Vikan - 01.04.1948, Qupperneq 5

VIKAN, nr. 14, 1948
5
Framhaldssaga:
Grunsamlegar persónur
.................... Sakamálasaga^eftir Dorothy L. Sayers
Doings held ég hún heiti — sagði mér, að Wat-
ers hefði farið með ykkur til Glasgow."
„Hún hlýtur að hafa misskilið manninn. Hann
sagði á sunnudagskvoldið hjá Bob Andersson, að
verið gæti, að hann kæmi, en hann kom ekki,
og héldum við þá, að hann hefði hætt við það.
Raunar bjuggumst við ekki við honum, var það,
Mary?“
„Nei. En er hann þá ekki hérna?“
„Nei, það er einmitt það, sem hann er ekki,“
sagði Wimsey imdrandi.
„Jæja, einhvers staðar hlýtur hann að vera,“
sagði ungfrú Cochran vongóð.
„Auðvitað,“ sagði Wimsey, „en hann fór áreið-
anlega um hálfníuleytið í gærmorgun og sagðist
ætla til Glasgow. Að minnsta kosti virðist hann
hafa gefið það í skyn.“
„Hann kom áreiðanlega ekki á stöðina,“ sagði
ungfrú Selby. „Og hann var heldur ekki á sýn-
ingunni, að því er ég bezt gat séð. En auðvitað
getur hann hafa haft öðrum hnöppum að hneppa.“
Wimsey klóraði sér í höfðinu.
„Eg verð að tala við þenna kvenmann aftur,“
sagði hann. „Ég hlýt að hafá misskilið hana.
En það er ákaflega skrítið. Hvers vegna var hann
að fara á fætur og fara út svona snemma, ef
hann ætlaði ekki til Glasgow? Einkum —.“
„Einkum hvað?“ spurði ungfrú Cochran.
„Satt að segja hefði ég ekki búizt við því af
honum,“ sagði Wimsey. „Hann var talsvert hátt
uppi kvöldið áður, og venjulega er full erfitt að
koma Waters á fætur, þegar bezt lætur. Þetta
er óheppilegt. En við getum lítið gert, fyrr en
hann kemur.“
„Við?“ sagði ungfrú Selby.
„Lögreglan á ég við,“ sagði Wimsey og roðn-
aði lítið eitt. /
„Þér aðstoðið auðvitað lögregluna, býst ég
við,“ sagði ungfrú Cochran. „Ég var búin að
gleyma þvi, að þér eruð eins kunnur og Sher-
lock Holmes fyrir leynilögreglustarfsemi yðar.
Eg er hrædd um, að við getum ekki orðið að
miklu liði. Þér ættuð að biðja herra Ferguson
um það. Það getur verið, að hann hafi rekizt
á Waters einhvers staðar í Glasgow."
„Var Ferguson í Glasgow?"
Wimsey spurði kæruleysislega, en þó ekki svo,
að hann gæti blekkt ungfrú Cochran, sem gaut
augunum kænlega til hans.
„Já, hann var þar. Eg hugsa, að við getum
gefið yður upp nákvæmlega tímann ,sem við
sáum hann.“ (Því ákafari sem ungfrú Coehran
varð, þvi meira bar á skozka hreimnum. Hún
steig fótunum gleitt niður, hallaði sér áfram og
studdi höndunum á sitt hvort hné.) „Lestin okk-
ar kom til Glasgow klukkan 14.16 — hún er
óttalegur sleði, sem nemur staðar á hverri stöð.
