Vikan - 14.03.1940, Page 12

12
VIKAN, nr. 11, 1940'
Ekkjan frá Spáni.
Smásaga eftir J. W. Wallace.
Eins og margir aðrir auðugir Spánverj-
ar geymdi Carlos peninga sína í
banka hér í London, síðan Alfons
konungur var rekinn frá völdum. Það var í
rauninni heppilegt, því hann arfleiddi mig
að mestum hluta þeirra, þótt undarlegt sé.
— Hvers vegna finnst þér það undar-
legt?
— Hann hefði vel getað arfleitt frænd-
fólk sitt að þeim öllum, svo að ég hefði
verið bundinn í báða skó, og það hefði
getað haft gát á mér.
— Var hann svona afbrýðissamur ?
— Eins og mest mátti vera, góða mín!
Ég man ekki, hvort ég hefi sagt þér það —
líklega ekki, því að maður kærir sig ekki
um að láta tala um þannig hluti á strætum
og gatnamótum — en hann byrjaði að
manga til við mig, meðan Anita, fyrri kon-
an hans, var lifandi. Hún var veik, aum-
inginn; hafði legið í tæringu mánuðum
saman. Frændfólk hans fekk hann til að
hætta að láta mig kenna börnum hans
tveimur ensku, og koma mér burt úr hús-
inu. Þá kom hann mér fyrir í stórri ,,villu“
í útjaðri borgarinnar. En geturðu hugsað
þér, hvað hann gerir?
— Hvernig á ég að vita það?
— Hann gefur dyraverðinum og konu
hans skipun um að hafa hengilás á hlið-
inu og hleypa mér ekki út. Hvemig lízt
þér á? Ég var blátt áfram fangi, hvorki
meira né minna. En ég liefi nú alltaf látið
kylfu ráða kasti, og þegar svona var kom-
ið, vildi ég heldur láta þar við sitja en að
gera hneyksli með því að biðja brezka
ræðismanninn að koma til hjálpar. Auk
þess leið mér ágætlega að mörgu leyti.
Eini gallinn var, að ég gat ekkert hreyft
mig. Að lokum fékk ég mér reiðhjól og
reið á því eftir stígnum í garðinum.
— Þú reiðst í garðinum á reiðhjóli!
— Ég varð að gera eitthvað til að liðka
á mér fæturna, góða mín, þar sem ég var
lokuð inni vikum saman eins og alifugl í
búri. Ég fékk aldrei að fara út, nema þegar
Carlos bauð mér í bílferð. Ég fékk hann
aldrei til að fara í gönguferðir með mér.
Ég held, að honum hafi ekki fundizt það
nógu virðulegt fyrir mann í hans stöðu.
Svo var hann líka fjörutíu og níu eða
fimmtíu ára — ekki eiginlega feitur, en
vel nærður og ráðsettur, og hann tók sjálf-
an sig dálítið alvarlega.
■— En meinarðu, að þú hafir alls ekki
getað fengið hann til að lofa þér að fara
einni út?
— Ég reyndi það auðvitað, en hann vildi
ekki hætta á það. Hann var hræddur um,
að ég kynni að mæta einhverjum af Eng-
lendingunum, sem bjuggu í borginni og að
þeir myndu reyna að fá mig til að yfir-
gefa hann og fara heim til Englands. Hann
hefði reyndar ekki þurft að vera hræddur
um það. Ég hafði að vísu gengið í brezka
klúbbinn til þess að fá bækur á safninu, en
ég þekkti varla nokkra sál, nema tvær eða
þrjár barnfóstrur, eins og ég var, og eftir
að þetta skeði, hefðu þær ekki þorað að
láta sjá sig með mér, því að þá hefðu þær
misst atvinnuna. Og ég minntist auðvitað
aldrei á þetta við foreldra mína. Þau héldu,
áð ég ynni þar alltaf sem barnfóstra. Ég
hefi ekki enn þá farið til Liverpool að
finna þau.
— Og ætlarðu þá að segja þeim allt?
— Nei, guð hjálpi mér! Það myndi líða
yfir þau! Ég ætla bara að segja þeim, að
við Carlos höfum gift okkur skömmu áður
en hann var drepinn.
— Og hvernig skeði það? Ég meina,
hvemig var hann drepinn?
— O, eins og vanalegt var — hann var
skotinn.
— Af mönnum stjórnarinnar ?
— Já.
— O, fantarnir! Ég geri ráð fyrir, að
þeir hafi gengið um og skotið alla, sem
voru með hreinan flibba.
— Nei, ekki var það svo slæmt. Það var
víst valið úr, og ég held, að þeir hafi búið
til einhvers konar nafnaskrá fyrst. Og auk
þess var hvorugur aðilinn betri en hinn.
— Þú virðist ekki vera neitt sérlega æf
út af því, elskan. Ef þeir hefðu skotið
manninn minn, myndi ég blátt áfram hata
þá.
