Fálkinn - 03.10.1947, Blaðsíða 11

FÁLKINN
11
Theodór Árnáson:
Óperur sem lifa
Hánsel und Gretel
(Hans og Gréta).
Ævintýr-ópera í þrem „mynd-
um“. eftir þýska tónskáldið
Engilbert Humperdinck, (185h
- 1!)21). -— Textann stílfæ/'ði
systir tónskáldsins, frú Adeleide
Wetle. Frumsýningar í Weim-
ar, 23. desember 18!)3 og i
Liindúniiirí, 26. descmber 189Í.
Þessi ópera er að niörgu leyti
einstök i sinni röð. Ilér er ekki um
að ræða æsandi harmleik, lieldur
er hér tekið lil meðferðar einfalt
og hugnæmt ævintýri, sem svo að
seg'ja hvert nlannsbarn um víða
veröld' kann utanbókar. Og ekki
var hér heldur um „háfleyga" tón-
list að ræða. Nei, — tónsmíðarnar
eru þannig, að börn og fákunnandi
áheyrendur Imfa af þeiin unað —
og þó er verkið þannig frá hendi
tónskáldsins, og það hlýtur einnig
að hrífa þá, sem vandlátastir eru.
Enda var það þegar í upphafi talið
einstakt meistaraverk, sem ekki ætti
sinn líka. Vandlátustu listdómarar
sögðu þetta. Og fyrir þessa ópcru
varð Humperdinck heimsfrægur,
svo að segja á e'nni svipan.
í fyrsta þætti sést hinn fátæklegi
kofi viðarhöggs-mannsins. Hans litli
er að hinda viðarknippi, cn Gréta
situr við prjóna sína. ,Bæði eru
börnin svöng, en biða foreldra
sinna þæg og þolinmóð. Hans er
grályndur að eðlisfari en Gréta
glaðlynd og' hyggin. Ilún fer inn í
búr og þar finnur hún ofurlitla
mjólkurlögg í skál, sem hún færir
hróður sinum og bliðkar skap hans
ennfremur með því að segja, að
hann muni eiga von á grautar-
slettu um kvöidið. Gleyma þau nú
um sinn svengd og starfi og fara
að dansa og leika sér, þangað til
að þau eru orðin svo þreytt, að
þau hníga niður. Hétt í þessu kem-
ur móðir þeirra lieim og verður
iiskii-vond, þegar hún sér að börn-
in eru að slæpast, og grípur vönd-
inn. En þá vill svo óheppilega lil,
að i stað þess að hitta Itans, rekur
hún vöndinn í mjólkurtrog'ið og
hellir niður mjólkinni. Henni renn-
ur reiðin, en hryggðin kcimir í
staðinn. Hún tekur körfu, sem hún
réttir Grétu og sk'par börnunum
að lara út í skóg, og týna bláber
þeim til matar. Hún hnigur niður
á stól, útgerð af þreytu, og sofnar.
Ilún vaknar við það, að maðurinn
liennar kennir heim, syngjandi og
glaður í bragði. Hún sér að hann
hefir fengið sér full mikið „neðan
í þvi“ og býst til að ávíta hann.
En orðin deyja á vörum hennar, er
hún sér góðgætið, sem liann flytur
í Iniið. í bögglinum eru egg, brauð,
smjör og kaffi. Hann segist hafa
orðið fyrir óvæntu happi i borg-
inni, og biður hana að flýta sér
með kvöldverðinn. Hann spyr nú,
hvar börnin séu og þykir miður,
að liau skuli vera enn úti í skógi,
ef til vill i námunda við Álfaklett,
þar sem huldufólkið hefst við. En
það gerir sér leik að því, að ginna
til sín mennsk börn, steikja þau og
éta. Þessi hugsun vekur hjá hjón-
unum slíka skelfingu, að þau þjóta
af stað til að leita barnanna i skóg-
inum.
Annar jiáttur gerist í námunda
við liinn iltræmda Álfaklett. Hans
er búinn að fylla körfuna af berj-
um, en Gréta er að hnýta blóm-
sveig' af lyngi og rauðum blómum
og krýnir Hans hana sveignum.
Hann réttir henni einnig hátíð-
lega, vönd af villtum blómum, hneig-
ir sig og beygir og lætur ýmsum
skrípalátum fyrir „skógardrottning-
unni“. Grélu þykir gaman að þess-
um leik og' tínir úr körfunni hvert
á fætur öðru, og stingur upp í Hans.
