Tímarit iðnaðarmanna - 01.03.1931, Blaðsíða 11

T I M A R I T
IÐNAÐARMANNA
nemanda, 10. gr. um veikindi vegna ótilhlýði-
legrar breytni liúsbónda (meistara) og 13. gr.
um sjúkrafhitning.
III.
Um alriði það, er feist í 3 spurningunni hafði
stjörnarráðinu horist fyrirspurn frá fjelagi
járnsmíðanema í Reykjavík, og ennfremur um
það, livort iðnnemar eigi ekki heimtingu á ó-
keypis bókum og áhöldum til skólavistar í
iðnskóla. Er þar um skýringu á 8. og 10 gr.
iðnaðarnámslaganna að ræða, og iiljóða liin
umræddu ákvæði þannig: 8. gr. Vinnutími iðn-
nema má ekki fara fram úr 60 stundum á viku,
þar með taldar 6 kenslustundir i teikningu eða
bóklegum fræðum .........
10. gr.....Þá er lærimeistari skyldur að
láta nemandann ganga i iðnskóla, sje slíkur
skóli til á staðnum, en ella sjá honum fyrir
lvenslu í öllum þeim greinum, sem iðninni eru
nauðsynlegar. Allan kostnað af slíkri kenslu
skal lærimeistari greiða.
Geti lærimeistari ekki uppfylt þessi skilyrði,
er honum óheimilt að taka nemendur.
Fyrirspurn þessa sendi Stjórnarráðið Iðnráð-
inu til umsagnar og fer hjer á eftir útdráttur
úr þeirri umsögn:
„Um 8. gr......Meiri hluti Iðnráðsins lítur
svo á, að nefnt lagaákvæði eigi við takmörkun
á vinnutíma eingöngu, en ekki kaupgreiðslu,
því um hana fjalla lögin yfirleitt ekki, lieldur
gera það að samningsatriði milli lærimeistara
og nemanda, livaða kaup skuli greitt og livern-
ig. Nú eru iðnnemar ýmist ráðnir upp á tíma-
kaup, vikukaup, mánaðarkaup eða frítt fæði,
húsnæði, Ijós, liita og öiinur hlunnindi yfir all-
an námstímann, en ekki kaup, eftir þvi hvað
iiverri iðn og viðkomandi samningsaðiljum
hentar best. Ef þessvegna að umrædd laga-
grein ætti að fela i sjer kaupgreiðsluákvæði,
þá hefði þurft að taka fram í henni, að þegar
nemandi væri ráðinn upp á tímakaup, þá skyldu
þessar 6 skólastundir teljast með í vinnu- og
kaupgreiðslutíma hans, því undir öðrum kring-
umstæðum kemur það ekki til greina, en i laga-
greininni er ekkert slíkt ákvæði. Aftur á móti
kveða lögin skýrt á um það, hvað vinnutími
nemanda við iðnina í þágu meistarans megi
vera langur á hverjum degi, og Iðnráðið skilur
nefnda lagagrein sem eitt af þeim ákvæðum
aðeins, en ekki að hún heimti kaup handa nem-
endum fyrir að sitja á skólabekkjunum . .. .“
„Um 10. gr.: I lögum um iðnaðarnám nr. 15
frá 16. sept. 1893, 9. gr. er ákveðið, að læri-
meistari skuli hera kostnað, er af skólanámi
nemendans í iðnskóla leiðir, nema öðruvísi sje
ákveðið í samningnum. Þessu hefir ávalt verið
framfylgt þannig, að lærimeistarinn liefur
greitt skólagjaldið en ekki teiknitæki, bækur
eða annað, sem nemandi þarf við skólanámið
og verður að eiga áfram og nota við iðnstarf
sitt. I 10. gr. laga nr. 11 frá 31. maí 1927 er
þetta orðað svo: „Allan kostnað af slíkri kensla
skal lærimeistarinn greiða“. Hjer virðist það
skýrt tekið fram, að það sje aðeins kenslan,
skólagjaldið, sem meistarinn á að greiða, en
ekki þau áliöld, sem nemandinn á að hafa og
þarf að eiga áfram“.
Út af þessu harst Iðnráðinu svohljóðandi úr-
skurður Atvinnu- og Samgöngumálaráðuneyt-
isins, dags. 3. febr. 1931.
„Ráðuneytið hefir ritað Fjelagi járnsmlða-
nema í Reykjavik hrjef svoliljóðandi:
„Eftir móttöku brjefs fjelagsins, ódagss., þar
sem hciðst er skýringar á nokkrum ákvæðum
iðnaðarnámslaganna frá 31. maí 1927, skal því
hjermeð tjáð, að ráðuneytið lítur svo á:
1. Að ekki geti komið til mála að iðnnemi eigi
að fá kaup fyrir að stja í iðnskólakenslu-
stundum, enda vafalaust ekki til þess ætlast.
2. Að rjett virðist, að lærimeistari greiði að-
eins kenslugjaldið, en áhöld, sem nemandi
þarf til námsins og hækur greiði hann sjálf-
ur, ef það eru munir, sem liann þarf áfram
að eiga vegna iðnar sinnar. Aftur virðist
rjctt, að lærimeistari greiði pappír og rit-
föng, sem eyðast við námið og ekkert var-
anlegt gildi liafa.
Annars skal það tekið fram, að misklíð milli
lærimeistara og nemanda er snertir námið mun
lieyra undir endanleg úrslit dómstólanna, sbr.
20. gr. iðnaðarnámslaga nr. 15, 16. sept. 1893
og 22. gr. laga nr. 11, 31. mai 1927“.
Þetta tilkynnist Iðnráðinu hjermeð.
F. li. r.
E. u.
Til Iðnráðs Reykjavíkur. Páll Pálmason.
[ 5 ]