Það hefði verið betra fyrir okkur að biða eftir
lestinni í Dumfries klukkan 13.46, en við þurft-
um að hitta Kathleen, systur Margaretar og
mann hennar, en þau voru á leið til Englands
með lestinni klukkan 16. Þau komu á stöðina
til móts við okkur og við fórum á hótelið og
borðuðum hádegisverð, því að við höfðum ekkert
bragðað síðan klukkan 8 um morguninn, og eins
gott var að tala saman á hótelinu eins og annars
staðar. Við fylgdum þeim á stöðina klukkan 16,
og svo þjörkuðum við dálitla stund um, hvort
við ættum að fara beint heim til frænda míns,
sem við ætluðum að búa hjá, eða skoða sýning-
una fyrst. Eg sagði, að of seint væri að fara á
sýninguna, en Margaret sagði, að tilvalið væri
að skreppa þangað snöggvast, rétt til að sjá,
hvernig myndunum væri skipað niður, og koma
svo aftur daginn eftir til að skoða hana betur,
og ég féllst að lokum á mál hennar. Við tókum
því strætisvagn og komum á sýninguna rétt um
klukkan hálf fimm, eða fáum mínútum fyrr, en
um leið og við komum inn í fremsta salinn, mæt-
um við Ferguson, sem er að fara út. Við átt-
um auðvitað tal við hann og hann sagðist vera
búipn að fara einu sinni vandlega yfir sýning-
una og ætlaði að koma aftur daginn eftir. Það
varð þó úr, að hann fór eina umferð með okkur.“
Wimsey hafði rejmt að gera sér grein fyrir
tímatalinu og reikna út burtfarar- og komutíma
lestanna, en nú greip hann fram í.
„Er víst, að hann hafi verið búinn að skoða
sýninguna?“
~,Já, áreiðanlega. Hann sagði okkur fyrirfram,
hvar málverkin voru og gat þeirra, sem honum
hafði geðjazt að. Hann hafði komið með sömu
lest og við, — en hann hefir sennilega farið
beint á sýninguna.“
,',Með lestinni klukkan 14.16. Já, auðvitað, hann
hefir komið í hana í Dumfries. Hún fer þaðan
klukkan 11.22, er það ekki? Jú, það er rétt.
Sáuð þið hann í Dumfries?"
„Nei, en hann getur hafa verið þar fyrir því.
Hann ferðast í reykingarvagni, en við fórum í
gamaldags dömuvagni, því að við erum ekki mik-
ið fyrir að reykja í þrengslum. Að minnsta kosti
sá hann okkúr í Glasgow, þó að við sæjum hann
ekki, þvi það fyrsta, sem hann sagði, þegar við
hittum hann, var: „ég sá ykkur á stöðinni, en
þið sáuð mig ekki. Var það Kathleen og mað-
urinn hennar, sem voru með ykkur?" Og um
leið gat hann þess, að hann hefði verið með
sömu lest.“ *
„Það er nú gott og blessað," sagði Wimsey.
„Já, eins og þið segið, þá verðum við að tala
við Ferguson — ég á við, lögreglan verður að
tala við hann.“
Ujigfrú Cochran hristi höfuðið.
„Þér getið ekki blekkt mig,“ sagði hún. „Þér
eruð á kafi í þessu. Satt að segja mætti segja
mér, að þér hefðuð sjálfur gert það.“
„Nei,“ sagði Wimsey. „Þetta er næstum því
að segja eina morðið, sem ég gæti ómögulega
hafa gert. Til þess brestur mig leikni.“
8. Gowan.
Macpherson, lögregluforingi í Kirkcudbright
var einn af þessum vandvirku, hugmjmdasnauðu
mönnum, sem aldrei láta hjá líða, að athuga
alla möguleika, hversu langsóttir, sem þcir kunna
að vera. Hann lagði mest upp úr áþreifanleg-
um visbendingum. Hina sálfræðilegu hlið málanna
lét hann sig engu skipta. Yfirlögregluþjónninn
hafði lagt fyrir hann adar staðreyndir viðvíkj-
andi dauða Campbells, og hann sá, að þær feentu
til sektar einhvers málara. Honum geðjaðist vel
að þessum staðrejmdum. Einkum þó niðurstöðum
likskoðunarinnar. Þær voru ótvíræðar og áþreif-
anlegar. Allt viðvíkjandi lestunum og áætlun-
um þeirra var honum lika að skapi; það var held-
ur ekki hrakið. Bn allt, sem snerti málverkið,
var honum síður að skapi; það fjallaði um at-
riði, sem hann brast persónulega skilning á, en
hann var nógu víðsýnn til að taka gildar skoð-
anir sérfræðinga í slíkum málum. Hann mjmdi
t. d. hafa farið eftir ráðum Toms frænda síns
um allt, sem viðkom rafmagnsmálum, og Alison
systur sinnar um allt, sem viðkom nærfötum
kvenna, og hann var ekki ófús að viðurkenna,
að maður eins og Wimsey kjmni að vita meira
en hann um listamenn og þeirra mál.
