Vikan - 15.08.1940, Blaðsíða 10

10
VIKAN, nr. 33, 1940
Heimilið
Matseðillinn.
Saltfiskur getur orðið mjög ljúffengur matur,
ef rétt er með hann farið, en það er varla til
önnur tegund matar, sem hægara er að eyði-
leggja mcð rangri meðferð. Hér fylgja nokkrar
uppskriftir.
Steiktur saltfiskur.
Afvatnið fiskinn í 36—48 klukkustundir. Þurrk-
ið síðan vel, skerið í stykki, og veltið stykkjun-
um upp úr hveiti. Stráið síðan muldu brauði á,
og steikið í opinni pönnu, úr smjöri eða annarri
feiti. Berið fram með kartöflum og sítrónusneið-
um. —
Sósa á soðinn saltfisk.
Pimm þunnar lauksneiðar, ein matskeið af
hveiti og vænn smjörbiti, er brúnað á pönnu.
Síðan er fisksoði hrært í, ásamt ediki og sykri
(eftir smekk) og ef til vill ofurlítilli, rifinni pip-
arrót.
Saltfisks-omlette á la viennoise.
% kg. af soðnum, köldum saltfiski er skorið
smátt, roð og bein tekin frá. % kg. af hrísgrjón-
um eru soðin í % líter af mjólk, þangað til hrís-
grjónin eru alveg mauksoðin. Hrísgrjónunum er
síðan hellt á fat, og 125 gr. af smjöri eða smjör-
líki hrært í þau. 4 egg eru hrærð vel og hellt yfir
fiskinn. Síðan er öllu hrært saman og sett í vel
Lengi var það svo, að Reykjavík þótti
ófagur bær. Umhverfi hennar hefir að
vísu alla tíð verið tilkomumikið og f jalla-
frítt, og bæjarstæðið að mörgu leyti
skemmtilegt, en fáir virtust taka eftir því
og enn færri töluðu um það. Þetta hefir
nokkuð breytzt á seinni árum. Það má
segja, að nú sé fólk almennt orðið miklu
meiri „náttúruskoðarar“ en áður, kunni
betur að meta fegurðina á ásýnd hlutanna
og njóti í ríkari mæli einkennilegra og
unaðslegra staða.
En bænum okkar sjálfum hefir ekki
verið rógur sómi sýndur. Hann er þó að
fríkka og fá á sig virðulegri svip — að
slepptum brúna litnum, sem setur blæ sinn
á mörg bæjarhverfi eins og sakir standa.
Víða hafa verið byggð stílhrein hús með
gróðurríkum görðum og vel hirtum, þótt
enn séu trén lágvaxin. Jafnvel heil hverfi
mega fögur heita á íslenzkan mælikvarða.
Vísir að almenningsgörðum hefir risið upp
og bætt ofurlítið úr brýnni þörf á því
sviði. En samt er bærinn eins og hálf-
smíðað stórhýsi, sem ekki hefir verið hægt
að fullgera nema að nokkru leyti. Sumar
hliðamar eru fagurlega húðaðar, en aðrar
eru bara ber og kuldaleg veggjarsteypan.
Þakið er ómálað og ryðgað sums staðar
og rennur vantar og fleira og fleira, svo
smurt postulins- (eða emaille-) form. Pipar og
salt eftir smekk. Ofan á formið er stráð muldu
brauði og bræddu smjöri hellt yfir. Síðan er það
bakað við hægan eld hér um bil í klukkustund,
þangað til það er orðið ljósbrúnt og stinnt.
Borið fram í forminu, með tómatsneiðum í
kring, og smáskorinni pétursselju í miðju. Brún-
að smjör er framreitt með þéssum rétti.
Saltfisks-kótelettur.
Fiskurinn er soðinn, skorinn í elcki of smá
stykki og dýft í Worcestershire-sósu. Hann er
látinn þoma, velt upp úr muldu brauði, síðan úr
eggjum, svo aftur úr brauði og steiktur. Borinn
fram með smjörsósu og pétursselju.
Húsráð.
Ryði má ná af fjöðrum í rúmum og legubekkj-
um með því að nudda. fjaðrirnar vel með stein-
oliu; þurrka steinolíuna vel af, bera siðan ofur-
litla salatolíu á, og lofta hlutinn í góðu veðri
heilan sólarhring.
Til þess að endurnýja málningu, sem er orðin
dauf og litlaus, má strjúka hana með eftirfar-
andi blöndu, eftir að hún hefir verið þvegin: Hellið
einni matskeið af terpentínu, hálfri matskeið af
mjólk og hálfri matskeið af grænsápu eða sápu-
dufti í einn pela af sjóðandi vatni.
að fullgert geti talizt. Það er þjóðleikhús-
blær á bænum í heild. Og þetta er allt
saman eðlilegt, ef litið er til aðstæðna og
örðugleika þeirra, sem standa Reykjavík
fyrir þrifum. En það miðar í áttina og hér
verður fögur borg, er stundir líða.
En menn þurfa að gleðja^t yfir hverj-
um fögrum garði, hverju fallegu húsi,
hverri prýði, sem hjálpar til að auðga út-
lit höfuðborgarinnar. Vér eigum svo fátt
af slíkum menjum frá liðnum tímum, að
allt er hér í nýsköpun, hvað þetta snertir.
Þegjandi og hljóðalaust hefir einn af
listamönnum þjóðarinnar lagt sinn mikla
skerf til þess að auðga ytri svip bæjarins.
Hér er fátt um myndastyttur og sumar
þeirra hafa næstum týnzt í óhrjálegu um-
hverfi, þótt á alfaraleiðum séu. Þessi
listamaður hefir borið hluta af auðlegð
sinni út úr húsinu og komið listaverkunum
fögru fyrir í garðinum við Freyjugötuna,
þar sem allir vegfarendur geta notið
þeirra.
Hann var sjálfur að steypa stöplana
undir myndirnar. Drenghnokki stanzaði á
götunni og spurði: — Á að koma mynd
þarna, manni ? Listamaðurinn leit ekki
upp, en svaraði: — Það getur vel verið.
Og það var skemmtilegur hreimur í rödd-
inni. Mér fannst hann bera vott um ríka.
sköpunargleði.
Einn daginn voru myndirnar í garðinum
orðnar fjórar. Allar sérkennileg listaverk..
Fjöldi fólks nemur staðar og horfir á þær,.
nýtur þeirra, fellir dóma.
— Skelfing er þetta klunnalegt hjá.
manninum! heyrði ég konu eina segja, —
gat hann ekki haft þær svolítið grennri?
Þetta er ekki líkt neinum manneskjum!
En hún horfði samt og horfði og sagði, að
lokum, að pilturinn og stúlkan væri bara
anzi góð mynd.
Þessi kona sagði þetta. En enginn veit,
hvað allt það fólk, sem skoðar myndirnar,
segir eða hugsar. Enda skiptir það engu
máli. Listaverkin eru þarna í allri sinni
Framh. á bls. 15.
Móðir jörð.
Eitt af listaverkum þeim, sem Ásmundur Sveinsson myndhöggvari hefir sett út í garð sinn
við Freyjugötuna. — Myndin er tekin úr bókinni Myndir Ásmundur Sveinssonar.
iAiyjida.ud.ug, qjxtcL.