Vikan - 03.07.1980, Síða 47

þær velja að búa við sömu skilyrði og
reyna að lifa það af, fremur en að kalla
vfir sig algjört óöryggi.
Það er hins vegar sennilega algengara
að konur nú á dögum taki skrefið til fulls
og skilji, enda þótt þær sjái fram á ýmiss
konarerfiðleika.
Það eru fleiri konur en karlar sem
taka frumkvæði að skilnaði. I því
sambandi hefur verið bent á nokkur
atriði sem sýna fram á hvernig aðstaða
kvenna er oft öðruvisi i þessum málum
en aðstaða karla. Konur eru oftar en
karlar í nánu tilfinningalegu sambandi
við börn og þær hætta sjaldan á að missa
börnin við skilnað. Þetta gefur konum
mikið öryggi. þær koma ekki til með að
standa einar og eru áfram i tilfinninga-
legu sambandi við einhverja sem þeim
þykir vænt um. Konur eru einnig meira
aldar upp við að láta tilfinningar sinar i
Ijós og tala um tilfinningar en karlar.
Einnig kemur i ljós að það eru oftar
konur en karlar sem bregðast við
breytingum í sambúð og vilja að
eitthvað sé gert i málunum.
Hamingjusöm hjónabönd
Hjónabandið sem stofnun hefur
breyst. Framfærslusjónarmiðið er ekki
lengur allsráðandi, eins og það gat verið.
Hjónabandið hefur þróast meira í þá átt
að verða félagsleg stofnun þar sem fólk
gerir meiri kröfur hvort til annars um
eitthvað sem kallast hamingja eða ást.
Flestir sem stofna til hjónabands hafa
einhvern timann verið ástfangnir af
þeim sem þeir síðar stofna sambúð með.
Hjá langflestum þróast hlutirnir þannig
að ást tilhugalífsins liður hjá og
hversdagsleikinn. sem kallar meira á
samvinnu og vináttu. bíður. Margir
verða vonsviknir þegar þeir reyna að
sambúð er allt öðruvisi en ætlað var i
upphafi. Sambandið á milli sambúðar-
aðila er ef til vill ekki eins gefandi og gert
var ráð fyrir og uppfyllir ekki þær kröfur
sem einstaklingurinn gerði um sambúð.
Margir gera sér hins vegar oft ekki
ljóst — eða skynja það of seint — að
hamingjusöm sambúð þróast sjaldnast
af sjálfu sér en hana verður að rækta.
Margir sjá ekki að hæfileikinn til að
rækta sambúð getur verið forsenda þess
að hún haldi. Ein af orsökunum fyrir
skilnaði er að fólk leggur ekki rækt við
það samband sem stofnað var til og gerir
oft óraunhæfar kröfur til sambúðar-
aðilans um að hann skilji og eigi að vita
hvað hann skuli gera til að bæta
sambandið. Ásakanir eru algengar á
báða bóga og báðir aðilar geta haldið því
fram að ef hinn breyttist myndi
sambúðin breytast til batnaðar.
Hvernig velur fólk sér maka?
Það eru til margar kenningar um það
af hverju fólk velur sér einmitt þennan
maka en ekki hinn. Ein kenning er t.d.
sú að valið byggi á ómeðvituðum
óskum, þ.e.a.s. valinn er sá aðili sem
maður heldur að geti bætt upp það sem
maður hefur ekki sjálfur. Einnig er hægt
að velja sér nokkurs konar ..uppbótar-
aðila", þ.e.a.s. valinn er aðili sem líkist
mjög þeim einstaklingi sem maður
tengdist sterkast i bernsku, pabba eða
mömmu. Eða að valin er „andstæða”.
t.d. ef samband stúlku hefur verið mjög
slæmt við föður reynir hún að velja sér
mann sem er gjörólíkur föður hennar.
Einnig er hægt að velja einhvern sem er
„verri” en maður sjálfur, til þess að
reyna að upphefja sjálfan sig og styrkja
eigin sjálfsmynd. Fleiri skýringar má
nefna en óháð þvi hvaða skýring er valin
á þvi hvernig fólk velur sér maka er það
hins vegar einkennandi að sambúðar-
aðilar fara gjaman inn i sambúð með
óraunhæfar væntingar um hinn aðilann
og falskar vonir. Þetta kemur yfirleitt
alltaf fram þegar aðilar fara i meðferð út
af skilnaðarmálum. Ef fólk gerði sér i
rauninni betur grein fyrir af hverju það
velur hvort annað og gerði sér meira Ijóst
hvaða væntingar og kröfur það hefur til
sambúðar. myndi það oft spara fólki
mikinn sársauka og sálarkreppu.
27. tbl. Vlkan 47