Af þessu leiddi, að allir listamenn voru að
hans áliti grunsamlegir, hversu ríkir, mikils-
metnir eða gæfljmdir sem þeir Voru, eða hvort
sem vitað væri, að þeir hefðu átt í útistöðum
við Campbell eða ekki. Kirkcudbright var hérað
hans, og hlutverk hans var að safna upplýsing-
rnn um alla málara í Kirkcudbright, unga og
gamla, karla og konur, vonda og góða. Hann
gekk samvizkusamlega til verks, sleppti ekki
Marcus McDonald, sem lá rúmfastur, eða frú
Helen Chambers, sem var nýsetzt að í Kirkcud-
bright, eða John gamla Peterson, sem var níutíu
og tveggja ára, eða Walter Flanagan, sem komið
hafði einfættur úr heimsstyrjöldinni. Hann skrif-
aði hjá sér fjarvistir Waters og Farren, þó að
hann fengi ekki eins mikið upp úr frú Farren
og Pétri lávarði hafði tekizt; og að áliðnum degi
barði hann að dyrum hjá herra Gowan með vasa-
bókina í hendinni. Hann hafði skilið Gowan eftir
þangað til síðast, því að það var á allra vitorði,
að Gowan vann á morgnana og var illa við að
láta ónáða sig fyrir hádegi, og Macpherson vildi
ekki gera pér erfitt fyrir að nauðsynjalausu.
Enski þjónninn opnaði hurðina og svaraði
spumingu lögregluforingjans stuttaralega:
„Herra Gowan er ekki heirna." •
Lögregluforinginn gat þess, að hann væri í
opinberum erindum, og endurtók beiðni sína um
að ná tali af herra Gowan.
Þjónninn svaraði drembilega:
„Herra Gowan er úti.“
Lögregluforinginn spurði, hvenær von væri á
herra Gowan.
Þjónninn lét svo lítið að koma með nokkura
skýringu.
„Herra Gowan er farinn að heiman."
Lögregluforinginn spurði, hvort von væri á
honum um kvöldið.
Þjónninn var nú að missa þolinmæðina, en
reyndi að svara rólega:
„Herra Gowan er fárinn til London.“
„Einmitt það?“ sagði lögregluforinginn og
gramdist sjálfum sér fyrir að hafa dregið svona
lengi að koma hingað. „Hvenær fór hann?“
, Þjónninn virtist eiga í harðri innri baráttu,
en svaraði af mikilli stillingu:
„Herra Gowan tók lestina frá Dumfries klukk-
an 8.45.“ '
Lögregluforinginn hugsaði sig um andartak.
Ef þetta var satt, hreinsaði það Gowan af öllum
grun. En auðvirað varð að ganga úr skugga um,
að það væri rétt.
„Ég held,“ sagði hann, „að það sé bezt að ég
komi inn rétt sem snöggvast."
Þjónninn virtist hiká við, en þegar hann sá.
að margir af nágrönnunum voru komnir út til
að horfa á þá. vék hann til hliðar og bauð Mac-
pherson inn í fallegt, eikarþiljað anddyri.
„Ég er að rannsaka allt í sambandi við dauða
herra Campbells,“ sagði lögregluforinginn.
Þjónninn hneigði sig í þögulu samþykki.
„Ég sé ekki ástæðu til að leyna yður þvi, að
margt bendir til, að maðurinn hafi verið myrtur.“