Vikan - 08.11.1956, Blaðsíða 9

Gissur skilur gagnsemi nýtízku sundbola.
/~T\/ ■
Dóttirin: Hann er ákaflega klœðilegur, mamma. Gissur: Þú ætlar þó ekki að segja mér að þú Gissur: Það ættu að vera til lög, sem banna
Rasmina: Ég vona að pabba þínum þyki hann látir nokkurn mann sjá þig l þessum sundbol? svona sundfatnað — gott ef þau eru meira aö segja
fallegur. Rasmína: Auðvitað, ég œtla út á ströndina í dag. ekki til.
Gissur: Lögreglustjóri, sem siðsamur borgari Gissur: Það væri bara gott á Rasmínu að hún
krefst ég þess að Iggreglan sjái svo um að lögin fengi sekt fyrir að láta sjá sig svona lítið klœdda.
gegn of litlum sundbolum séu ekki brotin úti á
ströndinni.
Þjónninn: Frúin er í símanum. Hún segist þurfa
að tála við yður undir eins um 8000 króna seíct.
Gisstir: Segið henni að ég sé farinn úr bœnum og
komi ekki aftur fyrr en eftir nokkra daga.
Gissur: Og það œtla ég einmitt að gera. Ég
liugsa að ég liefði gott af því að fá mér svo-
lítið frí.
Skalli: Hvernig geðjast þér að nýjustu sundbolunum í ári
Gissur: Betur en nokkru sinni fyrr.
HVAÐAN ER REGINHLÍFIN KOMIN?
ÞAÐ er allalgeng bábilja, að Breti að nafni Jonas
Hanway (1712—1786) hafi fundið upp regnhlífina.
Hanway var talsverður athafnamaður á sína vísu og vann
sér það meðal annars til frægðar að beita sér fyrir her-
ferð gegn tedrykkju. En hann fann vissulega ekki upp
regnhlífina. Það, sem hann gerði, var að gerast einskonar
brautryðjandi þessa þarfaþings í Englandi, sjálfu musteri
regnhlífarinnar á 20. öld.
Regnhlífar og sólhlífar eru að minnsta kosti jafn gaml-
ar Babylon. Hinir fornu Grikkir, Tyrkir, Persar, Indverj-
ar, Kínverjar og Egyptar könnuðust allir við regnhlíf-
ina, en þó ekki af eigin reynslu. Regnhlífin tilheyrði sum-
sé forréttindum þjóðhöfðingjans, var nokkurskonar veld-
issproti þeirra tíma. Aðeins kóngar og furstar áttu
regnhlífar.
Margar æfafornar rismyndir eru til, þar sem þrælar
sjást halda regnhlífum yfir konungum og prinsum, jafnvel
á vígvellinum. Meir að segja keisarar Azteca kusu fremur
að nota regnhlífar en blotna; og þeir notuðu aðalsmenn
af tignustu ættum til þess að bera hina keisaralegu regn-
hlíf.
Þessar fornu regnhlífar voru undantekningarlaust
ákaflega skrautlegar og íburðarmiklar. Þær voru úr silki
og purpura og skreyttar gulli og perlum. Handfangið eitt
var hinn mesti dýrgripur.
Persneskir kalífar, mongólskir keisarar, tyrkneskir
soldánar, grískar hofgyðjur, indverskir prinsar, síamskir
konungar — allur þessi skari leitaði skjóls undir regn-
hlífinni og leit á hana sem mikilvægt tákn um veldi
sitt. Meðal hinna mörgu titla, sem kóngurinn í Siam ber
enn þann dag í dag, er einn svohljóðandi: „Eigandi hinna
tuttugu og fjögra regnhlífa.“
Regnhlífin hélt innreið sína í Evrópu snemma á 17.
öld og kom eflaust frá Indlandi. 1 Bretlandi munu menn
hafa verið farnir að kannast vel við hana um 1630. Þá er
vikið að þessu verkfæri í leikriti eftir Ben Jonson.
Þessar fyrstu evrópisku regnhlífar voru gerðar eftir
kínverskri fyrirmynd úr olíubomu silki. Það var erfitt
að opna þær og loka og satt að segja mjög erfitt að hafa
hemil á þeim í rigningu.
Regnhlífar þóttu heldur pempíulegar og karlmenn
forðuðust þær því lengi vel eins og heitan eldinn. Þanníg
stóðu málin í Bretlandi að minnstakosti, þegar Hanway
kom til skjalanna. Hann var nýkominn úr ferðalagi til
Kína, þar sem hann hafði orðið feiknhrifinn af hinum
skrautlegu og hentugu verkfærum. Hann tók sér fyrir
hendur að kenna Bretum — körlum jafnt sem konum —
að meta regnhlífina.
