Vikan - 05.09.1956, Blaðsíða 5

wood. En áhug'i Gretu var farinn að dofna —
það var sama gamla sagan. Að lokum skildust
leiðir þeirra Hausers, en þau héldu áfram að
vera g'óðir vinir.
27. KAFLI.
Styrjöldin færði Gretu Garbo ótal vandamál og
áhyggjur, bæði hvað snerti einkalíf hennar og
atvinnu. Hún óttaðist að Þjóðverjar mundu her-
nema Norðurlöndin og hafði því fengið móður
sína og bróður ásamt fjölskyldu hans til Banda-
1 myndiimi „Tvíburasysturnar“ lék Greta á
móti Melvin Douglas. I»að varð síðasta myndin
hennar.
ríkjanna. Þau stigu á land í Kaliforniu í lok
desembermánaðar árið 1939 og settust að í ein-
býlishúsi í Inglewood. Ættingjar Gretu voru enn-
þá hlédrægari en hún sjálf, ef það var þá hægt.
Þau umgengust engan, og Greta talaði aldrei um
þau. Móðir Gretu dó í Kaliforníu, en þeir voru
fáir sem vissu um það. Þegar Greta kom í fyrsta
skipti til Svíþjóðar eftir stríðið, spurði einhver
hana hvernig móðir hennar hefði það. Greta stóð
út við gluggann á heimili vinkonu sinnar og svar-
aði án þess að snúa sér við: „En hvað hér er
fallegt útsýni!“
Stríðið hafði meiri hættu í för með sér fyrir
velgengni Gretu en nokkurrar annarrar leikkonu.
Það vai- opinbert leyndarmál, að myndir hennar
öfluðu mestra tekna i Evrópu. Já, í raun og veru
höfðu aðeins fáar af myndum hennar „gengið“
í Ameríku. Vitneskjan um að hin hástemmdu,
rómantísku harmhlutverk gerðu hana að átrún-
aðargoði evrópskra kvikmyndagesta, hafði alltaf
ráðið úrslitum við valið á hlutverkum hennar.
En árið 1940, þegar stríð geisaði í Evrópu og
Frakkland var úr leik, þá var hin arðvænlegi út-
lendi markaður orðinn að næstum engu. Metro-
Goldwyn hlaut því að snúa sér að því að nota
Gretu í myndir, sem skírskotuðu meira til banda-
rískra kvikmyndahúsgesta.
Eftir margar og langvinnar umræður komst
félagið að þeirri niðurstöðu, að kvikmyndaleik-
konan, sem hlotið hafði frægð fyrir að sýna
fagrar, vonsviknar konur, fangaðar í silkineti
ástarsorgarinnar, skyldi nú breytast I heilbrigða,
lifsglaða bandaríska „glamourgirl“. Greta sam-
þykkti þessar heimskulegu ráðagerð með hálf-
um huga. ,,Tvíburasysturnar“ (Two-Faced Wo-
man) var valin sem fyrsta myndin, þar sem hún
kæmi fram í hlutverki hressilegrar og sport-
legrar stúlku. Og örlögin höguðu því þannig,
að það varð síðasta kvikmyndin hennar.
Þó að Metro neitaði því, þá var „Tviburasyst-
urnar" endurtekning á myndinni „Systir hennar
frá París“, sem Constanca Talmage hafði leikið
í árið 1925. Handritið var byggt á ungversku
leikriti um hversdagslega eiginkonu, sem vinnur
aftur hylli eiginmanns sins með þvi að látast vera
sín eigin tviburasystir. Hugmyndin var ekkert
sérlega frumleg, en Metro lét ekkert undir höfuð
leggjast til að gera hið allra bezta úr henni.
Þremenningarnir S. N. Behrman, Salka Viertel
og George Oppenheimer skrifuðu handritið. Mel-
wyn Douglas var gerður að mótleikara Gretu,
en þau höfðu átt svo vel saman í „Ninotehku",
á leikendaskrána voru sett fín nöfn, eins og Con-
stanca Bennett og Ruth Gordon, og George Cukor,
sem hafði stjórnað Gretu í hinni velheppnuðu
,,Kamelíufrú“, fékk það hlutverk að stjórna.
Undir eins og byrjað var að kvikmynda, hóf
Metro ákafa auglýsingarherferð, með sífelldum
upphrópunum um, að nú skyldi fólk fá að sjá
„splunkunýja Gretu“. I ,,Tvíburasystrunum“
mundi hún í fyrsta skipti í amerískri mynd láta
sjá sig í sundbol, var sagt, og það meira að
segja sundbol, sem hún hefði sjálf teiknað! Enn-
fremur var það upplýst, að nú væri hún kom-
in með nýja greiðslu, stuttklippta lokka, sem
spáð var að yrði álíka áhrifarík og siða Garbo-
greiðslan hafði verið 1932. En ekki nóg með það - -
Greta átti líka að sjást á sundi og á skíðum,
„þegar hún væri að kljást við eiginmann sinn
í fötum, sem sýndu kynþokka hennar“ og — það
átti að vera lang nýstárlegast og léttúðugast —
hún átti að sjást dansa nýja tegund af rumba,
sem kölluð var ,,chica-choca“. Fyrirhöfn Metros
var heldur ekki til einskis.
