Vikan - 25.10.1956, Blaðsíða 3

Það snýst flest um atomið
Þar sprakk atomsprengja 9. ágúst 1945
AÐ var tveimur atomsprengjum varpað á Japan í lok síð-
ustu heimsstyrjaldar og síðari sprengjan féll á Nagasaki.
Þessi staðreynd blasir líka við manni þegar maður kemur til
börgarinnar. Japanir eru sumsé búnir að gera viðburðinn að
einskonar ferðamannabeitu.
Ferðamannaverzlanirnar í Nagasaki eru fullar af allskyns
„atomhlutum". Oft eru þessir hlutir auk þess merktir með
mynöum af atomskýinu mikla, sem flestum er kunnugt af
fréttamyndum. Maður kemst ekki hjá því að velta því fyrir
sér, hvort öilum sé jafn kærkomið að fá slíka mingjagripi.
Skyldi ekki sumum finnast þeir dálítið ömurlegir?
Nagasaki hefur löngum verið vinsæll ferðamannabær, en
aldrei þó vinsælli en frá lokum heimsstyrjaldarinnar. Það má
líka segja, að ferðamanninum sé tekið opnum örmum. Hann
er naumast fyrr stiginn út úr járnbrautarlestinni, en honum
er boðið að stíga upp í einn hinna spánýju bíla, sem notaðir
eru til þess að sýna ferðamönnum það markverðasta á staðn-
um. Um leið.er honum afhentur dálítill bæklingur með bæjar-
vísum og korti af borginni.
Inn á kortið eru merktir merkilegustu staðirnir í Nagasaki
og bíllinn ekur raunar rakleitt til eins þeirra.
Þetta er bletturinn, sem sprengjan sprakk yfir. Næst er ekið
að fornum húsai'ústum, sem marga, fýsir að sjá. Þarna höfðu
Hollendingar um 250 ára skeið verzlunarstöð, og hún var í þá
tíð eini tengiliðurinn milli Japan og hins hvíta heims. Þá eru
skoðaðar kirkjur og musteri.
Strax og bíllinn leggur af stað, býður bílfreyjan ferða-
fólkið velkomið með því að syngja fyrir það vinsælt japanskt
lag. Síðan skýrir hún frá því, hvernig íbúar Nagasaki hafi af-
ráðið, þegar eftir hina ægilegu sprengingu, að reisa borgina
úr rústum og gera hana að einskonar alþjóðlegri friðarmiðstöð.
Atomsprengjunni var varpað hinn 9. ágúst 1945.
Á meðan hún talar, heldur bíllinn út í eitt eyðilegasta bæj-
arhverfið sem til er í víðri veröld. Þarna er hvert kofahreysið
öðru ömurlegra, en á víð og dreif rústirnar af húsum, sem fyrr-
um hljóta að hafa verið reisulegar steinbyggingar.
Bílinn nemur staðar fyrir utan ósvikið atomslcelfingasafn
og ferðamönnunum er boðið inn. Hér minnir allt á hið ægilega
augnablik, þegar gjöreyðingarafl sprengjunnar tætti borgina í
sundur. Það eru bráðnaðar þakhellur og snúnir stálbitar, þoku-
kenndar myndir, sem teknar voru af sprengingunni úr margra
mílna fjarlægð, sviðinn fatnaður o. s. frv.
En hér fá ferðamennirnir ekki að tefja lengi. Brátt birtist
hin broshýra leiðsögustúlka aftur og fer með ferðafólkið að
staurnum, sem merkir nákvæmlega þann stað, sem sprengjan
sprakk yfir. Ferðalangarnir eru hvattir til að brosa á meðan
japanskur Ijósmyndari tekur af þeim mynd.
Skammt frá safninu er kofinn þar sem dr. Takashi Nagai
bjó. Geislun frá sprengingunni dró hann að lokum til bana.
En hann vann til hinstu stundar við að linna þjáningar annr
arra fórnardýra gjöreyðingarvopnsins.
Kofinn er svo lítill, að læknirinn hefur orðið að sofa í
hnipri, en í honum er stór og fögur Maríumynd, því að dr.
Nagai var kaþólskur og mikill trúmaður.
