Vikan - 08.11.1956, Blaðsíða 10

H E IMIL IÐ
EITSTJÖKI: ELÍN PÁLMADÓTTIR
Hálf kryddsíld, stór laukjui’, 2—3
soðnar kartöflur, 200 gr. af kjöt-
eða fiskafgangi, 2 egg, örlítlð af
kanel og hvítur pipar er hakkað í
kjötkvörninni, og búnar til úr því
flatar bollur, sem velt er upp úr
raspi, og steiktar á járnpönnu við
daufan hita. Þessum rétti tilheyra
nýjar kartöflur og súr og sœt sósa.
OJ SÍLD!
Má ég ekki sleppa núna, mamma?
Blaðamannasíld.
Grænum salatblöðum er raðað á
fat, köldum soðnum kartöflusneiðum
og gaffalbitum raðað þar ofan á.
Saman við 150 gr. af búðarmayonn-
aisi er hrært safanum úr hálfri
sítrónu og ofurlitlum rjóma, sundur-
klipptum köprum, púrrum, sykri og
salti bætt út í eftir smekk.
UNDANFARIÐ hefur veiðzt ágæt síld í Faxaflóa, en síldin er
eirðarlaus fiskur, og það er aldrei hægt að vita hvar mað-
ur hefur hana, svo kannski verður hún horfin út í buskann,
þegar þetta birtist.
En þó síldin sé eirðarlaus og duttlungafull, þá er hún líka
félagslyndur fiskur, sem sífellt er í fygd með heilum hópi af
sínum líkum.
Síldin byrjar tilveru sína í líki 5 mm. langs krílis með
kúlu á maganum. Hún getur ekki ráðið ferðum sínum, verður
bara að láta sig berast með straumnum, ásamt fjölda systkina
sinna. En eins og lög gera ráð fyrir tekur hún nú að vaxa, og
þegar hún er orðin að 35 mm. löngum spotta með tvö ljósblá
augu, hættir hún að vera gegnsæ og fer að breytast og synda
eins og hver önnur síld. Og að 3—5 árum liðnum er hún orð-
in síld með síldum, en úr því er þessi vesalingur í sífelldri lífs-
hættu. Fyrr eða síðar er hún veidd og má kannski þola þau
ömurlegu örlög, að liggja á fati og heyra einhvem krakka-
kjána nöldra:
— Oj, síld! Æ, má ég ekki sleppa núna, mamma — það er
svo mikið af beinum í henni! En þá verður mamman að vera
ströng, því hvernig sem síldin er matreidd, er hún full af D-
vitamínum og öðrum ágætum efnum.
Og hér fara svo á eftir uppskriftir af 12 síldarréttum, úr
reyktri og kryddaðri síld engu síður en nýrri, því hver þorir að
íreysta því að síldin standi hér við deginum lengur.
"
Síld tartar. Allt-á-einu-fati.
JRönd af reyktri síld er lögð með
brúninni á kringlóttri brauðsneið. 1
miðjuna er látin hrá eggjarauða, sem
skreytt er með hráum, hökkuðum
lauk, rauðbeðum og kapar.
Fyllt sfld.
Hreinsið sex stórar nýjar síldar,
lakið úr þeim beinin og fyllið þær
með mauki úr eftirfarandi: 50 gr.
af brauð- eða tvíbökuraspi, 1 eggi,
1 tsk. af hökkuðum, hráum lauk, 1
tsk. af hakkaðri pétursselju, 1 tsk.
af hökkuðu súru (pickles), salti og
pipar. Síldunum er lokað með prjón-
um, þær síðan lagðar í velsmurt eld-
fast fat og smjör ofan á og steiktar
yið góðan hita í 20 mínútur. Með síld-
inni er gott að hafa soðnar kartöfl-
ur og hvíta sósu.
Sænsk, „innpökkuð“ sfld.
Tvær kryddsíldar eru afvatnaðar,
^lakaðar, skolaðar og þurrkaðar vel.
'Meðalstór laukur er hakkaður og
brúnaður í smjöri. Síðan eru tvö síld-
afflök lögð á aluminiumpappír (sitt
á hvora örkina), þau þakin með lauk
og hökkuðu harðsoðnu eggi, pipar
stráð yfir og önnur tvö flök lögð of-
an á, eins og lok. Aluminiumpapp-
irnum er vafið vel utan um síldarn-
ar, sem steiktar eru í eldföstu fati
í mjög heitum ofni I 15 minútur.
Handa fjórum manneskjum þarf
ca. 200 gr. af soðnum gulrótum, 400
gr. af soðnum kartöflum, um % kg.
af síld, 100 gr. af smjöri, 2 msk. af
raspi, hakkaða pétursselju og edik.
Beinin hreinsuð úr sOdinni, hún
þurrkuð vel og ýrt á hana svolitlu
ediki. Síldin lögð í velsmurt, grunt
eldfast fat, kartöflur og gulrætur þar
ofan á í þunnum sneiðum, salti stráð
yfir og síðan látið annað lag af síld
og gulrótum. Til skrauts eru efst
kartöflusneiðar, reistar upp eins og
þök, og gulrætur í ræmum. Yfir þetta
er svo stráð þunnu lagi af hakkaðri
pétursselju og raspi, smjörið látið
ofan á og allt bakað I ofni við góð-
an hita í um það bil hálf tíma.
