Vikan - 20.06.1946, Page 10

10
VIKAN, nr. 25, 1946
I • HEIIVI
Matseðillinn.
Hakkað buff.
( 2 kg. malað kjöt (nauta- eða
kálfskjöt). % 1. kjötsoð eða vatn.
50 gr. hveiti. 6 iaukar. Steikt í
: 175 gr. smjöri 1% tesk. salt.
Kjötið er þvegið með klút; stœrstu
Sinar og himnur teknar af, skorið í
litla bita og hakkað einu sinni. Bún-
ar til litlar buffkökur með hníf,
Stráð á salti og pipar. Kökunum
dýft í hveiti og brúnaðar fallega
ljósbrúnar báðum megin. Látnar í
pott með heitu vatni eða soði og
soðnar hægt í 45 mín. Þá eru þær
teknar upp og haldið heitum; sósan
jöfnuð með hveitinu, sem áður er
hrært út í köldu vatni, hún er soðin
í nokkrar mínútur; salt látið í, ef
þarf. Kökunum raðað á fat og sós-
unni hellt yfir. — Laukurinn er
brytjaður smátt, brúnaður og stráð
yfir stykkin. Brúnaðar kartöflur
bornar með.
Brúnaðar kartöflur.
1% kg. kartöflur. 150 gr. smjör.
100 gr. sykur (gjarnan púður-
sykur).
Kartöfiurnar eru þvegnar, soðnar
og afhýddar og látnar kólna. Syk-
t HtJSMÆÐUR ! MUNIÐ:
mœr REYKJAVIKUR Í
i
■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■
ILIÐ •
urinn er settur á pönnu, og þegar
hann er fallega brúnn, er smjörinu
hrært saman við, kartöflurnar látn-
ar á og brúnaðar ljósbrúnar.
Tizkumynd
Gulir, grænir og rauðir litir eru
mjög í tízku núna í sumar. Þessi
frakki er úr gulu, þunnu ullarefni og
er léttur og hentugur utan yfir sum-
arkjóla. Ermarnar eru með víðum
handvegi og ein felling sitt hvoru
megin að framan. Á beltinu er dökk-
brún beinspenna.
Þegar brúnir blettir koma á diska
og bolla, núið þá uppúr sóda og þvoið
síðan úr sápuvatni.
Rafmagnsverkstöðin
Barónsstíg 13. Sími 1254.
FRAMKVÆMIR:
Allskonar rafvirkjun við vélar
og nýbyggingar, einnig viðgerðir
á hverskonar rafmagnsvélum og
tækjum.
llfimMIIMIIKIIIMIII
3
Sænska listíðna ða rsýningin
Hún er haldin á vegum Norræna
félagsins og var opnuð 13. þ. m., en
skömmu áður höfðu blaðamenn
fengið eftirfarandi greinargerð um
hana:
Kynni nytjalistar. Hvaða aðilar og
hvers konar þróun liggur að baki
þeirri mynd af sænskri listiðn og
sænskri handavinnu, sem kemur í
ljós á sýningunni i Listamannaskál-
anum? Svarið við þessari spurningu
getur bæði verið langt og skammt.
Hér skal það veitt með þeim hætti að
áhorfendur fái hugmynd um undir-
stöðuna að sýningunni og um höfuð-
drættina í sænskri nytjalist.
Ekki er það venja að sýnendur tali
um sín eigin afrek, en þar sem
sænska nytjalistin og þróun hennar
á seinustu 30 árum verður ekki að-
skilin frá hugsjónum og starfsemi
„Sænska handiðnaðarfélagsins“ er
hér gerð grein fyrir höfuðdrátt-
um í framgangi félagsins, sem í
raun og veru verður um leið þróun-
arsaga sænsks listiðnaðar. 1 100 ára
sögu íélagsins er árið 1917 veigamik-
ill áfangi. Á hinni svo kölluðu heim-
ilissýningu í Liljevalchs sýningar-
skálanum i Stokkhólmi var sýnd-
ur fyrsti árangurinn af þeim hug-
sjónum, sem handiðnaðarfélagið vildi
túlka og sem tákna má með slagorð-
unum „Flytjið listamennina til iðn-
aðarins."
Ötul vinna að endumýjun listiðn-
aðarins bar fyrst greinilegan árang-
ur í gler- og leirgerð (keramik), en
einnig í silfursmíði, húsgagnagerð,
listbókbandi og bókaframleiðslu.