Á hæð þarna standa rústirnar af kaþólskri kirkju, sem
eyðilagðist í sprengingunni. Líkneski liggja eins og hráviði um
kirkjugólfið. Þessar kirkjurústir hafa eignast furðulega tign
og reisn í eyðileggingarbálinu.
Það er dálítið einkennileg tilfinning sem grípur kristinn
mann þegar hann kemur í kirkjuna. Nagasaki er eina borgin
í Japan þar sem einkenna kristninnar gætir svo nokkru nemur.
Nagasaki er líka að ýmsu leyti ,,vestrænust“ allra jap-
anskra borga. Þarna standa enn fögur hús, sem Evrópumenn og
Bandaríkjamenn reistu fyrir hundrað árum. Til allrar ham-
U'ÉR er rr.yr.d af tveimur stórlöxuin í kvikmyndaheim-
inum. Annan kannast eflaust flestir við, hinn munu
öUu fleiri eiga verra ineö að nefna. Þó er hann jafnvel
meiri stórlax en stjarnan, sem hann er að tala við; hann
heitir semsagt J. Arthur Rank og er upp undir það ein-
valdur í brezka ltvikmyndaiðnaðinum. Jú, stjarnan er
Gregory Peck. Miðjumaðurinn er hinsvegar ekki nafn-
greindur. En sá til liægri er Rank kvikmyndakóngur.
ingju, ef nota má það orð í sambandi við atomsprengjuna, féll
múgmorðstækið á nýjasta hluta Nagasaki, og gömlu borgarhverf-
in eru nærri ósködduð.
Ferðin um borgina tekur nærri sex klukkustundir og leið-
sögustúlkan talar nærri allan þann tíma. 1 ferðarlok þakkar
hún ferðafólkinu kærlega fyrir samfylgdina og biður það eins
og guð sér til hjálpar að gleyma aldrei þessum degi. Maður
er nærri því hræddur um, að hún ætli að fara að gráta.
Ferðamennirnir standa á fætur og búa sig til að ganga út
úr bílnum — en: ,,Eitt andartak!“ og leiðsögustúlkan stöðvar
þá með sínu blíðasta brosi. Hún á eftir að útbýta myndunum,
sem teknar voru við staurinn fræga, myndunum, sem ljós-
myndarinn tók nákvæmlega á þeim punkti, sem atomsprengjan
sprakk yfir, myndunum, sem um alla framtíð eiga að minna
okkur á skemmtiferð um Nagasaki.
— DONAND KEENE
Ingibjörg er komin heim, og hún er . . .
A FORSÍÐUNIMI
INGIBJÖRG ÞORBERGS, hin vinsæla dægurlagasöng-
kona, er nýkomin úr sex vikna ferð til Bandaríkj-
anna, en þar kom hún meðal annars fram í sjónvarpi og
útvarpi. Vakti söngur hennar hvarvetna mikla hrifningu.
Ingibjörg var kynnt fyrir mörgum þekktum banda-
rískum söngstjörnum, eins og t. d. Frankie Laine (þau
eru saman á forsíðunni) og Ellu Fitzgerald. Laine lét
í ljós mikinn áhuga á einu af lögum þeim, sem hún hefur
sami^. Lagið kvnnti hún á kabarett íslenzkra tóna síðast-
liðið vor og heitir það á íslenzku: Frá Tjörninni að
Öskjuhlíð.
Ingibjörgu bárust mörg tilboð um að koma fram í
ýmsum þáttum og má þar nefna þættina Name the Tune
og The Arthur Godfrey Show, sem er þekktasti sjón-
varpsþáttur Bandaríkjanna. Þessum tilboðum varð Ingi-
björg þó að hafna vegna þess nauma tíma, sem hún hafði
til umráða.
Af sjónvarps- og útvarpsþáttum, sem hún kom fram
í, má nefna The Mark Evan Show í Washington og
The Barry Grays Show í New York, en að auki söng
hún m. a. í Bedford í 50 mínútna útvarpsdagskrá og söng
lög inn á stálband með stórri hljómsveit í Washington
til útvarpsflutnings þar.
Það er ekki blöðum um það að fletta, að för Ingi-
bjargar til Bandaríkjanna hefur tekist með ágætum.