Vikan - 23.01.1941, Blaðsíða 6

6
VIKAN, nr. 4, 1941
að var einu sinni maður, sem hét Jón,
og þótti ákaflega góðar pönnukökur.
Þær voru fyrir honum veraldarinnar góm-
sætasti réttur. Nú bar einu sinni svo til,
að Jón kom í ferðalagi að Hofi. Honum
var boðið upp á kaffi og nokkrar, ágætar
pönnukökur. Hann borðaði þær með beztu
lyst, en hugsaði sem svo, að þær hefðu
nú jafnvel mátt vera enn fleiri. Síðan er
gengið til sængur, en húsakynnum er svo
háttað, að Jón verður að sofa í sama her-
bergi og hjónin; hann háttar í sitt rúm og
þau í hjónarúmið. Og sofna þau svo von
bráðar öll svefni hinna réttlátu.
Um miðja nótt vaknar Hofsbóndinn við
að það er rétt eins og einhver sé að
rjála við útidyrahurðina, húsfreyja og Jón
vakna líka. Og hér er ekki að orðlengja
það, að bóndinn sezt upp í rúmi sínu og
segir höstum rómi: „Ég er húsbóndi á mínu
heimili og ég vil ekki hafa neitt bölvað
rjál við mína útidyrahurð að næturlagi.“
Síðan fer bóndinn í fötin. Og í því að hann
grípur í hurðarsnerilinn segir hann: ,,Ég
held, að ég verði að líta út í f jósið um leið
og sjá, hvort hún Skjalda er borin.“ Og
svo fer hann.
Þá eru húsfreyja og Jón tvö ein eftir.
Húsfreyjan er mjög fögur sýnum og fer
nú Jón að hugsa margt, þegar hann er
orðinn einn eftir með henni. Og það skipt-
ir engum togum, hann stekkur út úr rúm-
inu og stendur þá rétt við hjónarúmið, sem
er við þilið hinu megin, gegnt hans rúmi.
Þarna staðnæmist hann, en blíður roði fær-
ist yfir vanga húsfreyjunnar og lokkandi
bros leikur um varir hennar. Jón á í óskap-
legu stríði við sjálfan sig. „Þetta er nú
annars voða syndsamlegt af mér,“ hugsar
hann. „Nei, guð fyrirgefur mér það aldrei,“
bætir hann við með sjálfum sér. „Rangt
er rangt, og það verður ekki fram hjá því
komizt. Jæja, ég set það nú samt ekki fyrir
mig, þó að það sé syndsamlegt. Röskur
nú! Til framkvæmda!“ Og nú ræðst Jón til
framkvæmda og ætlar nú sjálfsagt að
liggja á því lúalagi að nota sér fjarveru
eiginmannsins. — Hér sjáum vér oss víst
tilneydda að stöðva frásögn vora (af sið-
ferðilegum ástæðum). — En, nei, ó-nei,
þetta er nú víst ekki eins hættulegt og
sýnist. Því skelmirinn hann Jón þýtur
þarna fram hjá húsfreyjunni og — út úr
herberginu! Hvað er að manninum? Hvað
á þessi einkennilega framkoma hans að
þýða? Hann er ekkert að hugsa um að
neyta þess forboðna ávaxtar, sem þarna er
í herberginu — annar forboðinn ávöxtur
lokkar! Og hver sá ávöxtur er, kemur nú
í ljós, þegar Jón hleypur fram í búrið til
þess að reyna að klófesta eitthvað af
þeim pönnukökum, sem kynnu að vera
eftir frá kvöldinu áður. Honum leizt sem sé
betur á pönnukökurnar, honum Jóni, en
kvenmanninn! — Og þessi för í búrið tekst
hið bezta og Jón kemur svo aftur inn í
svefnherbergið lumandi á pönnukökunum,
þannig að ekki sést og skreiðist svo í rúm-
ið sitt. I þessu kemur bóndinn aftur inn.
Það hafði aðeins verið vindurinn, sem var
að gera einhvern hávaða útifyrir, og hún
Skjalda var ekki borin. Háttar nú bóndi
aftur hjá húsfreyju sinni, en eitthvað er
hún stúrin. Að nokkurri stundu liðinni eru
þau þó bæði komin í fasta svefn og farin
að hrjóta, (hrjoro-hu-u, hrjoro-hu-u). —
En Jón hámar í sig pönnukökurnar af mik-
illi lyst og sofnar svo að lokum með lukku-
legt bros á vönim.
Pönnukökuþjófnaðarins verður ekki
vart. Og um morguninn týgjar Jón sig af
stað og rómar mjög viðtökur þær, sem
hann hafi orðið fyrir, en einkum slær hann
húsfreyjunni gullhamra fyrir hennar
ágætu matargerð og þá sérdeilis hennar
ágætu pönnukökugerð, sem taki öllu fram,
sem í þeirri grein þekkist. „Hjá þér hefi
ég fengið þær beztu pönnukökur, sem
nokkur manneskja hefir gefið mér,“ segir
Jón. Og síðan ríður hann úr hlaði.
