Alþýðublaðið - 05.02.1923, Blaðsíða 2

2
Barnaskölamálið.
v.
Hreyft var því á títtnefndum
fundi og beint til barnaskóla-
skólakennaranna, að það bæri
vott um afturhald að hafna nýj-
ungum að óreyndu. Þetta tekur
ekki til þeirra. Kennarar barna-
skólans hafa tekið þeim nýjung,-
um opnum örmum, sem heildinni
haíá mátt að gagni koma. Þeir
eru að reyna hinar og aðrar
nýjungar og hafa verið að því
öll þessi ár, sem ég þekki til
skólans. Og varla hefir svo ár
liðið, að ekki hafi einhverjir
kennarar skólans eða skólastjóri
faríð uUn, til þess að kynna sér
skóla og kensluaðferðir annars
staðar.
Borgarar góðir! Það hefir verið
hlaupið yfir aðalatriðið í þessu
máli. Húsnæðisleysið er þáð sem
alt strandar á.
Sé yður alvara að bæta skóla-
uppeldi barna yðar, þá verðið
þér að byrja á a'ð reisa skóla-
hús; ekki svona með tímanum,
heldur í dag eða á morgun. Og
eitt hús nægir ekki, Þetta hefi
ég bent á áður hér í blaðinu.
Það vantar fé! hrópa margir í
senn. Jú, svo er nú það, En þá
er að ná í féð. Hverjir gera það?
Það gera þeir, sem fyrir oss
búa og ráða og hafa kept um
að ná þeim vegsauka! —
Það er óverjandi að nota þetta
skólahús eins og gert er. Það
er óverjandi að hafa börn við
nám í sumum þeim húsakynnum,
sem nú eru notuð.
Hér er orðið fjölment,
Mannfjölgunin bfður ekki
eftir hentugum lánum til skóla-
hússbygginga eða því, að dregin
sé saman fjárupphæð á löngum
tíma.
Leikur einn var það, að láta
eitt skólahús vera komið nú í
viðbót við það sem fyrir er. En
áhugann vantaði. Ráðsmenn vorir
brugðust þar. Nú er að bæta
iyrír vanrækslusyndirnar.
Þau eru sjálfsagt nokkuð yfir
2000, börnin, sem borguium
Reykjavíkur ber nú að sjá fyrir
kenslu, Þau voru á seytjánda
hundrað, börnin, sem leituð,u til
barnaskólans eins í háust. Barna-
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
skólahús Reykjavíkur tekur 600
börn.
Sjá nú allir hvert öngþveiti
vér erum komnir í, þótt nú þegar
tæki fyrir alla barnafjölgun, hvað
þá et gert er ráð fyrir að hún
haldist.
Eins og stendur er húsnæðis-
leysið langversta mein vort, allra
stærsti steinninn í skólámála-
götunni. Þeir sem vilja full-
komna skólauppeldi barna í
Reykjavíkur hjálpa til að velta
þessum steini.
Það verður að ganga á undan
öðrum umbótum.
Eallgr. Jónsson.
Alþingi opið.
Nú er samkomutími Alþingis
tekur að nálgast er ekki ófyrir-
synju að rifja upp sumt af því,
sem rætt var um á síðasta þingi,
og gjörðir þingmanna þá. í þann
tíma urðu nokkrir þingmenn
einkum kunnir fyrir mentasparn-
aðartillögur. Er frv. um frestun
fræðslulagánna, er kom frá
fjárveitinganefnd neðri deildar,
þeirra alræmdast. Þá voru og
firn mikil, er 11 þingmenn í sömu
deild risu upp og vildu eigi láta
birta .þingræður sínar né sam-
þingmanna sinna.1) Hefði það
frumvárp riáð fram að ganga,
var Alþingi að miklu leyti lokað
fyrir mestum híuta þjóðarinnar,
mátti þó varla minna vera, en
að almenningi gæfist kostur á
að lesa hina frægu prentararæðu
Þorleiís á Háeyri, er haldin var
við það tækifæri, ef vera kynni,
að einhver treysti sér til að færa
sér í nyt leiðbeiningár hans. —
Frumvarpinu var vísað til fjár-
hagsnefndar, og klofnaði hún
um það. Mæltu þeir Jón Bald-
vinsron, Magnús Kristjánsson og
Jakob Möller á móti því, en
Þorleifur á Háeyri og Jón Auð-
unn með. Þrátt fyrir talsverða
1) Flutningsmenn voru: Einar
Þorgilsson, Hákon í Haga, Jón
Auðunn, Jón á Reynistað, Jón
Þorláksson, Ol. Proppé, Pétur
Ottesen, Pétur Þórðarson, Sig*
urður í Vigur, Þorleifur Guð-
mundsson og Þórarinn Jónsson,
♦
mótspyrnu var frumvarp þetta
sámþykt í neðri deild; en efri
deild bjargaði málinu og sóma
þingsins, um leið og hún feldi
frumvarpið, og þó eigi svo fljótt,
sem það átti skilið. —
Þegar íniðurfallsífrumvarpið1)
var á döfinni benti Ólafur Frið-
riksson á þáð hér í bláðinu, að
Alþingistíðindin þyrftu að verá
prentuð jafnóðum meðan á þingi
stendur. Þetta sá líka Sigurður
Hjörleifsson Kvaran, þó að ekki
kæmi hann samt fram með frum-
várp þess efnis né heldur tillögu
til þingsályktunar. Hann ságði
svo, þegar niðurfallsmálið var
rætt í efri deild: >Umræðurnar
koma venjulega alt of seint út,
þá er áhugi manna á þeim mál-
um, er þau 2) ræða um, er mjög
farinn að doína, og þetá veldur
mjög miklu um það, að þingtíð-
indin koma ekki áð fullum not-
um. Ur þessu þarf áð bæfa og
byrjá prentun umræðupartsins
þegar á þinginu og hraða heuni
sem mest, . . .< (Alþtíð. .1922.
C. bls. 47.).
Skjaláhlutann, ætti líka að
prenta jafnóðum fyrir almenning,
enda eru þingskjölin þegarprent-
uð hvort sem er, og er það því
auðveldara.
Þá þarf að taka upp hraðritun
umræðanna. Þarf að fá til þess
nökkra hæfa menn; og séu engir
til, sem þegar eru færir til þess
starfs, þá þari að fá unga á-
hugamenn til að læra það. Jafn-
framt séu sett lagaákvæði, er
banni þingmönnum að breytá
ræðum sínum að efni til. Þær
eiga að koma fyrir almennings-
sjónir fljótt og óbrjálaðar.
Æskilegast er, að þingtíðindin
komi út í heftum vikulega, meðan
á þinginu stendur. Skjölin komi
út jafnframt umræðunum, hvort
heldur vill á sérstökum blöðum,
eins og þau eru hvort sem er
prentuð handa þingmönnunum
o. fl., ef það reyndist ódýrara,
eða framan við umræðurnar í
hverju hefti, og sé það að vöxt-
unum eítir því, sem fram kemur
af þeim. Ef unt er skyldu jafnan
1) Frv. til laga um að fella
niður prentun á umræðuparti
Alþingistíðindanna. Svo hét það
fullu nafni,
2) Þ. e. Alþtíð,