Vikan - 29.08.1985, Blaðsíða 19

eftir Brecht.
Hin persónan á óskarullulistanum er
Oscar Wilde, en ég hef mikið dálæti á
honum sem orðskviðahöfundi og per-
sónuleika. Það versta er að honum hef-
ur varla verið komið á fjalirnar í leik-
riti svo heitið geti. Ég á reyndar eitt
leikrit í fórum mínum um Wilde en það
er heldur á fölsku nótunum — þannig
að ég leik kallinn líklega ekki á næst-
unni.”
— En þig langar ekki til aö gera allt
annað en að fást við leiklist — til dœmis
að verða barnakennari eða fara í fram-
boð?
„Nei, því að í gegnum leiklistina
kemst ég beint og óbeint í tengsl við
svo marga ólíka þætti þjóðfélagsins og
atvinnulífsins — kynnist mismunandi
atferlismynstri og skaphöfn hinna ólík-
ustu manngeröa — og slík forréttindi
get ég ekki neitað mér um meðan leik-
listin býðst.”
— En að fara eina ferð með fraktara?
„Ég veit ekki hvar ég ætti aö finna
tíma til slíkrar reynslu. Svo er ég hka
sjóhræddur eymingi. Annars verð ég
að segja eins og er að leiklistin er
áhugamál mitt númer eitt, tvö og þrjú
— svo það kemst nú fátt annað að hjá
mér. Þetta er líka starf sem skapar ht-
inn aukatíma til annarra þanka — þú
skilur það ekki eftir á skrifborðinu eða
geymir það niðri í skúffu meðan þú
sinnir öðru. Starfið fylgir þér heim —
ef þú ferð yfirhöfuö nokkum tíma heim
— og þaðan inn í draumalöndin. Draum-
farir mínar tengjast iðulega starfi
mínu þegar annað kemst aö fyrir flug-
slysum, sem mig dreymir nokkuð
reglulega.
Einhvem tíma komst blaöamaður
þannig að orði að ég væri það sem kah-
að hefur verið fageðjót — þetta var
eftir aö ég haföi verið með einhvem
belging og vaðal á síðum blaðsins. Lík-
lega hefur maðurinn haft rétt fyrir
sér.”
— En hvaða áhugamál hefurðu önnur
en starfiö?
„Ég hef ótrúlega mörg áhugamál
sem ég vildi óska að ég hefði meiri
tíma tU að sinna — nú, og það dúkka
upp frístundir stöku sinnum.”
— Ég hef heyrt aö þú sért hamhleypa
til vinnu. Hvað sefurðu marga tíma á
sólarhring þegar þú ert í ham?
„Þú ert nærgönguU, þykir mér. Æ,
veistu, það væri svo tilgerðarlegt aö
segja frá því og virkaði svo ósannfær-
andi að þaö mundi ekki nokkur hræða
trúa því. Eins kynni það að hljóma eins
og ég væri að verðlauna sjálfan mig
fyrir að vera eitthvert „uník” frík í
vinnu.”
— Svona, láttu það flakka.
„Ja, ég þarf svo sem ekki að draga
neina fjöður yfir það að ég vinn ævin-
lega langan vinnudag og tek skýrt
fram að ég er síst aö kvarta því ég hef
mikla ánægju af vinnunni — svo nálg-
ast nautn. Nú, þegar sá gáUinn er á
mér munar mig ekki um að vaka þetta
22 tíma á sólarhring — í nokkurra
vikna períódum — eða þá skeUa á einni
góðri sessjón ef ljúka þarf einhverju,
sem ekki þoUr bið, og vinna í svona
þrjá, fjóra sólarhringa samfleytt. ÆtU
ég sé ekki þaö sem sumir kaUa
„workohoUc”. En, nota bene — eins og
ég sagði áðan þá er eg ekki að betla
samúð — þú spurðir og þetta eru ein-
faldlega mínar ær og kýr. ’ ’
— Hvað tekuröu þðr fyrir hendur þeg-
ar þú ert búinn með Faeta liði?
