inmóður við dyrnar og starði á öll hin
furðulegu líkön, sem blöstu við honum
þarna inni.
Prófessorinn virti fyrir sér þennan háa,
þreklega mann, sem þarna stóð í úlpunni
og háum stígvélum. Það var reisn vfir þess-
um fallega lokkahrúna unglingi með hvassa
og bjarta augnaráðið, og gamli maðurinn
gleymdi nærri þvi að lmeykslast á að fram-
koma hans var ekki beinlínis kurteisleg.
Hann benti honum á stól, en pilturinn
stóð uppréttur áfram.
Gámli prófessorinn brosti umburðar-
lyndur. Við ýms tækifæri hefði honum
revnst æskulýður nútimans vera ókurteis,
en sú ókurteisi væri runnin af rótum
feimni og flónsku. En þegar liann leil á
þetta unga flugmannsefni sá hann undir
eins, að hjárænuháttur hans var sprottinn
af því, að hugurinn var allur við fluglíkön-
in lians og alla uppdrættina, sem þöktu
veggina.
Það brann glóð í dökku augunum, glóð,
sem prófessorinn kannaðist svo vel við.
Og liann andvarpaði er hann minntist sinn-
ar eigin æsku, fátæktar sinnar, eldmóðs
og haturs. Ungi maðurinn þarna, með
liarða villimannssvipinn, jú, hann var
visl af réttu tegundinni. Engin organdi ör-
eigasál, en samþjöppuð kjarnorka og þögl-
ar hugsjúnir.
Ungi vinur, sagði prófessorinn og lá við
að röddin vrði blíð er hann liristi af sér
sínar eigin bernskuminningar, Jermak
kenari þinn segir mér, að þú liafir útskrif-
asl sem efsti maður úr verkfræðingaskól-
anuni, ()g þú hefir lika starfað með ágæt-
um að verklegu greinunum á flugvellin-
um og rannsóknarstofunum. Við þurfum
duglega sérfræðinga í þeim greinum, sem
þú hefir lagt stund á. Sovjellýðveldið er
heimsveldi, sem fyrr eða síðar mun ráða