Hann lét smíða sér nokkrar regnhlífar og tók að
sýna sig með þær opinberlega. Hann lét háðsyrði götu-
strákanna og bros heldrimannanna ekkert á sig fá. Þetta
var í kringum 1750, og Hanway hélt herferð sinni áfram
í meir en þrjátíu ár.
Hann sigraði. Skoplegi regnskjöldurinn komst í tízku.
Eitt dæmi sannar, hve fljótt regnhlífarnar urðu vinsælar.
Þegar læknir að nafni Shebbeare var dæmdur ! gapa-
stokkinn í London árið 1758, lét hann þjón sinn halda yfir
sér regnhlíf.
I Bretlandi, landi regnhlífanna, féll regnhlífin raunar
aftur í ónáð á síðastliðinni öld. Ýmsar ástæður lágu til
þess, að hið ágæta verkfæri fékk á sig hálfgert óorð og
varð einskonar tákn aulalegrar íhaldssemi. En regnhlífin
átti eftir að ná sér aftur á strik. Það var ekki síst að
þakka Mary drottningu, sem bókstaflega aldrei sýndi sig
opinberlega án regnhlífar eða sólhlífar, og Chamberlain,
sem eftir að hann varð forsætisráðherra rak ekki út nefið
án þess að hafa regnhlíf á handleggnum.
Og í dag er svarta regnhlífin einskonar samnefnari
allra sannra Englendinga. — DAVID GUNSTON
IMU GEIMGUR HNERRINN I GARÐ
LAGLEG ung stúlka lá í gipsi í brezku sjúkrahúsi og reyndi
af öllum kröftum að hnerra ekki. Læknarnir höfðu tjáð
henni, að ef hún hnerraði, gæti hún orðið örkumla til æviloka.
Tveimur árum áður hafði hún skemmt í sér hrygginn, þegar
hún hnerraði um leið og hún teygði sig upp í fuglabúr, sem
hún átti. Árangurinn var sá, að hún varð að ganga undir upp-
skurð, þar sem beinbútur úr fæti hennar var græddur við hrygg-
inn.
,,Ef þér tekst að hnerra ekki — en hnerri gæti valdið nýj-
um meiðslum á þessu stigi málsins — er mjög sennilegt, að
þú fáir fullan bata,“ tjáðu læknarnir henni.
Einhvernveginn tókst henni líka að stöðva alla yfirvofandi
hnerra. Og í dag er hún við beztu heilsu og kemst allra ferða
sinna.
Þetta er árstíð hnerranna — og enn eru vísindamennirnir
að glíma við þá gátu, hvað hnerri sé í raun og veru. Sumir
halda því fram, að stundum eigi hann rætur sínar að rekja til
óhamingju í ástum!
Þessir ,,hnerrasérfræðingar“ geta bent á 29 ára gamla ógifta
konu, sem fór í spilatíma hjá píanókennara. Skömmu seinna
byrjaði hún að fá ægileg hnerraköst.
„Þetta var sálrænt,“ segja læknarnir. „Hún varð ástfangin
og komst í uppnám, þegar henni varð það ljóst, að hún varð
að velja á milli mannsins, sem hún elskaði, og móður sinnar,
sem fram að þessu hafði stjórnað öllum gerðum hennar. Og ótt-
inn, kvíðinn og hin andlega áreynsla kom fram í eintómum
hnerrum!“
önnur óvenju næm ung stúlka, fékk alltaf ákafan hnerra á
sömu sekúndunni sem unnustinn hennar var búinn að kyssa
hana góða nótt! Hnerrar af þessu tagi eru svo algengir, að
læknar eru farnir að tala um ,,ástarkvef“.
Dýrasti hnerrinn, sem um getur, kom út um munninn á
leturgrafara. Hann vann í þrjá mánuði við að grafa á plötu, sem
ónafngreint ríki í Suður-Ameríku ætlaði að prenta með banka-
seðla. Hann var nærri búinn, þegar hann hnerraði og gjöreyði-
lagði verkið. Aumingja maðurinn mátti byrja upp á nýtt.
Narathihapate, sem eitt sinn var kóngur í Burma, lagði blátt
Framhald á bls. 14.
BLESSAÐ
BARNIÐ
Pabbinn: Ég œtla að fá eitt glas af ávaxtasafa hjá þér, Eddi. Eddi: Þú hefur svei mér verið þyrstur. Þetta er þriðja Mamman: Lilli er að selja ávaxtasafa héma Lilli: Viltu annað glas, pabbi? Lilli: Af hverju borðar pábbi ekki kvöldmatinn með
glasið þitt. neðar á götunni. Hann selur ekki mikið, svo Pabbinn: Ha . . . ekki alveg undir eins. okkur?
þú œttir að kaupa nokkur glös af honum. Mamman: Hatm segist ekki vera svangur. Ég býst
rið að hann hafi borðað yfir sig um hádegið.
8
9