— O, ég veit ekki. Sjáðu til; þegar öllu
er á botninn hvolft, þá held ég, að hann
hafi verðskuldað það.
— Verðskuldað það?
— Já, auga fyrir auga og tönn fyrir
tönn, og allt það.
— Nú, hvað gerði hann af sér?
— Hann hagaði sér alveg andstyggilega
við mann, sem leitaði hælis í húsinu okkar.
— Við mann, sem þú þekktir.
— Nei, ég hafði aldrei séð hann fyrr.
Þegar uppreisnarherinn tók borgina, kom
hann og bað mig að lofa sér að fela sig í
húsinu. Mér leizt ekki á það fyrst, en ég
kenndi í brjósti um hann, hann virtist vera
svo ungur. Hann gat ekki hafa verið meira
en átján eða nítján ára. Ég sagði honum,
að hann gæti verið í eldhúsinu hjá stúlk-
unum, og ef einhver kæmi, gætum við sagt,
að hanrt væri garðyrkjumaðurinn okkar.
Carlos var þá niðri í borginni, og þegar
hann kom aftur, vildi hann ekki heyra það.
Hann sagði, að það myndi koma honum í
mjög óþægilega klípu, ef það kæmist upp.
Ég sagði, að þá gætum við látið sem hann
hefði komizt inn í húsið og falið sig, án
þess að við yrðum þess vör. Eftir þó
nokkra vafninga samþykkti hann það. En
svo laumaðist hann til og hringdi til kunn-
ingja síns á lögreglustöðinni. Hermennimir
komu þegar ég var að hátta. Ég var á leið-
inni niður stigann til að vita, hvaða hávaði
þetta væri, þegar ég sá þá fara með aum-
ingja piltinn gegn um anddyrið. Hann leit
upp til mín með ásakandi augnaráði, og
ég hristi höfuðið til þess að gera honum
skiljanlegt, að það væri ekki mér að kenna.
Ég held, að hann hafi skilið mig, því þá
leit hann á manninn minn, sem stóð hjá
útidyrunum og talaði við fyrirliðann. Jæja,
þeir fóru nú með hann, og ég heyrði, að
hann hefði verið skotinn nokkrum dögum
síðar. Ég var æfareið út af því. Og Carlos
var alltaf að gefa í skyn, að ég hlyti að
hafa haft einhverja sérstaka ástæðu til að
reyna að bjarga honum, og að hann hefði
sennilega verið ,,kunningi“ minn. En sú
fjarstæða.
— En það leið nú ekki á löngu, áður
en ég náði mér niðri á honum. Eftir svo
sem viku nálguðust fallbyssdyrunurnar.
Það vom nokkrar loftárásir, sem ætluðu
að gera mig vitlausa af hræðslu, og svo
tók stjórnarherinn borgina aftur. Það
skeði svo snögglega, að enginn hafði ráð-
rúm til að flýja, nema hermennirnir, sem
vom að berjast, og yfirvöld borgarinnar,
sem vissu, hvaðan vindurinn blés. Maður-
inn minn var voðalega skelkaður. Hann
var viss um, að nú myndi verða hefnt fyrir
fólkið, sem uppreisnarmennirnir tóku af
lífi, meðan borgin var á þeirra valdi. Hon-
um kom til hugar að flýja upp í hlíðina
á bak við húsið, og reyna að komast til
héraða uppreisnarmanna þá leið. Ég gat
rétt ímyndað mér hann gánga alla þá leið,
og í myrkrinu! Dettandi niður í skurði og
veltandi niður brekkur! Ég sagði honum
að vera ekki með þessa heimsku. Ef
nokkrir hermenn kæmu, myndi ég segjast
vera útlendingur, og þeir myndu láta mig
afskiptalausa. Hann sagði, að ég hefði víst
á réttu að standa, og að hann væri eins
ömggur þar eins og annars staðar.
— 1 nokkra daga skeði ekkert. Carlos
var mest allan daginn í dagstofunni og
gægðist út um gluggatjöldin í hvert skipti,
sem hann heyrði bifreið fara fram hjá.
Svo einn morguninn kom eldhússtúlkan
heim úr innkaupsferð í mjög æstu skapi
og sagði, að verið væri að leita í öllum
húsunum í götunni okkar. Carlos fór upp
í svefnherbergið mitt og faldi sig í klæða-
skápnum. Ég hengdi síðustu kjólana mína
fyrir framan hann og faldi fæturna á hon-
um með samanbrotnum teppum. Það var
nóg til að gera mann vitlausan, góða mín!
Kjólarnir bunguðu svo mikið út, að maður
sá á augabragði, að einhver var á bak við
þá. Ég varð að fara út á meðan ég var að
fela hann til þess að hlæja. Honum hefir
auðvitað verið óskiljanlegt, hvað ég var
Frh. á bls. 15.