Vikan - 31.07.1941, Side 10

10
VIKAN, nr. 31, 1941
Heimilið
Matseðillinn.
Karrisúpa.
50 gr. smjör, 50 gr. hveiti,
Yz—1 teskeið karrí, 2 1. kjöt-
soð eða fisksoð, 2 eggjarauð-
ur, 1 matskeið rjómi.
Smjörið er brætt, karríinu og hveit-
inu er bætt út í, þynnt smátt og
smátt með soðinu og látið sjóða hægt
í 10 mínútur. Um leið og súpan er
borin fram eru eggjarauðurnar og
rjóminn þeytt út i.
Fiskréttur.
(Cabillaud á l’anglaise).
2 kg. þorskur, y2 sítróna, salt,
pipar, 100 gr. smjör, % 1. fisk-
soð.
Fiskurinn, sem á að vera fremur
lítill, er hreinsaður, roðið tekið af og
fiskurinn rifinn frá beinunum. Fiskn-
um er dýft niður í bráðið smjör,
sítrónusafanum sprautað yfir hann
og ofurlitlu af pipar og salti stráð
yfir hann. Síðan er fiskinum rúllað
saman og byrjað á breiðari endan-
um. Fiskinum er haldið saman, með
því að stinga prjóni, sem dyfið hefir
verið í feiti, í gegn um hann. Þá er
fiskurinn látinn í smurt mót, soðinu
og því, sem eftir var af bráðna smjör-
inu bætt út í. Að lokum er mótið
sett í vel heitan ofn og bakað í 20
mínútur. Á meðan er soðinu oft ausið
yfir fiskinn. Fiskstykkin eru síðan
látin í hring á fatið. 1 miðjuna eru
sett jarðepli. Tómatsósa er borin
fram með þessu.
Jarðepli og ostur.
Jarðepli, smjör, salt, pipar,
mjólkurostur.
Jarðeplin eru flysjuð og skorin í
þunnar sneiðar, skolaðar og þurrk-
aðar á klút. Skífurnar eru lagðar í
smurt mót, ofurlítið skáhalt hvor yfir
aðra. Þá er kryddað þannig, að salti,
pipar, smjöri og rifnum osti er stráð
yfir lag af jarðeplum. Kryddlögin
geta verið 4—5. Lok er látið á mótið
og það sett í heitt vatn og síðan í
ofninn og bakað í um það bil hálfa
klukkustund. Gott er að snúa mót-
inu við, til þess að bakist jafnt. Að
lokum er hvolft úr mótinu á hlemm
og síðan hvolft aftur yfir á fatið.
Spínat-„soufflé“.
V2 kg. spínat, 3 1. vatn, 4 te-
skeiðar salt, 40 gr. smjör, 20
gr. hveiti, iy2 dcl. rjómi, pipar,
sykur, 2 egg.
Spínatið er hreinsað og soðið í
saitvatninu í 5—7 min. Köldu vatni
hellt yfir, og síðan er látið renna úr
því á siu og vatnið kreist vel úr með
sleif. Spínatið er hakkað og hveitið
sett út í. Smjörið er brætt í potti,
spínatið og hveitið látið út í og rjóm-
anum bætt í smátt og srpátt. Þá er
þetta látið sjóða í 5 mín. og stöðugt
hrært í. Síðan er þetta kælt og eggja-
rauðurnar hrærðar út í, hver á eftir
annari. Að lokum eru hvíturnar, sem
hafa verið þeyttar, látnar út í. Deig-
inu er hellt í smurt mót, sem svo er
sett í þvottaskál með vatni. Hún er
síðan sett inn í ofn og bakað í eina
klukkustund. Hvolft úr mótinu,
skreytt með soðnum gulrótum og
grænum baunum, og borið fram með
hrærðu smjöri. Uppskriftin nægir
handa 4—6 manns.
J arðepla-lummur.
Jarðeplin eru soðin og marin vel í
sundur. Ofurlitlu jarðeplamjöli, mjólk
og einu eggi er bætt í. Steikt í feiti
eins og lummur.
Ermalaus sumarfrakki.
ermalaus og kragalaus. Hann er úr
dökkbláu, þunnu ullarefni. Kjólkrag-
inn er lagður út á og uppslögin á
kjólermunum brotin upp á ermarnar.
Fjórir vasar eru á frakkanum, tveir
brjóstvasar og tveir fyrir neðan belti.
Fallegast er að blússan, sem höfð er
innan undir, sé hvít eða hvít- og blá-
röndótt.
Húsráð.
Gyllta ramma má ekki nudda nema
sem minnst. Gott er að þvo þá úr
ediksvatni, sem blandað er af þrem
matskeiðum af ediki og einum líter
af vatni. Þurrka þá síðan með rök-
um klút og strjúka að' endingu yfir
þá með mjúkum' ullarklút.
Meðferð ungbarna.
Matseðill fyrir 2—3 ára
gömul börn.
