Fálkinn - 10.07.1953, Page 14

14
FÁLKINN
garðurinn
okkar
Skrúðgarðurinn í júlí og ágúst
Sumarið liefir verið iiagstætt öllum
gróðri, en þó vona garðyrkjumenn
og bændur að sól og þurrkakafli sé
nú framuntian og rigningunni stytti
upp í bili. Bændur þurfa þurrk á
hcyin, og til dæmis litskrúð blómanna
fær aldrei notið sín til fulls í stöð-
ugri vætutið, aftur á móti fer trjá-
gróðri betur fram i frernur votviðra-
sömum sumrum. í þessari grein mun
ég geta um þau störf í skrúðgörðum
sem nauðsynlegt er að framkvæma
á þessum tima árs ef ræktunin á að
vera í fullkomnu lagi og garðarnir
bænum til prýði.
Hiröing blómjurta yfirleytt er fyrst
og frem'st fólgin í því að hatda beð-
unum (hreinum við allt illgresi. í
þessu sambandi vil ég benda fólki á
að lesa Garðyrkjuritið 1953. Þetta er
Ársrit Garðyrkjufélags íslands, rit-
stjóri Ingólfur Davíðsson grasafræð-
ingur. Meðal fjölmargra ágætra greina
í því riti, er ein um iilgresiseyðingar-
lyf eftir Ingólf Davíðsson. Getur bann
þar um iltgrcsiseyðingarlyf sem liér*
liafa lítt verið reynd ennþá, en liafa
verið mikið notuð erlendis siðustu
árin, aðallega til að eyða illgresi í
kornökrum og grasblettum. Þetta eru
margvislegir hvatar (hormonar) er
virðast^geta komið til greina til að
eyða sóleyjum, fíflum, njóla, arfa o.
fl. Lyfin virðast ekki verulega not-
hæf í matjurtagarða, því að kartöfl-
ur, kál, rófur o. fl. þola ekki tyfin,
eða er hætt við skemmdum af þeim.
Samt verður reynslan að skera úr.
Af illgresisihvötunum má nefna t. d.
Agroxone og Herbatox. Athugið vand-
lega reglur á umbúðum. Grein þessi
er atlýtarleg eins og vænta mátti af
hendi Ingólfs Davíðssonar og fjöl-
yrði ég ekki meira um það, en vil
eindregið tivetja atia garðyrkjumenn
og aðra gróðurunnendur, til að kaupa
ritið, en það fæst í bókaverslunum.
Jafnframt eyðingu illgresisins, verð-
ur að binda upp þær jurtir sem þess
þarfnast, og vökva í þurrkum. Visn-
ar og afblómstraðar greinar eru
ktipptar burtu jafnóðum, og hjá mörg-
um tegundum mun sú hirða hafa i
för ineð sér að htiðarsprotar þrosk-
ast betur og jurtin heldur áfram að
blómstra.
Til jiess að blómgunartími hverrar
jurtar geti orðið sem lengstur er enn-
fremur nauðsynlegt að klippa burtu
atla afblómstraða knúppa því að fræ-
myndun tefur fyrir að nýjar greinar
blómstri.
Ekki finnst mér að yfirleitt sé enn-
þá naegur skilningur um fallega nið-
urröðun lita í blómabeðunum, en
svipað má segja um val fólks á lit-
um' og niðurröðun þeirra og með-
ferð yfirleitt.
Þó að hér ráði cflaust mest fegurð-
artilfinning livers einstaklings, mættu
þeir þó gjarnan er best bera skyn á
þessa hluti og næga þekkingu hafa
til að bera, láta oftar heyra frá sér
almenningi til fræðslu og teiðbein-
ingar.
Um miðjan júlí er ágætt að vökva
blómjurtirnar með áburðarvatni. Eru
]>á til dæmis 2 sléttfullar matskeiðar
af áburði teystar upp i 15 lítrum af
vatni og vökvað með leginum. Venju-
lega er í þessu tilfelli notaður algild-
ur áburður (blandaður áburður), t.
d. 3 kg. kalkaammonsaltpétur, 2 kg.
þrífosfat og 2 kg. 00% brennisteins-
súrt kalí.