Þetta varð undirstaðan að komandi
þróun.
Lítill hópur listamanna byrjaði með
aðstoð víðsýnna iðnframleiðenda og
i nánu sambandi við verksmiðjurnar
að skapa nýtízku nytjavörur, sem
ekki voru aðeins ætlaðar fámennri
efnastétt, heldur einnig almenningi.
Samtímis þessu sköpuðu listamenn-
imir einnig einstaka sérkennilega og
hálistræna hluti, sem að lit og lögun
bentu á nýjar leiðir til þróunar.
Brautryðjendur i þessari listiðn,
sem nú er orðin hefðbundin, hug-
hugsjónamennirnir, þ. e. lista-
mennirnir og framleiðendurnir,
gátu notið ávaxtar af frum-
herjastörfum sínum þegar á næstu
árum. Á árunum 1920—30 vann
sænski listamaðurinn sína fyrstu
sigra erlendis, fyrst og fremst á
sýningunum í París 1925 og í New
York 1927. Glerið og leirinn og um
fram allt skrautmunirnir vöktu al-
þjóða athygli, en þannig var aðeins
helmingurinn af áætlun vorri fram-
kvæmdur.
Hinn helmingurinn varð erfiðari og
lengri, en hann var að skapa fegurri
hverdagsvöru, góða nytjalist fyrir
allar stéttir. Árangurinn drógst lengi
og kom ekki í ljós fyrr en með sýn-
ingu sænska handiðnaðarfélagsins í
Stokkhólmi 1930.
Þessi veigamikla og umfangsmikla
sýning hafði það takmark að „sýna
afrek Sviþjóðar í viðleitni vorra tíma
til að gera bústaði og bústaðahluti
útlitsfegurri og gæðameiri með á-
taki listrænna krafta til afnota fyrir
allan almenning."
Sýningin sýndi mikil átök listiðn-
aðarins og nýsköpun sérstaklega í
félagsmála tilliti. Hversdagsvörumar
sátu í fyrirrúmi og íbúðirnar og hús-
gögnin urðu sameiginlegt hugtak, en
það varð um leið endurnýjun í húsa-
gerðarlist, sem kallaðist „funktional-
ismus“ og nefna mætti á íslenzku
hagræðisstíllinn. Tæknin skapaði
formin og stefna sýningarinnar og
munirnir gerðu hana alþýðlega, en
um leið varð hún tilefni til deilu milli
hagræöismanna og erfðavenjumanna.
Þrátt fyrir ýmislegt ófullkomið í
verkum hagræðismanna urðu þeir
sigurvegararnir, eins og sjá má á
sýningunni héí' í Listamannaskálan-
um, enda þótt stefnuskráin sé hér
mildari og öfgaminni. Þó að handa-
vinnan hafi þannig í fyrsta sinni ver-
ið sýnd - sem hópvara, þá hafði sýn-
ingin mikla þýðingu og eftir að deil-
unum er lokið milli verksmiðju og
handiðnaðar hefir komið greinilega í
ljós gagnið af skiptiáhrifunum milli
þessa tveggja starfsgréina.
Á fjórða og fimmta áratugi þess-
arar aldar hefir sænska handiðnað-
arfélagið lagt mikla áherzlu á að
göfga listræna handavinnu og list-
rænan verksmiðjuiðnað, jafnframt
því sem mikil áherzla hefir verið
lögð á upplýsinga- og útbreiðslustarf-
semi. Félagið hefir ástundað alls kon-
ar endurbætur með umferðasýningum
og íbúðarsýningum víðsvegar um
landið, fyrirlestrum, útgáfustarfsemi,
svo og með umfangsmikilli undir-
búningsvinnu í húsgagnagerð og í-
búðarfyrirkomulagi, seinast á íbúð-
arsýningunni „Búið betur" í Gauta-
borg 1945.
Félagið hefir myndað eigin íbúð-
amefnd, sem hefir stofnað til náms-
flokka og sýninga um allt landið til
Framhald á bls. 15.
Þegar þér þvoið mislit föt og ótt-
ist að litir renni til í þeim, þá skulið
þér skola þau að síðustu úr ediks-
vatni. Það hindrar að fötin verði
skellótt.
Þegar þér þvoið föt úr gerfisilki,
skulið þér ekki vinda þau. Þér gætuð
þá rifið eða stórlega skemmt þau.