Kryddsfld prófessorsins.
Vz dl. af þúðursykri er leystur upp
í 2 msk. af heitu vatni, % dl. af
ediki hellt út í, ásamt 1 msk. af olíu,
2 msk. af rauðvíni, 2 msk. af tómata-
mauki og 1 msk. af hráum hökkuð-
um lauk. Tvær kryddsíldar eru
hreinsaðar, afvatnaðar, flakaðar og
látnar liggja í þessum legi í 2—3
dægur.
Sænskar sfldarbollur.
Veitingahúsið „Pipersa Muren'* 1
Stokkhólmi er frægt fyrir síldar-
bollur sínar — hér er uppskriftin:
Tvö lítfl ráð.
Reykt síldarflök eru lögð í súrsæt-
an lög og púrruhringir Xagðir ofan
á.
Ofan á þunna sneið af seyddu rúg-
brauði er látin reykt síld og feitur
ostur og stráð yfir þetta pipar og
púrru.
„Greppitrýni“ með bökuðum
kartöflum.
Stórar, fallegar kartöflur eru
þvegnar vel og bakaðar í ofni. Þær
eru bornar á borð með smjöri og
grófu salti. Greppitrýnin eru búin
til daginn áður: Nýjum, beinlausum
síldarflökum er vafið utan um smátt
skorinn lauk og síðan stráð á þau
salti og pipar. Rúllunum er raðað
í aflangt fat eða pott og yfir þær
hellt vatni og ediki (hlutföllin skulu
vera 1 á móti 2), svo að það fljóti
yfir þær. Kryddað með sykri, salti,
pipar, allrahanda, negul og lárberjar-
laufi. Sé notað aflangt fat, verður
að setja það ofan í pott með vatni,
en sé rúllunum raðað í pott, verður
að halda leginum rétt undir suðu-
marki, því annars fara þær í sund-
ur. Greppitrýnin eru borin á borð
köld í leginum.
Sfld í sinnepssósu.
Á eina stóra kryddsíld þarf 1 dl.
af þeyttum rjóma með sykri og
sítrónusafa eftir smekk og einni
barna- eða matskeið af sterku sinn-
epi út í.
Karrý-sfld.
Kryddsíld er látin liggja í bleyti
yfir nóttina og lögð í súrsætan vökva
með laukhringjum á venjulegan hátt.
Síðan er sildin tekin upp úr leginum
og þakin mayonnaisi, sem safanum
úr einni sítrónu og karrý og sykri
hefur verið hrært saman við eftir
smekk.
Laugardagssíld.
Stór feit kryddsíld er afvötnuð,
flökuð og lögð í 4—5 tíma í áir. Borin
þannig á borð, án þess að nokkur lög-
ur fylgi, en í staðinn er hún skreytt
með laukhringjum og svolitlu salati
úr hökkuðum niðursoðnum rauðbeð-
um, súrsætum agúrkum og eplum,
velt upp úr örlítið silrum rjóma, og
svo salti. Uppskriftin er komin frá
Síberiu.
HIJSRÁÐ
O Nælonsokkar þorrna á örskammri
stundu, ef dagblaði er vafið utan um
þá, og pakkinn kreistur. Það má alls
ekki vinda hann. Eftir að sokkarnir
hafa svo verið teknir úr umbúðun-
um og hristir, þorna þeir á nokkrum
mínútum.
• Ef everglaze-efni virðist hálf
kryplað eftir þvott, á að vera hægt
að gera það sem nýtt á eftirfarandi
hátt: Efnið er strokið með lítið heit-
um straubolta og síðan ýrt á það
vatni — það má bleyta það álíka
mikið og þvottur er venjulega bleytt-
ur undir strauningu. Síðan er flíkin
hengd á herðatré og látin þorrna.
• Þegar farið er í þunna nælon-
sokka með grófum höndum, vill oft
dragast til í þeim og síðan koma
lykkjuföll. En ef svolitlu talkúmi
er fyrst nuddað á hendurnar, t. d.
feitu barnapúðri, þá verða þær slétt-
ar og mjúkar og minni hætta á að
þær rífi sokkana.
• Það á að verða auðveldara að
þvo grófan vinnufatnað, einkum ut-
anyfirfatnað, sem er mjög óhreinn
og ef til vill með olíublettum eða
málningu, ef hann er lagður í bleyti
í saltvatn með svolítilli terpentínu
og ammoniaki. Um 3 msk. af hvoru
duga í nokkrar vatnsfötur. Sagt er
að þessi aðferð spari bæði tíma og
erfiði. «
• Sykurblettum og ávaxtamauks-
blettum er helzt að ná með volgu 1/
vatnl og straua svo vatnsblettinn
þurran. Slíkir blettir eru harðir og
mótar vel fyrir þeim á efninu, svo
ekki er mjög erfitt að þekkja þá.
Hvað viðvíkur síld og konum,
þá eru þœr smœstu beztar.
Portugalskur málsháttur.
10