Sé um stóra garða að ræða dreifir
maður frekar áburðinum kringum
jurtirnar og vökvar vel á eftir. Tré
myndu hafa gott af áburðarábæti á
þessum tíina, en ]>ó er ekki gott að
örva vöxt þeirra um of með áburðar-
gjöf þegar halla tekur sumri. Grein-
arnar ná þá ekki nægilegri hörku fyr-
ir veturinn og er þá meiri hætta á
kali.
Stöðugt þarf að hafa gætur á jurta-
sjúkdómum og blaðlús og birkimaðki.
Til úðunar á lúsina og maðkinn er nú
mest notað nikotín, það fæst nú um
90% sterkt. Ef mikil óþrif eru í garð-
inum þarf 5 gr. af nikotíni í hvern
lítra af vatni og ögn af grænsápu svo
vökvinn loði betur við blöðin.
Stöku garðyrkjumenn kjósa lieldur
að nota lyf er nefnist Blatan, þetta
er mjög sterkt eitur og verður því
að verja garðana fyrir börnum fyrstu
dagana eftir úðun, þar sem lyf þetta
er notað. Blatan er blandað þannig:
4 kg. af lyfinu i 10 lítra af vatni.
Reyniátan (sveppir er valda árlega
miklu tjóni). Skera þarf átublettina
úr með beittum hnif og bera málningu
eða tjöru á sárið.
Klippið af trjánum allar dauðar
greinar, þær eru aðeins til óþrifa
og spilla fegurð garðsins. Illgresi og
öðru rusli er til fellur i skrúðgörðum
er safnað saman í haug svo að það
fúni. Ef kalk er borið í hauginn flýtir
unnendur sem láta sig ræklunar- og
það fyrir að haugurinn rotni.
Nokkrum sinnum yfir sumarið, eru
allir graskantar skornir til, fram með
öllum beðum og gangstigum. Verkið
er framkvæmt eftir snúru, skerinn
er með beinu skafti og blaðið með
bogmyndaðri egg. Kantskerinn þarf
að vera vel beittur. Öllum grasræm-
um sem skornar bafa verið af, er
sjálfsagt að safna saman í iiaug og
láta þær rotna, ef haugurinn er stung-
inn um nokkrum sinnum, verður
hann með tímanum ágæt mold, er nota
mætti í vermireiti.
í skrúðgörðum eru mest notaðar
hand- cða vélsláttuvélar. Vélslegin
flöt verður alltaf áferðarfallegri en
ef slegið er að jafnaði með orfi og
Ijá. Grasletti þarf að slá með stuttu
millibili. Er þá hægt að láta gras-
stubbana verða eftir, þeir hverfa nið-
ur í grasrótina ef nógu oft er slegið.
Margir skrúðgarðaeigendur segjast
ekkert kæra sig um mikinn grasvöxt,
en því er að svara að engin grasflöt
vcrður falleg til lengdar nema vel sé
á hana borið, og sé lítil spretta í gras-
flötunum um hásumarið vildi ég ráð-
leggja að nota kalkammonsaltpétur
í eitt skipti og þá 7 kg. á 100 m2.
Saltpéturinn er fljótvirkasti köfn-
SfmwlisspÁ
fyrir vikuna 6.—12. júní.
Laugardagur 6. júní. — Hamingju-
hjólið mun brátt snúast þér i hag,
sérstaklega í fjárnrálum. Möguleikar
eru á því að ná langþráðu marki. f
sambandi við starfssvið og viðskipti
ber að varast miklar breytingar.
Sunnudagur 7. júní. — Láfið verður
þrungið nýjum hugmyndum, sem gefa
þér tækifæri til þess að bæta vinnu-
kjör þín og vinnuaðstæður. En
minnstu þess, að hamra skal járnið,
meðan það er heitt. Frístundir þínar
verða atburðaríkar og skemmtilegar.
Mánudagur 8. júní. — Þýðingar-
miklar breytingar rnunu eiga sér stað
innan fjölskyklunnar og gefa tilefni
til bjartsýni. Það gæti borgað sig að
taka á sig nokkra áhættu á málefna-
Lárétt skýring:
1. óverk, 4. hæna, 8. samband félaga,
12. slá, 13. lægir, 14. vegna, 15. skip-
verji, 17. tíðkað, 18. trúarbrögð, 19.