Síðan fara þau bæði að borða ber-
:n úr körfunni, hugfangin af kvöld-
söngvum fuglanna. En áður en þau
vita af eru þau búin að tæma körf-
una, og nú verða þau ærið skelkuð,
því að nú fyrst taka þau eftir því,
að tekið er svo mjög að rökkva,
að þau geta ekki fyllt körfuna aft-
ur og treystu sér ekki heldur til að
rata heim til sín. Gréta fer að gráta
og kallar á foreldra sína, en Hans
ber sig hressilega, tekur Grétu í
fang sér og liughreystir liana. Og
þannig sitja þau þangað til þau eru
orðin syfjuð. Þá kemur „maðurinn
með svefnduftið" og stráir því í
augu þeirra, en áður en þau sofna,
lesa þau bænir sinar. Síðan sofna
þau. Þá koma fjórtán varðenglar,
sem vaka yfir þeim.
Þri'ðji jiáttur hefst um sólarupp-
rás. Daggarcngillinn hellir krystalls-
dropum yfir systkinin. Gréta verður
fyrri til að vakna, og vekur bróður
sinn með söng.. Fyrst i stað eru
þau í leiðslu, því að engladraum-
inum, sem þau dreymdi um nótt-
ina, er ckki lokið. En þegar þau
rakna alveg við sér, sjá þau, á-
lengdar, lítið hús, sem gert er af
lcökum og sykri. Þau læðast að
hú'sinu á tánum, og byrja á þvi að
brjóla ofurlitla mola af kökunum
og sykrinum. En þá er kallað til
þeirra, — „Tip tap, tip tap, hver
er að klóra húsið mitt?“ En þau
svara, — „Vindurinn, vindurinn,
hið himneska barn,“ og halda á-
fram að gæða sér á g'óðgætinu, blæj-
andi og alls óhrædd. En nú kemur
út i dyrnar galdrakerling, sem uin-
svifalaust slöngvar reipi utan um
hálsinn á Hans. Hún rekur þau
síðan bæði inn í húsið og seg'ist
heita Hósa sætatönn. Systkinin eru
fjarskalega hrædd og reyna að flýja,
en galdrakonan lyftir þá upp stafn-
um sínum, þylur galdraþulur —.
og börnin geta ekk': hreyft sig úr
sporunum. Hún lokar Ilans nú inni
í lílilli skemmu og gefur honum
möndlur og rúsínur að borða. Síð-
an vikur hún sér að Gretu og
skipar henni að fara að taka til
höndunum.
Kerling kveikir nú eld, en síðan
gripur hana gleðikast, liún þrífur
sópinn og ríður skaftinu umhverfis
húsið, syngjandi við raust. Gréta
horfir á hana steini lostin. Þegar
kerling er orðin þreytt, hættir hún
leik sínum, kallar á Hans og segir
honum að reka fingur út um gat
á skemmuluirðinni. Hans verður
þannig við þeirri skipan, að hann
Framh. á bls. 1).
- TÍZKUHMDm -
SVIPMIKILL FRÚARKJÓLL.
Þessi Parísarkjóll, sem saumaður
er lir bláu Rodier-efni fellur manni
ósjálfrátt vel í geð; snöggfeldur
þjónsjakki með gamaldags ]>oka-
ermum lagfœrðum eftir tískunni,
og pilsið, sem er rykkt um mjaðm-
ir og mjókkar niður eftir, gefur
manni œslcilega mynd af ömmum
okkar.
FALLEGUR — MÓÐINS.
Þessi tvískipti kjóll er mcð öllu
sínu smávegis útfliiri, sannkallað
listaverk. Ryklctu skyrtuermarnar
fallega axlarstykkið og léttu, fal-
legu rykkingarnar, sem haldið er
saman í mittið með breiðu belti,
en slær út að neðan yfir stokk-
þröngt pilsið, gjörir vöxtinn fal-
legan og gefur fagra hliðarmynd.
IBURÐARMIKILL IIATTUR
Það er miðáldarlegt óhóf á þess-
um hatti úr strútsfjöðrum, sem
hreykir sér á höfði stúlkunnar. —
Sjálfsagt er liann ekki til mikilla
nota, en tískuhöfundarnir verða
einstaka sinnum að fá að gjöra að
gamni sínu.
IIAUSTFRAKKI.
Þessi fallegi enski frakki er úr
mjúku ullarefni. fíakið tekst fall-
ega saman með beltinu. Að fram-
an líkist frakkinn mest swagger
og er þess vegna mjög þœgilegur
fyrir vœntanlegar mæður.