Vikan - 07.09.1944, Qupperneq 3

VTKAN, nr. 36, 1944
3
Húsmœðraskólinn á Hallormsstað
i.í'
Framhald at' forsíðu.
ir gaflinum sést Snæfell í öndvegi, sem
væri þar norrænn fornaldarhöfðingi ...“
Á þessum fagra og glæsilega stað hefir
Húsmæðraskóla Austurlands verið valið
aðsetur. Byggingunni var valinn staður í
hlíðinni spölkorn frá gamla bænum. Stend-
ur hún lítið eitt ofar en bærinn. Það er
steinhús, byggt í íslenzkum bæjastíl með
þrem burstum. Fyrir neðan húsið og uin-
hverfis það er mikið og fagurt tf.n, eu
allt í kring vaxa birkihríslur, haar og
tignarlegar, og gefur það umhverf r.it nann
svip, að gestinum finnst hann vera icadd-
ur í stóru skógarrjóðri.
Forstöðukona skólans er rrú Z igrún P.
Blöndal, en hún hefir gegni cvi starfi frá
upphafi.
Vikan hitti frú Sigrrr.n að máli fyrir
skemmstu og fékk hiá henni ýmsar upp-
lýsingar varðandi hið merka starf þessa
skóla á undanförnum árum.
— Hvað getið þér sagt um aðdragand-
ann að stofnun þessa skóla og um störf
hans frá upphafi?
„Ástæðan fyrir því, að ráðist var í
stofnun slíks skóla hér á Austurlandi var
auðvitað fyrst og fremst hin brýna þörf
á honum. Kynni þau, sem ég hafði af al-
þýðuskólafyrirkomulaginu á þeim árum,
sem ég var kennslukona við Alþýðuskól-
ann á Eiðum, færðu mér heim sanninn um
það, að þörf væri á sérskólum fyrir stúlk-
ur. Ég varð fyrir vonbrigðum hvað stúlk-
urnar snerti á alþýðuskólanum. Mér
fannst þeim fara aftur í verklegri menn-
ingu, verða skeytingarlausar og missa
virðingu á störfum heimilanna. Ég met
að vísu bókleg fræði, en ég tel verkleg
fræði engu síður nauðsynleg heimilunum.
Þetta vakti hugsjón mína um verklegan
skóla, og var til þess, að maðurinn minn,
Benedikt Blöndal, og ég stofnuðum skóla
á ábýlisjörð okkar, Mjóanesi."
— Hvenær var skólinn stofnsettur?
„Hann tók til starfa haustið 1930.
Stofnendur skólans voru Samband aust-
firzkra kvenna og Búnaðarsamband Aust-
urlands, auk ríkisstjórnarinnar.“
— Hvernig er skólanum hagað?
„Námstíminn er tveir vetur. Og fer
kennslan þess vegna fram í tveim deild-
um.“
— Er þetta eini húsmæðraskólinn, sem
hefir tveggja vetra nám?
„Já.“
— Hvers vegna var hann hafður
þannig?
„Ég hafði hugsað töluvert um þessi mál
og þóttist glöggt sjá, að óhugsandi væri
að kenna allar nauðsynlegar námsgreinir
svo að gagni kæmi, auk bóklegs náms, á
einum vetri. Við hjónin höfðum í byrjun
skóla í Mjóanesi í þrjá vetur, eins og ég
gat um; var þá námið einn vetur og
engin matreiðslukennsla; en tíminn reynd-
ist fremur of stuttur.“
— Eruð þér þá ánægðar með það fyrir-
komulag sem nú er á skólanum?
„Nei, námstími slíks skóla þyrfti að
vera þrír vetur með tilliti til þess, hve
nemendur hafa oft fengið lélega fræðslu
í barnaskóla. Og er óhætt að geta þess,
að sá undirbúningur er mjög ófullnægj-
andi. Væri því æskilegt, að bætt væri við
undirbúningsdeild, þar sem t. d. væri bók-
legt nám og saumaskapur."
— Hvernig er kennslunni hagað?
„Nám yngri deildar hefst fyrsta vetr-
ardag og stendur til 30. apríl. Þar er bók-
legt nám, íslenzka, Islandssaga, reikning-
ur, heilsufræði og danska. Verklegt nám:
handprjón, kvenfatasaumur og vefnaður.
Nám eldri deildar hefst 15. september og
stendur til 20. apríl, og er framhalds-
kennslu í bóklegu námsgreinunum, og auk
þess fæðuefnafræði. Biblíulestur er hafð-
ur í báðum deildum, og fyrirlestrar í bók-
menntasögu eru sameiginlegir í báðum
deildum. Aðalnámsgreinin er matreiðsla
og hússtjórn, auk þess dálitlar hannyrð-
ir.“
— Hvernig hefir nú starfið gengið?
Frú Sigrún P. Blöndal, forstöðukona húsmæðra-
skólans, er fædd 4. april 1883 á Hallormsstað,
dóttir Páls Vigfússonar og Elísabetar Sigurðar-
dóttur alþm. á Hallormsstað Gunnarssonar. Frú
Sigrún var í kvennaskóla bæði hér og i Danmörku,
en kennari á Eiðum 1919—1924. Hún var hús-
freyja í Mjóanesi 1924—1930 og kenndi þar i
skóla, sem hún rak með manni sínum, Benedikt
Magnússyni Blöndal. Frú Sigrún hefir verið skóla-
stýra húsmæðraskólans á Hallormsstað síðan
1930.
„Það gekk erfiðlega fyrstu árin, vegna
þess aðallega, að þetta var eini skólinn,
sem hafði tveggja vetra nám, og stúlk-
urnar vildu „ljúka sér af“ á einum vetri,
eins og þær komust að orði. En nú er
eftirspurn eftir skólavist meiri en hægt er
að fullnægja.“
— Og hverjar eru svo fyrirætlanir
yðar vai'ðandi skólann í nánustu fram-
tíð?
„Ákveðið hefir verið að reisa nýja skóla-
byggingu til viðbótar xþeim húsakynnum,
sem nú eru. Skólinn er fyrir löngu orðinn
allt of þröngur og byggingar hans of
litlar. Við það bætist, að ferðamanna-
straumur til Austurlands hefir mjog aúk-
izt á undanförnum árum, og hefir verið
neyðzt til þess hérna, eins og á fleiri
skólum, að taka á móti gestum til lengri
eða skemmri dvalar. Tel ég þetta mjög
óheppilegt að mörgu leyti, vegna þess, að
mér finnst alls ekki hægt að samræma
gistihús og skóla, eða að minnsta kosti
illt, þótt við það verði að búa, meðan ekki
rísa önnur gistihús í sveitum, en við því
er ekki hægt að búast, eins og nú standa
sakir.“
Það skal ekki dregið í efa, að undir
hinni öruggu og góðu forstöðu frú Sig-
rúnar hefir skólinn náð tilgangi sínum,
eins og hann er skýrður í reglugerðinni, en
þar segir svo:
„Tilgangur skólans er að styðja upp-
eldi ungra kvenna á þjóðlegum grundvelli
og veita þeim hagkvæma kunnáttu fyrir
Iífið, sérstaklega í því, sem lýtur að
heimilisstörfum í sveitum ...“
Það er óskandi, að skólinn megi dafna á
ókomnum árum og verða aðnjótandi
starfskrafta og áhuga frú Sigrúnar og
annara ágætiskvenna, sem kunna að
leggja skólanum lið sitt í framtíðinni.