„Það eina sem mér er kunnugt um er
að ég mun lenda aftur í gyðinglegu
gervi bak við búðarborðiö í „Litlu
hryUingsbúðinni” því þaö á að taka
stykkið upp aftur í haust. Þess utan hef
ég ekki hugmynd um hvaö ég kann að
taka mér fyrir hendur og það finnst
mér fjári þægUeg tilfmning eftir þetta
langa sessjón við leUcstjórn. Ég hef
aUtaf verið kóngsins lausamaður og
fmnst brúklegast að plana ekki meira
en 2—3 mánuði fram í tímann. Ég vU
síður binda mig í ákveðnu músarhlut-
verki undir ákveðnum f jalaketti.”
SKÍTUR OG KANILL
— Þig hefur ekki langaö til að verða al-
gjörlega sjálfstaaður og stofna þitt eigið
leikhús eða jafnvel sjónvarpsstöö?
„Leikhús, sem lýtur í öUu vUja og
metnaöi þeirra Ustamanna er við það
starfa, er, held ég, draumur flestra
aktífra leUchúsmanna og auðvitað
langar mann aUtaf í aukið frelsi og
svigrúm en þetta verður því miður,
þegar til lengdar lætur, ævinlega
spurning um f jármagn. Og það vita aU-
ir nema þeir sem hreinlega vUja ekki
vita það. LeikUst er með illu móti hægt
að fremja í litlum stúdíóum, hvar aftur
á móti er hægt að stunda flesta aöra
Ustsköpun, svo sem ritstörf og málara-
Ust. Leikhús þarf rými í öUum skiln-
ingi þess orðs. Ríkið veitir Utlu fjár-
magni tU leikUstarstarfsemi — í raun-
inni skítur og kanUl sem þaðan kemur.
Nei, þaö virðist því borðleggjandi,
hvort sem okkur Ukar betur eða verr,
aö við verðum að sækja guU í greipar
einkaaðUa. Ég bukka mig fyrir tilraun
sem gerö var síðastUðmn vetur meö
svokaUað kommersíal leUchús, þó svo í
prinsippinu sé ég ekki fuUkomlega
sammála þess konar leUchúsrekstri í
öUum aðalatriöum.”
— Áttu við Hitt leikhúsið?
„Nema hvað! Og þannig gerast
kommersíaUeUchúsin úti í hinum
grænu löndum. TU Litlu hryUingsbúð-
arrnnar var stofnað á afar vandaöan
og professional hátt, markið sett hátt
og ekkert tU sparaö á þeim póstum
sem önnur leUchús hér á skerinu eru
oftast nauðbeygð tU að spara á. Nú,
hryUingurinn virkaði — gerði sig —
trekkti — og þá kemur að því að þar
voru Uka gífurlegir fjármunir í spU-
inu.”
— Hvað fœr fjársterka aðila til að
leggja i púkkið?
„Hugsanlega — ég segi hugsanlega
jákvætt hugarfar og jesúkomplex ríka
mannsins í bland við mögulegan áhuga
á fyrirbærinu. Nú, og prófitt ef sýning-
in gengur og hér er ég ekki að tala um
einangraö fyrirbæri — þaö er upp-
færslu HryUingsins — heldur komm-
ersíal leUchús generalt, Broadway í
New York, West End í London. Þetta
getur Uka veriö hugsanleg lausn
fyrir íslensk leikhús og íslenska kvik-
myndagerð ef hvort tveggja á ekki
endanlega að snúa upp tánum. Á þess-
um krepputímum hugnast mér einna
best hugmynd Þorsteins Jónssonar
kvUcmyndaleikstjóra í þá veruna aö
fjársterkum aðUum verði gert kleift að
veita fjármagni í íslenska kvUcmynda-
gerð (og hér vil ég að sjálfsögðu bæta
viö: Og tU leUchússreksturs) og þetta
fjármagn verði gert frádráttarbært til
skatts. Hver svo sem afstaöa auð-
manna á tslandi kann að vera í garð
áöurnefndra Ustgreina ætti skattafrá-
drátturinn að verða hvatning.