En öfugt við alla þessa takmarkalausu bjart-
sýni, var Gretu þungt í skapi meðan á kvik-
myndatökunni stóð. Henni leizt ekkert á þessa
stefnu, sem málið hafði nú tekið. Oft kom til
rifrildis og uppnáms og kvikmyndastjórinn og
framleiðslustjórnin höfðu næstum alltaf ólíkar
skoðanir á öllu. Þetta niðurdrepandi, spennta and-
rúmsloft gerði Gretu ennþá sannfærðari um að
hún hefði lagt út í eitthvað, sem ekki gæti farið
öðruvísi en illa. Hún var svo niðurdregin að hún
fór í alvöru að trúa því að þetta væri vísvit-
andi samsæri frá Metros hálfu til að eyðileggja
framtíð hennar. „Þeir eru að reyna að myrða
mig,“ sagði hún einu sinni.
Það var einn maður, sem deildi þessum áhyggj-
um með henni, Adrian, sá sem hafði teiknað all-
an fatnað hennar síðan hún kom til Hollywood.
„Það var Gretu vegna að ég fór seinna frá
Metro“, hefur hann sagt. „1 síðustu kvikmyndinni
hennar var reynt að breyta henni i sportlega
stúlku. Ur því þeir vildu ekki- lengur hafa neinn
töfraljóma yfir henni, þá gat ég ekkert gert.
Hún var búin að skapa sérstaka manngerð. Með
því að eyðileggja þá mynd, voru þeir búnir að
eyðileggja hana um leið. Þegar Greta fór frá
Metro, fylgdi fegurðin í kjölfar hennar. Og ég fór
líka.“
Myndin ,,Tvíburasysturnar“ var fi’umsýnd í
nóvember 1941, og alveg frá upphafi stóð mikill
styr um hana. Ameríska siðgæðisnefndin dæmdi
hana ósiðlega. Kaþólsku prestarnir lögðu í
fyrsta sinn bann á A-framleiðslu frá Hollywood.
1 fréttatilkynningu til blaðanna lýsti nefndin því
yfir, að ,,hin siðlausa og óki'istilega afstaða til
hjónabandsins og skyldna þess“ væri orsök þess-
ara aðgerða. ,,1 myndinni væru tælandi atriði,
samtöl og atvik, og að klæðnaðurinn væri of
freistandi".
Svipaðar aðgerðir dundu nú yfir úr öllum átt-
um. Myndin var bönnuð i Ástralíu. 1 New York
hvatti kaþólski erkibiskupinn Francis J. Spellman
presta sína til að gera safnaðarfólki sínu það vcl
ljóst, að „myndin freistaði til synda og væri
hættuleg almennu siðgæði". 1 Providence á Rhode
Island bönnuðu bæjaryfirvöldin myndina. Og fyrir
áhrif kaþólsku ákærunefndarinnar á Manhattan
og Bronx var myndin dæmd „ósiðleg í augum
hverrar virðingarverðar manneskju, karls eða
konu“. Hvarvetna kom fram sjálfskipað kvik-
myndaeftirlit.
Þessar reiðiþrungnu árásir á „Tviburasysturn-
ar“ komu Gretu á óvart og særðu hana. Hún hafði
alltaf færst undan því að leika „slæmar konur,“
og nú leit út fyrir að hún hefði gert verstu mis-
tök æfi sinnar. Hún var sannfærð um að hún
væri skotspónn skipulagðrar ofsóknarherferðar.
Og allur þessi gauragangur útaf myndinni
styrkti hana i þeirri trú, að hún hefði orðið fyrir
illviljuðu samsæri. „Þeir hafa grafið gröf mína,“
sagði hún.
Andspænis banni nefndarinnar átti Metro um
tvennt að velja, annað hvort að láta gagnrýnina
sem vind um eyrun þjóta —■ og hætta með því
á fjárhagslegt tjón — eða gera þær breytingar
á myndinni, sem nefndin gæti sætt sig við, og
eyðileggja þannig hugsanlegt listrænt gildi henn-
ar. Og Hollywood veit alltaf hvað gera skal, þeg-
ar peningar eru í hættu. Strax eftir yfirlýsingu
nefndarinnar tilkynnti Metro, að „Tvíburasyst-
urnar“ skyldi kölluð inn til endurskoðunar. End-
urskoðunin lá í því, að bætt var inn í myndina
Framháld á bls. Hþ
¥
Á myndinni sjást skó-
burstarar í Kóreu í
skólatíma hjá Itwon Ung
Pal. Töskurnar með skó-
burstum þeirra og skó-
svertu standa við hlið-
ina á þeim. Kwon Ung
Pal þessi hafði það starf
á hendi að taka fasta
drengi, sem betluðu og
stálu, en haun komst
brátt að raun um, að
þeir þurftu miklu frem-
ur á kennslu að lialda
en hegningu. Nú rekur
liann skóla fyrir 670
skóburstara, götusala,
blaðasala o. s. frv. Hami
fær talsverðan styrk til
þess frá undirstofnunum
Sameinuðu þjóðanna.
5