Alþýðublaðið - 15.02.1923, Blaðsíða 1
Fimtudiginn 15. febrúar.
36. tölubláð.
1923
Htisnæiisleysii.
llvar á að fá peningana
til að bæta úr því?
Fegar einhvetju nauðsynjamáli
á að hvinda í framkvæmd, þá er
það oft erfiðasta verkið að fá
peningana, sem nauðsynlegir eru
til þess. Petta stafar ekki af því,
að yfirieitt sé of lítið til af pen-
ingum, heldur af því, að þeir, sem
að jafnaði hafa yfirráð yfir pen-
ingum, eru langoftast andlausir,
skilningssljóir, heimskir og þröng-
sýnir menn.
Vegna þess er talsvert mikils-
vert atriði spurningin um, hvar
eigi að fá peninga til þess að
bæta úr húsnæðisleyslnu. Af Al-
þýðuflokksfulltrúunum, sem fyrir
því börðusf, að tekið væil upp í
fjárhagsáætlun bæjarins 1 % miij.
króna ián til húsbygginga fytir
bæjaiins reikning, var því haldið
fram, að boigarstjóri, sem er mjög
duglegur lántökumaður, myndi
auðveldlega geta fengið peningana,
ef hanp legði kapp á og sýndi
með þeirri lægni og rölcfimi, sem
houum er svo tiltæk, þegar hann
þarf að koma einhverju til ieiðar,
sem honum sjáifum er kappsmál,
fram á það við lánveitendurna,
hversu alt mæiti með því, að
bærinn réðist í þetta stórkostlega
bjargráðafyrirtæki; jafnvel myndi
hann geta fengið eigi alllítinn
hluta fjárins aö iáni hjá auðugum
skyldnlennum sínum. Pessu varð
ekki með rökum mótmæít þá, og
það er jafnrétt enn þá.
En síðan hefir af tilviljun að
kalla má nokkuð komið á dnginn,
sem enn betur sfyður þetta, að
tiltölulega auðvelt sé að fá pen-
ingana. Eggert Glaessen bankastjóri
íslandsbanka og Héðinn Valdi-
marsson skrifstofustjóri og bæjar-
fulltrúi voru sammála um það á
fundi hjá Kjósendafélaginu á mánu-
dagskvöidið, að sparisjóðsféð, sem
liggur í bönkunum og nemur eftir
því, sem baDkastjórinn sagði, 6
milljónum í íslandsbanka og 18
milljónum í Landsbankanum, ættu
bankarnir séistaklega að lána til
húsbygginga. Sú fjárhæð, sem
bærinn þyrfti á að halda til þess
að koma þessu mikla ináli í
í framkvæmd, er ekki nema tæp-
iega seytjándi hluti af þessari fjár-
hæð, en hér í bænum býr nærri
fimti hluti iandsmanna, svo að
bærinn ætt.i að réttu iagi heimt-
ingu á að geta fengið ait ,að 5
milljónum. Má þá nærri geta,
hvort hann myndi ekki geta fengið
með góðu móti 1 % milljón.
Tillaga um þessa úriausn hús-
næðisleysismálsins hefir að visu
veiið drepin í bæjarstjórn fyrir
skömmu, en það er ekki næg
ástæða til þess að bæla það niður,
og enn er tími fyrir bæjarstjórn-
ina að sjá að sér og tækifæri,
þegar á að ræða um lagaráðstaf-
anir til að bæta úr húsnæðis-
ieysinu. En það er víst og mun
sýnast, að slík ráð eru ekki til
neinnar frambúðar. Fau verka ekki
nema eins og deyfilyf, sem draga
úr þjáningum af meininu í bili, en
lækna það ekki. Eina ráðið er í
þessu máli sem öðrum að skera
fyrir rætur meinsins og nerna það
burtu. Fað þarf ab byggja svo, að
nóg húsrúm sé í bænum, og það
vill enginn og getur enginn nema
bærinn, svo að í lagi sé. En það
veiður að gerast. Annars veiður
bærinn að drepandi feni ,í iandinu.
Til líknarstarfsemi.
Á fundi Kjósendafélagsins i fyrra
kvöld bar Héðinn Vnldimarsson
fram tillögu þess efnis, að fundur-
inn skoraði á stjórn félagsins að
iáta allan ágóða af íundarhöldun-
um renna til hjúkrunarfói. „Líkn*.
Aðgmgur hefir verið seldur á
krónu í þrjú kvöld og fult hús öil
kvöldin. Tillagan var samþ. í einu
hljóði,
Samningar
milli prentara og prents'niiðju-
eigemla kornnir á.
Tilraun sú, sem gerö var um
síðustu helgi til að koma á sam-
komulagi milli íélaga prentara og
prentsmiðjueigenda, hjfirborið þann
árangur, að gerður var í nótt kl.
1 samningur milli þeirra, er gildir
frá og með deginum í dag og til
árslolca. Samkomulagið er reist á
málamiðlunartillögum frá atvinnu-
málaráðherra, og féllust báðir
málsaðiljar á þær með tveimur
smávægilegum bieytingum. Sam-
kvæmt samningnum lækkar kaup
prentara frá því, sem verið hefir,
um hór um bil 4% % °S heizt ■
svo tii júlíloka. Frá 1. ágúst lækk-
ar það aftur og þá um hér um bil
9°/0 og helzt svo til frambúðar,
nema verðlag breytist. Kaupið er
miðað við grundvallarkaup, sem
er 1700 kr. til 31. júií og 1550
kr. eftir það, og legst á það upp-
bót eftir verðlagstölu, sem fyrir
þetta ár er ákveðin 192% á
grundvallarkaupið. Vélset.jarakaup
verður hlutfailslega dálítið hærra
en verið hefir. Prentarar halda
veikindastyrk sínum og sumarleyíl
með fullu kaupi, eins og verið
hefir. Nemendatala verður ákveðín
síðar samkvæmt rannsókn á at-
yinnuleysi 0. fl.
Pegar þess er gætt, að kaup
hefir ekkert lækkað hjá prentúi uin
fyrri, frá því er það var hæst, má
telja 'þessa niðurstöðu viðunanlega,,
þótt baráttan til að ná henni haft
verið nokkuð erflð.