Nú er til þess að taka að bóndinn fór
að fá eftirþanka út af því, að hann hafði
skilið Jón einan eftir með húsfreyjunni um
nóttina. Spyr hann nú konu sína að því,
hvort Jón hafi sýnt henni nokkra frekju
á meðan hann var í burtu. „Nei — en
þetta er lítilfjörlegur maður — dóni.“
(Hún átti auðvitað við það, að Jón skyldi
hafa verið að rífa í sig pönnukökur um
hánótt). Lét svo bóndinn mál þetta kyrrt
liggja að sinni.
En það er frekar af Jóni að segja, að
hann rómar mjög um alla sveitina ágæti
húsfreyjunnar. „Sú kunni nú að baka og
búa til pönnukökur. Já, þvílíkt og annað
eins. En þó fékk ég samt beztu pönnukök-
urnar yfir nóttina, þegar ég gisti þar! Ja,
þvílíkt og annað eins.“
„Sagðirðu yfir nóttina?"
„Nei, ég átti auðvitað við kvöldið,“ segir
Jón þá og tekur sig á því.
„Ne-ei, þú sleppur nú ekki með svona
yfirklór,“ segir þá aftur áheyrandinn, „töl-
uð orð standa og það, sem þú hefir sagt,
það hefirðu sagt.“
En Jón sagði þá bara nei aftur — því
að pönnukökuþjófnaðurinn mátti ekki
komast upp — menn vilja nú einu sinni
vera ærlegir í lengstu lög.
Og samtalið endar með því að áheyrand-
inn sagðist skyldi minnast þess, sem hann
hefði heyrt Jón segja og tæki hann mark
á því, sem Jón hefði fyrr sagt sér um
þetta. Og hana nú!
Bárust nú orð Jóns um þær ágætu
pönnukökur, sem húsfreyjan hefði veitt
honum, (um nóttina, sögðu sumir), út um
sveitina.
Hofsbóndinn hafði lengi verið eitthvað
íbygginn og með grunsemdir í sambandi
við það, sem kynni að hafa gerzt í fjar-
veru hans um nóttina. Og þegar hann nú
heyrir, að Jón segist hafa fengið þessar
ágætu pönnukökur hjá konunni hans,
þarna á meðan hann var í burtu, en hins
vegar hefir konan kallað Jón — dóna, þá
er nú svo sem auðskilið, hvernig í málinu
liggur. Jón hefur haft í frammi ástamakk
við konuna hans, og er svo ofan í kaupið
háðskur og talar um pönnukökur þær, sem
hann hafi fengið hjá konunni. Jú, þetta
kemur svo sem allt heim! Og ber nú bónd-
inn það upp á konu sína, að Jón muni hafa
sýnt henni einhverja ástleitni um nóttina.
Hún neitar. Jæja, hún ætíar ekki að kann-
ast við það, hugsar bóndi. Hann verður
ákafari. Hún verður ákafari, höfð fyrir
rangri sök. Og að lokum hnakkrífast þau.
Og það er nú einu sinni svo, að „smekkur-
inn, sem kemst í ker, keiminn lengi eftir
ber.“ Það verður ófriður út úr þessu, heim-
ilisófriður, sem smá harðnar — og örfast
af kjaftæði úr sveitinni og endar svo loks
með — hjónaskilnaði.
En þá, er í þetta óefni er komið, birtist
engill réttlætisins á sjónarsviðinu í mynd
hreppstjórans, sem klappar á öxlina á Jóni
og segir: „Nú er húsfreyjan að Hofi búin
að skilja við mann sinn vegna ástamakks-
ins, sem þú hafðir í frammi við hana.
„Ég — ég,“ endurtekur Jón í áherzlu-
miklum móðgunartón, — ég hefi barasta
fengið hjá henn pönnukökur!“
„0-jæja,“ segir þá hreppstjórinn, hlæj-
andi góðlátlega, „jæja Jón minn, ég veit
vel að þú ert fyndinn náungi, sem kallar
allt ástamakk pönnukökur — og má sjálf-
sagt þennan skilning þinn til sanns vegar
færa, sé litið á málið frá táknrænu sjónar-
miði. En við skulum nú leggja gamanið
til hliðar að þessu sinni, Jón minn.“ —
Og það þýddi ekki framar fyrir Jón að af-
saka sig með neinum pönnukökum.
Talaði nú hreppstjórinn fram og aftur
um málið og brýndi fyrir Jóni að sýna
sig nú sem heiðarlegan mann gagnvart
húsfreyjunni, þar sem hún hefði skilið við
mann sinn fyrir hans hlutdeild, — það
væri óhætt að segja. Og bæri nú Jóni að
ganga í hjónaband með þeirri fyrrverandi
húsfreyju að Hofi. Líta mætti hér einnig
á það, að kona þessi hefði mikinn mynd-
arskap til að bera í sínum bústörfum —
einkum bakstri — svo sem honum væri
sjálfum nógsamlega um kunnugt.
Er nú mikið um málið skrafað. Og þar
kemur að lokum, að Jón féllst á ráðahag-
inn. Og var nú hann og sú fyrrverandi hús-
freyja svo gefin saman í heilagt ektastand
með mikilli viðhöfn.
Og varð þetta svo hið lukkulegasta
hjónaband. Og það má nærri geta, að Jón
hefir lifað í hinum dýrðlegustu pönnu-
kökuveizlum upp á hvern dag þaðan í frá.