Fálkinn - 31.05.1957, Qupperneq 4

4
FÁLKINN
dionungur hliómsvcitarstióranna
ARTHUR TOSCANINI.
é*YAA AÐURINN sem var
MmÍ sjálfar tónlistar-
* * ^ innar í meðvitund fleiri
manna en nokkur annar, Arturo
1 oscanini, dó í svefni að morgni
16. janúar, rúmum tveimur mán-
uðum fyrir níræðisafmæli sitt.
Það var líkast og þjóðhöfðingi
væri fallinn í valinn. Allar stéttir
manna hörmuðu fráfall hans og
blöðin skrifuðu saknaðargreinar.
Eisenhower talaði fyrir munn
annarra eigi síður en sjálfs sín er
hann sagði: „Ég harma að Tos-
canini skuli vera látinn. Sem
maður og tónlistarsnillingur naut
hann aðdáunar allrar veraldar-
innar. Hann talaði alþjóðamál
tónlistarinnar, en talaði líka máli
híns frjálsa manns. Tónlistin sem
hann skóp og hatrið sem hann
bar til harðstjóranna, eru hluti
af arfleifð okkar.“
Auk allra skrifanna um fráfall
hans og óteljandi hluttekningar-
ummæla, hafa tónlistarfélög á
öllum sviðum minnst hans. Á
Metropolitan Opera House kom
forstjórinn, Rudolf Bing, fram
fyrir tjaldið áður en sýning hófst
á „Madame Butterfly" og ávarp-
aði áheyrendur með þessum orð-
um: „Við hrærumst djúpt yfir
fráfalli meistarans, sem fyrst
kom til þessa lands á vegum
Metropolitan, og sagan mun telja
frábærastan tónlistarmann vorra
tíma.“ Síðan tilkynnti hann að
hljómsveitin mundi leika lag úr
einni af uppáhaldsóperum meist-
arans, eftir Verdi, sem Toscanini
raat mest allara óperutónskálda.
Dimitri Mitropoulus stjórnaði
hljómsveitinni en hún lék forleik-
inn að IV. þætti af „La Traviata",
Undir eirmyndinni af Toscanini í Metropolitan Opera
meistarinn dó.
en áheyrendur stóðu upp úr sæt-
um sínum sem einn maður, og
stóðu meðan lagið var leikið.
Kvöldið eftir lék New York
Philharmonic Symphony sorgar-
lag úr Eroica-sinfóníu Beethov-
ens, til þess að minnast Toscan-
inis. Hljómsveitinni stjórnaði
ungur amerískur hljómsveitar-
stjóri, Leonard Bernstein. Hann
sagðist ekki eiga orð til að lýsa
hve mikils væri misst. „Veröld
tónlistarinnar verður aldrei sú
sama og hún var,“ sagði hann.
„Symphony of Air“, en það
nafn hefir hin fræga hljómsveit
National Broadcast Company
tekið sér fyrir nokkru, og henni
stjórnaði Toscanini lengi, lék
sorgargöngulagið úr „Götter-
dámmerung" Wagners á hljóm-
leikum, sem þegar höfðu verið
fastráðnir áður en Toscanini dó.
En siðan hélt þessi fræga hljóm-
sveit minningarhljómleika og þar
var á dagskrá úrval þeirra tón-
verka, sem Toscanini voru hjart-
fólgnust.
Allar sjónvarps- og tónvarps-
stöðvar í Bandaríkjunum höfðu
langa dagskrá, sem helguð var
Toscanini, og þar voru leikin af
plötum tónverk, sem hann hafði
stjórnað.
Milljónir tónlistarunnenda í
Bandaríkjunum sýndu hluttekn-
ingu við fráfall Toscaninis. Það
var eins og fólk hefði misst ná-
kominn vin, svo samgróið var
nafn þessa manns orðið tónlistar-
lífinu í þessu landi, sem var hans
annað föðurland, og svo mikinn
hangir krans siðan þátt hafði hann átt í að efla
tónlistarmenningu þjóðarinnar.
■Þegar blöðin sögðu frá láti Toscaninis töluðu menn ekki um annað. Nafnið
Toscanini tók yfir þvera framsíðuna og ókunnugt fólk gaf sig á tal hvert við
annað, því að allir hörmuðu Toscanini.
Útför Toscaninis var gerð frá St. Patrickskirkjunni í New York. Aðeins
lítill hluti fólksins komst inn í kirkjuna, en þó kalt væri í veðri stóð hópurinn
fyrir utan meðan athöfnin fór fram. Spellman kardínáli stjórnaði athöfninni,
en Joseph biskup Pernicone hélt ræðuna.