Vikan - 25.02.1954, Blaðsíða 10

RITSTJÓRI: ELlN PALMADÓTTIR

''l ■MMMIIMMMimMlll1iimillllllllllMMIIIIIIIIIIIIMIMIMIII1IIMIimmJ**1IIMIIllllMMilMMillllMMMMmillllMIMMIIIIIIMIIIIIIIIIIIk'»*
VIÐ ÞURFUM
BETRI BARNAKVIKMYNDIR
A hverjum laugardegi
og sunnudegi standa börn-
in í röð fyrir framan kvik-
myndahúsin, til að fá æf-
intýraþrá sinni fullnægt.
Börnin í bæjunum, sem
hafa færri viðfangsefni en
sveitabörnin, leita af skilj-
anlegum ástæðum mjög
í kvikmyndahúsin. Oft
verða mæðurnar líka fegn-
ar að geta sent börnin í
bíó, til að vera lausar við
þau svolitla stund og ekki
er hægt að lá þeim það.
Þar sem íbúðin er lítil og
börnin á háværasta aldri
er það freistandi að reyna
að fá frið, þó ekki sé nema
tvo tíma.
Börn eru mjög góðir áhorfendur.
Þau fylgjast af lífi og sál með því,
sem er að gerast á tjaldinu og
„gleypa það allt ómelt“. Og hvað fá
þau svo að sjá? Þvi miður oftast
myndir, sem hvorki fræða þau né
skemmta.
Mér dettur í hug lítil vinkona mín,
sem hafði fengið að fara einu sinni í
bió með vinkonu sinni og móður
hennar. Þegar hún kom heim, sagði
hún: — Púmm, púmm! Nei þú kannt
ekki að vera dauð. Þú átt að gera
svona. Svo lét hún sig falla á gólf-
ið og lokaði augunum.
Sumir halda því fram að ekki þýði
að sýna börnum góðar myndir, þvi
þau vilji ekki annað en hávaða og
læti. Ekki hefur þetta samt reynzt
svo í löndum, sem hafa barnamynda-
klúbba. Það þarf einungis að velja
myndirnar við þeirra hæfi.
Lítið gagn eða gaman hafði litli
drengurinn, sem sat fyrir aftan mig
um daginn á kvikmyndinni um Mont
Everest leiðangurinn. Varla var
myndin byrjuð, þegar hann sagði:
— Amma, eru þeir nú að komast
upp á tindinn ? Og áður en myndin
var hálfnuð, hallaði hann sér and-
varpandi aftur á bak í sætið, von-
laus um að nokkuð gerðist, sem
hann gæti haft gaman af. Amma
hans hefur vafalaust ætlað að fyrir-
hyggja það, að drengurinn sæi neitt
ljótt, en það var bara ekki nóg.
I flestum nágrannalöndum okkar
eru til barnaklúbbar, sem starfa með
ýmsum hætti. I Svíþjóð er nokkurs
konar barnamyndadómstóll, sem set-
ur merki sitt í auglýsingar þeirra
kvikmynda, sem hentugar eru fyrir
börn, svo foreldrarnir geti áttað sig
á því, á hvaða bíó þeim er óhætt að
senda börn sin. 1 Bruxelles er rekin
skrifstofa, sem leigir út hengtugar
barnamyndir og í Englandi eru starf-
andi margir barnamyndaklúbbar.
1 flestum bæjum i Danmörku eru
líka starfandi barnamyndaklúbbar,
og þeir hafa með sér samband, sem
reynir að útvega hentugar barna-
myndir. Formaður þessa sambands
segir, að markmið starfseminnar sé
að bæta smekk barnanna og gefa
þeim kost á að sjá myndir við sitt
hæfi. Og reynslan hefur orðið sú, að
færri komast að en vilja.
Það fer auðvitað mikið eftir
aldri hvers konar myndum börnin
hafa gaman af, Yngstu börnin, hafa
mest gaman af þögulum myndum.
Þau vilja fá að tala um það, sem
þau sjá og eiga erfitt með að ein-
beita athyglinni, svo þau geti bæði
hlustað og horft í einu.
Það er leitt til þess að vita, að
ekkert kvikmyndahús í Reykjavík
skuli sýna boðlegar barnamyndir.