4 máltíðir á dag: — Af mjólk fái
barnið y2—% lítra, alls yfir daginn,
og má hún vera annað hvort soðin
í graut (hafra-, grjóna- eða hafra-
mjölsgraut), eða í henni bleytt brauð
(tvíbökur, kringlur, skonrok, glóðar-
steikt hveitibrauð) eða drukkin í
smásopum, eftir vel tuggið smurt
brauð; ennfremur súpur úr ávaxta-
safa, y2—’/j egg linsoðin eða öðru-
vísi tilhaft (pönnukaka, eggjakaka,
omeletta). — Nónmáltíð: Ljóst kjöt
(kálfa-, hænsna-), síld, fisk (heima-
matreitt að öllu leyti; aðkeyptar fisk-
og kjötstöppur oft viðsjárverðar),
súpur af þessu, eða súpur af græn-
meti (grænkáli eða þvíl.), eða súpur
af ávöxtum eða berjum. Grænmeti,
(jarðepli, gulrætur, gulrófur, blóm-
kál, baunir, linsur). Nónmaturinn á
að vera aðalmáltíðin, og þá heitur
matur, nýeldaður. Barnið þarf að
borða vel að morgninum; sé það lyst-
arlítið væri reynandi að láta það fá
matinn strax og það vaknar, og áður
en það er klætt; fer þá vel á að láta
það ekki fá nema lítið í senn, bæta
heldur við jafnóðum og það lýkur við
hvern skammtinn, þvi að það er eins
og sum börn klýgi ef komið er með
mikið handa þeim í einu. Oftast
verður börnum betra af stöppum úr
grænmeti og súpum úr ávaxtasafa
heldur en mjölgrautum, en gott að
breyta dálítið til stöku sinnum.
Ekki þarf að breyta matseðlinum
neitt verulega frá því sem hér er
skráð, handa börnum, þótt komin séu
á 4. og 5. ár, en þá þurfa þau að fá
meira að vöxtum til af sama mat eða
svipuðum þeim er að ofan getur, en
draga má úr vökvuninni smátt og
smátt. Milli máltíða ætti bamið
ekkert að borða; maginn á að fá
næði til að melta matinn og hafa
hvíld á eftir. Aukagetur hinar og
þessar verða oftast til að veikja melt-
inguna, þær þreyta magann. Við
þorsta ætti að gefa bömum blávatn,
eintómt eða með ávaxtasafa.
(D. Sch. Thorsteinsson: Bamið).
Vatnsblettum á silki eða ullarfötum
er vanalega hægt að ná af með gufu.
A eftir er fatið sléttað með járni.
Fyrst er settur ketill með ofurlitlu
vatni á eldavélina. Þegar sýður og
fer að myndast gufa er vatnsblett-
inum haldið yfir og fært fram og aft-
ur. Siðan er sléttað með heitu járni.
#
tJr gömlum koddaverum má búa
til ver til að hlífa sjálfu verinu á
koddanum. Það má sauma það laus-
lega utan um koddann. Ytra kodda-
verið sýnist þá hvitara, og mislita
verið á koddanum fær síður fitublett
á sig.
*
Setjið ofurlitla smjörslettu í pott-
inn, sem verið er að sjóða hrísgrjón
í. Það dregur úr tilhneigingu þeirra
til að sjóða upp úr. Það er einnig
mjög gott að setja ofurlitla smjör-
slettu út í pottinn, þegar grænmeti er
soðið. Þá fær grænmetið enn ljúf-
fengara bragð.
Þeir sem vilja mepa siy.
Hvað er það, sem maður verður
að vera án?
Sykur, feitt kjöt, franskbrauð, kök-
ur, feitar súpur og sósur, sæt aldin-
mauk.
Notið ekki sykur í kaffi eða te.
Borðið ekki fæðu með sterkju, svo
sem baunir, jarðepli, feitan ost,
súkkulaði eða vín.
Borðið um það bil 15—20 gr. af
smjöri á dag.
Hvað á að gera til að verða
grannur ?
Borðið hart brauð (60 gr. á dag)„
garðávexti, magurt kjöt og fisk, en
engar sósur eða smjör. Gott er að
hafa ofurlitla sítrónu í staðinn.
Borðið grauta úr sagómjöli eða
sliku, en ekki súpur eða sósur úr
hveiti.
Borðið hægt. — Borðið aldrei, þeg-
ar þér þurfið að vera á hlaupum. —
Drekkið ekki með matnum, heldur á
eftir.
Megrun getur verið hættuleg, ef
þyngdin minnkar allt í einu; sérstak-
lega ef fólk er af léttasta skeiði. Þeir,
sem eiga vanda til að fitna, ættu að.
hafa það hugfast, að það er auðveld-
ara að koma í veg fyrir að fitna,.
heldur en að megra sig aftur.
eci-
MILO
HEILDSÖLUSIRGOIR
ARNI
JONSSON,
HAFNAHSTR.5 REYKJAV