Tímarit iðnaðarmanna - 01.03.1931, Blaðsíða 8

T I M A R I T
IÐNAÐARMANNA
Yfirlit yfir árið 1930.
Sem betur fer, er lítið annað en gott um það
ár að segja, frá sjónarmiði iðnaðarstarfsemi á
Islandi. Hefði það og ekki látið að líkindum, ef
ekki hefði verið nóg að starfa fyrir iðnaðar-
menn við allan þann undirbúning og umbúnað,
sem hátíðahöldin höfðu i för með sjer, og svo
þau mannvirki, sem byrjað var á en ekki lokið
fyirr liátíðina. Góðæri liafa verið undanfarin
3 ár og þessvegna talsvert fje fyrir hendi til
framkvæmda, að minsta kosti fram á siðari
lduta hins liðna árs.
Löggjafarmál.
Hin einu lög, er iðnað varða og sett voru á
Alþingi 1930, eru lög um rafmagnsdeild við
Vjelstjóraskólann í Reykjavík. Er hún að vísu
fyrst og fremst ætluð vjelstjórum, en rafvirkj-
um og rafvjelavirkjum gefst þar einnig kostur
framhaldsnáms og fullkomnunar í iðn sinni.
Tvær reglugerðir, er snerta iðnað voru gefnar
út á árinu, er önnur bráðabirgðareglugerð um
eftirlit með raforkuvirkjum, en liin reglugerð
\im sölu áfengis til verldegra nota. Er livorug
veigamikil um áhrif á atvinnu við iðnað, og
verða því ekki ræddar hjer.
Iðnráðið fjekk fluttar flestar tillögur sinar
um breytingar á lögum um iðju og iðnað, og
voru flutningsmenn þeir Magnús Jónsson pró-
fessor og Ásgeir Ásgeirsson, en ekki náðu
náðu þær þó fram að ganga i það sinn. Einnig
sendi Iðnráð Reykjavikur Alþingi athugasemd-
ir og breytingatillögur við frumvarp til laga um
verðtoll, sem lá fyrir þinginu, og voru margar
þeirra teknar til greina, en frumvarpið náði
ekki samþylcki á þinginu.
Fjelagsmál.
Fjelagslif meðal iðnaðarmanna var svipað
þetta ár og undanfarið. Sjerfjelögin liafa starf-
að af fjöri og ný risið upp í Reykjavík, t. d.
fyrir pjátrara og seglasaumara. Iðnaðarmanna-
fjelög út um land hafa einnig átt góðu gengi
að fagna, einkum i Hafnarfirði, og má það mest
þakka hinni ötulu stjórn þess fjelags. Er vón-
andi að áhuginn lialdist og fjörgi frá sjer i all-
ar áttir.
Atvinnumál.
Óhætt mun að fullyrða að allir iðnlærðir
menn liafi liaft fulla atvinnu frá ársbyrjun og
fram á liaust. Bæði var það, að hátíðahöldin
þurftu mikinn vinnukraft, útgerðin var í full-
um gangi, Iiúsagerð mikil og mikið unnið fyr-
ir opinhert f je, og svo það, að efnaliagur manna
stóð enn i blóma og kaupgeta mikil, og var
þvi einnig látið vinna á öðrum sviðum iðnaðar
með mesta móti. 1 Reykjavík einni voru bygð
um 150 hús fyrir ca. 6 milj. kr., þar á meðal
Landsímahúsið, Sundhöllin, kjallari þjóðleik-
húss og lokið við smíði Arnarhvols, Elliheimil-
isins, Landspítalans, Mjólkurfjelagshússins o.
fl. í Hafnarfirði 23 ný ibúðarliús, 10 steinhús
og 13 timburhús, samtals um 10000 rúmmetra;
1 þurkhús 2900 m3, 1 vjelsmiðja og 1 skrif-
stofuhús fyrir bæinn. Er það elsta hús Hafn-
arfjarðarbæjar, bygt seint á 18. öld, sem nú var
endurbygt og breytt í skrifstofur. Ennfremur
var bygð þar liafskipabryggja, 12 m. breið, 100
m. löng og með 90 m. haus. Á henni eru tveir
rafknúðar lyftivjelar (kranar) 1 J/í> tons. Hefur
hryggjan kostað um 200000 kr. með öllum út-
búnaði. Verð bygðra húsa mun vera kringum
kr. 350—400 þús.
Á Akureyri var á þessu ári lokið við Barna-
skólann, Smjörlíkisgerð Kaupfjelags Eyfirð-
inga og einnig liið miklu verslunarhús þess,
sem hafa kostað fleiri hundruð þúsund. Á ísa-
firði var einnig reyst stórliýsi fyrir kaupfjelag-
ið þar. Á báðum stöðunum mun töluvert hafa
verið bygt þar fyrir utan, og eins i öðrum
kaupstöðum og kauptúnum landsins, en ekki
hefir tekist að fá skýrslu um það.
í sveitum landsins hefir verið bygt fyrir lán
frá Búnaðarbankanum, að upphæð 776200
Itr., og er tala lánanna 162.
Á fjárlögum var veitt til brúagerða kr. 200,000
auk smærri brúa, sem gerðar eru
fyrir fje vegagerðar.
Til símalagninga ............... — 400,000
Til bryggju og lendingabóta..... 45,000
Til Landspítalabyggingar ....... 100,000
Til skólabygginga og viðgerða á
skólahúsum ................... — 85,000
[ 2 ]
Alls kr. 830,000