Og aldrei hef ég getað skilið eftir
hvaða reglu unnið er, þegar sumar
kvikmyndir eru bannaðar fyrir böm
en aðrar leyfðar. Að vísu mun það
vera nokkrum erfiðleikum bundið að
fá góðar barnamyndir, en þær eru þó
til. Alltaf er t. d. framleitt mikið af
teiknimyndum, sem börn (og full-
orðnir) hafa gaman af. I fyrra hófu
Frakkar undirbúning að því að kvik-
mynda æfintýri H. C. Andersens,
hvert fyrir sig (ég hef þó ekki heyrt
að þær séu komnar á markaðinn).
Og eitthvað hlýtur enn að vera til
af barnamyndum á borð við Shirley
myndirnar. Þær vom ekki svo fáar
telpurnar, sem felldu tár yfir litlu
góðu stúlkunni, sem alltaf fékk sín
laun að lokum, fyrir nokkrum árum.
1 vetur hefur verið starfandi
hér í Reykjavík kvikmynda-
klúbbur, sem útvegar úrvals-
kvikmyndir handa fullorðnum.
Ekki virðist síður vanþörf á að
stofna barnamyndaklúbb fyrir
yngstu borgarana. Kannski
hægt væri að fá eitthvert bí-
óið til að sinna þessu máli.
Hans og Gréta í Hafnarfirðí
Leikfélag Hafnarfjarðar sýnir um þessar mundir
barnaleikritið HANS OG GRÉTU eftir Willy Krug-
er. Um hann segir þýðandinn, Halldór G. Ólafsson
í leikskránni. „Hann leggur mikla áherzlu á, að
leikritin séu börnum auðskiljanleg og séu þess
vegna helzt um efni, sem þeim er nokkuð þekkt
t. d. úr þjóðsögum. Einnig leggur hann áherzlu á,
að söngur og hljómlist í barnaleikritum sé börnum
þekkt, svo það sé sem þau hitti þar gamla kunn-
ingja. Hann reynir lika að ná sem innilegustu sam-
bandi milli leikenda og barnanna og lætur t. d. leik-
endur stundum tala við börnin í salnum í miðju
leikriti um aðrar leikpersónur og spyrja þau um ýmislegt viðvíkjandi gangi
leiksins, þ. e. gerir þannig allt til að skapa hið rétta andrúmsloft."
Það má greinilega heyra meðan á leiksýningunni stendur að þetta
gefst vel, því setningar eins og: „Passaðu þig, þetta er galdranorn" kveða
við í salnum.
Leikstjóri er Jóhanna Hjaltalín og er þetta fyrsta leikritið, sem hún
hefur leikstjórn í. Carl Billich sér um hljómlistina og Lothar Grund um
leiktjöldin.
Frú Jóhanna, Hjalta-
lín.
Barnaleikrit í Þjóðleikhúsinu
Pétur og Anna Lísa í rúmunum sinum, Óli lokbrá og Aldinborrinn
'á rúmstokknum, karlinn í tunglinu o. fl.
Það er reglulega ánægjulegt
að Þjöðleikhúsið skuli ekki gleyma
yngstu leikhúsgestunum. Oftast
nær setur það á svið eitt leikrit
á ári fyrir börnin. Það er mikið
vandaverk að velja barnaleikrit,
sem böm á öllum aldri geta haft
gaman af, en „FERÐIN TIL
TUNGLSINS", sem leikhúsið sýn-
ir inn þessar mundir, er eitt af
þeim. Jafnvel yngstu börnin, sem
ekki geta einbeitt huganum til að
fylgja söguþræðinum, skrikja hátt,
þegar Pétur og Anna Lísa svífa
upp i loftið, litlu lömbin draga
sleðann, Pétur og Anna Lísa ríða
á Stóra-Biminum, jólasveinninn
sýnir þeim leikfangagarðinn sinn
og Óli lokbrá læzt ætla að strá
svefndufti fram í salinn.
Auk þess er sagan svo frumleg
og sviðsetningin svo skemmtileg,
að fullorðnir geta líka hæft gam-
an af því.
Að vísu má segja, að efnið sé
tæplega nógu islenzkt, en þegar
börnin eru búin að fá að vita, að
aldinborri er skordýr og Óli nokk-
urs konar „Kveldúlfur“, sem lok-
ar á þeim augunum á kvöldin,
þá hygg ég að þau eigi ekki erfitt
með að fylgjast með.
I leikritinu em líka skemmtileg-
ir dansar, dansaðir bæði af börn-
um og fullorðnum og ekkert hef-
ur verið sparað til að gera sýn-
inguna sem ánægjulegasta.
Leikstjóri er Simon Edwardsen
og Erik Bisted hefur samið dans-
ana.
Hjá jólasveininum. Tindátarnir dansa.
10