skotvopn, 21. gegnsæjar, 23. andstæð-
ing, 25. loftgat, 27. íþróttafrömuður,
28. eyjarskeggja, 30. tónn, 32. lyktar-
slæmt, 34. á iði, 35. stelvís, 37. andi,
38. ríða að fullu, 39. fyrirhyggjuleysi,
40. skagi, 42. algeng ritvilla í þyngdar-
máli, 43. fyrri hluti úr rímaðri orða-
samstæðu, 44. for, 45. handverkfæri,
47. tilbúnar, 50. livimleiður nætur-
gestur, 52. þrifinn, 54. ber, 50. kúf-
fyllir, 58. tölusetti, 00. glóðin, 01. son-
ur drottningar, 02. efni í skartgripi,
03. hernaðarathöfn, 04. afglapar, 05.
gott innræti,
unarefnisáburðiiíinn og því ekki ráð-
legt að bera of mikið á í ein-u.
Vikublaðið Fálkinn liefir nú i tvö
sumur flutt vikulega greinar um
garðýrkju, undir yfirskriftinni „Garð-
urinn okkar“. Greinar Jiessar hafa
verið skrifaðar af mörgum af okkar
færustu garðyrkjumönnum, húfræð-
ingum, og grasafræðingum og mun
vera meiningin að halda þessu áfram.
Eg vil eindregið hvetja alla gróður-
unnendur sem láta sig ræktunar og
fegrunarmál nokkru skipta að kaupa
sviðuni, sem þú hefir reynslu á.
Reyndu að halda starfi þínu og tóm-
stundavinnu vel aðgreindu.
Þriðjudagur 9. júní. — Vinátlli- og
ástamál þín undir góðum áhrifum,
jafnframt því sem þú iriunt vinna
þig fram til frama og öryggis í starfi.
En þrautalaust verður það ekki.
Samningahæfileikar þínir munu koma
þér að góðu haldi.
Miðvikudagur 10. júní. — Aukin
ábyrgð bíður þín, en jafnframt munu
tekjur þinar vaxa mikið. Þú verður
að taka hin miklu vandamál, sem
bíða úrlausnar, sterkum tökum frá
upphafi. Hagaðu fristundum þdnum
þannig, að þú fáir sem mesta hvíld.
Fimmtudagur 11. júní .— Festa og
öryggi munu einkenna lif þitt í vax-
andi mæli. Gleðilegir tímar ástar og
rómantíkur munu varpa ljóma á tíma
þann, sem í liönd fer. Nýir vinir valda
miklu um atburðarásina. Þú munt
hrinda i framkvæmd áætlun, sem þú
hefir lengi þráð.
Föstudagur 12. júní. — Erfiði mun
einkenna næstu mánuðina, en það
mun flytja þig spor í áttina að settu
marki. Vinátla við ákveðna persónu
mun verða önnur og innilegri en áð-
ur. Á þessu ári er rétti tíminn (til þess
að gera áætlanir um framtiðina.
Lóðrétt skýring:
1. bygging, 2. grjón, 3. rúmföst, 4.
skákmaður ótiginn, 5. í hálsi, 0. fljót
í Mið-Asíu, 7. ögn, 8. hafa mikla fyrir-
höfn, 9. pappírar, 10. umferðafjöldi
á sekúndu, 11. fuglamál, 13. reikn-
ingsmerki, 14. skipasmíðastöð, 10.
langhlaup, 17. úrþvætti, 20. fuglinn,
22. byggingarefni, 24. vinföst, 20.
kvisað, 29. fuglar (fornt), 30. vöndur,
31. hóflaust lirós, 33. ílát (fyrir kemb-
ur), 34. Snæfellingar, 30. kusk, 38.
veiðitæki, 40. viðbætur, 41. taka, 44.
úrgangurinn, 40. iðnaðarmann, 48.
slagbrandurinn, 49. lestin, 51. Iætur
lil sín lieyra, 53. taka, 55. kona, 56.
sepi, 57. höfuðborg, 59. kremur, 01.
skinn.
blaðið og lesa þessar greinar, enn-
fremur að halda blöðunum saman og
geyma þau, oft gæti verið gott til
minnis að fletta upp i gömlu blaði.
Mér þykir líklegt að eitthvað muni
fáanlegt af síðasta árgangi ef einhver
myndi óska eftir að eiga ritgerðar-
safn þetta frá byrjun.
Siðastliðið sumar skrifaði Jón
Rögnvaldsson garðyrkjufræðingur á
Akureyri, nokkrar ágætar greinar í
blaðið. Nú í sumar hefir komið út
Framhald á bls. 15.