— Ertu ekkert hræddur um að þeir
sem hafa seðlana vilji lika hafa áhrif á
það hvað verði gert við þá?
„Jú, þannig hefur það oft vUjaö
verkast, a.m.k. í henni Ameríku, en
þaö setur nú ekki að mér meiri ótta viö
sensor auðmannanna en svo að ég er
smeykari við fjárhagsástand þessa
vafsturs okkar tslendmga við leikhús
og kvUcmyndagerð eins og það er í dag.
LeUcarafólk og filmusmiðir verða að
draga fram Ufiö eins og fleiri og núver-
andi ástand neyöir þessa aðUa oft til aö
leigja sálina í aUs kyns vafasamt kukl
þó aö það brjóti í bága við samvisku
þeirra og metnað.”
TILLONDON í LEIKHÚS
— Leiklistarstarfið er þá enginn dans á
rósum?
„Þaö virðist sem svo að sumir,
kannski þeir sem láta heillast af leik-
húsúnyndinni, sjái þessi störf fyrir sér
í einhverri rómantískri birtu sam-
kvæmt erlendri fyrirmynd. Nú, svo eru
þá kannski hinir sem reyna að koma
fránu auga á djammúthverfuna —
sukkið — en ég get með sæmilega góðri
samvisku upplýst að staöreyndin er og
verður ævinlega sú að lítill tími skap-
ast aflögu tU að sinna hinni „hoUý-
wúddísku” hUð málsins. En auðvitað
koma uppskeruhátíðir öðru hverju en
þá er kannski búið að róa í margar vik-
ur samfleytt.
— Feröu þá til Ibiza?
„Nei, biddu fyrir þér. Ég fer af ígró-
inni íhaldssemi til London til að skoða
leUchús, helst árlega, og er þá nokkrar
vUcur og sé þá að jafnaði tvær sýnmgar
á dag. Það finnst mér fjári gott árlegt
endurhæfingarnámskeið.”
— Finnst þér fólk líta á leikhúsfólk
sem einhverjar furðulegar verur?
„Æ, ég veit það ekki. Líklega get ég
þó ekki neitaö því.. . Annars vU ég
gera orö Guörúnar Ásmundsdóttur
leUckonu aö mínum hvað þetta varðar.
Svipuð spurning var lögð fyrir hana í
blaðaviðtaU fyrir nokkrum árum og
hún svaraöi einhvern vegrnn á þessa
leið: „Nei, nei, við leikarar erum
ósköp hvundags.” Þetta er mergurmn
málsms enda virðast margU- verða fyr-
ir stórkostlegum vonbrigðum þegar
þessar manneskjur, sem láta óUklega
uppi á sviði, koma fram á götunni
Þarna eru greinUega emhverjar vænt-
ingar í gangi,” Gísli kUnir og deplar
auga.
— Gísli, þú ert með þann kæk að
depla öðru auganu i sífellu. Hefurðu ein-
hverjar skýringar á því?
„Depla öðru auganu!! Þú ert tillits-
samur! Það er nú einn smálegasti
kækurinn minn af mörgum. Foreldrar
mínir höföu áhyggjur af þessu þegar
ég var ungur drengur og það var farið
með mig til sálfræðings. Hann sendi
mig hins vegar til augnlæknis. Sá
komst að þeirri niðurstööu aö ég væri
með sjónskekkju og ég fékk gleraugu.
Þeir sem vísuðu mér úr leiklistarskól-
anum hér um árið hefðu kannski frek-
ar átt að senda mig til augnlæknis en
sálfræðings?”
35. tbl. Vikan 19