Vikan - 25.08.1949, Side 7

VIKAN, nr. 34, 1949
7
SÚ LITLA.
Framháld af bls. ?/.
•vió öllu því, sem fullorðna fólkinu datt í
!hug að stinga upp á fyrir hennar hönd.
Mennirnir vita oft skemmra en þá órar
.fyrir, og hver veit nema að við höfum
•öll fundið til þess sama, þegar ,,sú litla“
leit á okkur, fundið til þess að við skild-
um ekki tillit hennar, og máske höfrnn við
öll átt þá ósk, að við ættum sjálf hrein-
leikann, sem speglaði sig í djúpi augna
hennar. En um það var aldrei talað upp-
hátt.
Einn daginn litu flestir sem sátu við
,-stóra borðið hjá frú Maríu, — spyrjandi
hver framan í annan. — „Sú litla“ stóð
•ekki í horninu sínu bak við kassana. —
.Það var tæplega ástæða til þess, að hún
hefði fengið að fara út í dag, fremur e:
aðra daga. Veðrið var kalt og hráslaga-
legt. Loks spurði einhver Ólöfu um barn-
ið.
Ólðf svaraði spurningunni, án þess að
láta sér fatast við vinnuna, eða líta upp:
— ,,Sú litla“ mín er lasin í dag. Hún hef-
ur líklega hita, hún var svo cróleg fram-
undir morgun, en þá féll hún í svefnmók
og hefur sofið síðan.
1 annað sinn mættust augu okkar
flestra, sem sátu þarna, og um leið viss-
um við það, að við áttum öll sameiginlega
velvild til þessa barns. Á sinn hátt til-
heyrði hún því bezta, sem þróaðist í sér-
hverju okkar.
Allir sátu þögulir við borðið, á meðan
á máltíðinni stóð, og enginn sinnti gam-
anyrðum frú Maríu. Hver um sig virtist
hafa nóg að hugsa.
Næstu dagar urðu svipaðir, þeir fóru
í kjölfar hvers annars, með leyndum óróa
innra með okkur.
Einn daginn, þegar ,,sú litla“ var ennþá
ókornin í eldhúshornið sitt, brast Hjálm-
ar þolinmæðin. Upplit hans, sem alltaf
var hálf þvingað, varð einarðlegt, þegar
hann leit á frú Maríu og kom með þá
spurningu, hvað læknirinn segði um veik-
indi bamsins.
Við litum undrandi hvert á annað, og
svo Hjálmar. Okkur virtist hann hafa
'kastað af sér dulgervi. Það var aldrei gott
að átta sig á þessum orðfáu rólegu mönn-
um.
Svipur frú Maríu bar það með sér, að
hún hefði ekki átt von á einu orði úr
þessari átt. Hún brosti góðlátlega, og
sagði að ennþá virtist barnið aðeins með
hitasnert, það virtist vera svipað og kvef-
ið, sem gengi í krökkunum hérna allt í
kring.
En hver lítur þá til „þeirrar litlu“, •—
sagði ein stúlkan við Ólöfu.
Veslings Ólöf leit sljólega til þeirrar
sem talaði, og hendur hennar hættu að
hreyfast. — Það er enginn hjá henni,
nema þegar ég hleyp niður til hennar.
„Sú litla“ brekar ekki neitt. Hún er alltaf
í þessu sama þunga svefnmóki.
Flest af okkur í mötuneytinu vorum
orðin nákunnug hvort öðru, og það var —
hin sameiginlega samúð, til þessa litla
barns, sem tengdi okkur kærleiksböndum.
Og þegar við litum hvert á annað, mim
okkur öllum hafa dottið svipað í hug: Ef
til vill á hún aldrei eftir að koma í eldhús-
hornið sitt aftur.
Þrem dögum seinna, þegar við spurð-
um um „þá litlu“, var hún dáin.
Þegar einhver ónafngreindur hafði loks-
ins sent lækni heim til Ólafar, til að
líta á „þá litlu“, var ekkert hægt að gera
til að bjarga henni. Öll einkenni báru þess
vott, að það væri lömunarveiki, sem hún
lægi í, — og engin von var um bata.
Nú loks hafði ,,sú litla“, fengið að koma
út í morgunsólina. — Mennirnir staldra
svo misjafnlega stutt við, á þessum við-
kvæma stað.
Hjálmar snerti ekki við matnum sínum,
daginn sem fréttist um lát „þeirrar litlu“,
og einhverjir fóru að hans dæmi. — En
vesalings Ólöf, vann verk sín, eins og
him var vön. Hendur hennar gengu hægt,
og hún var óviss í hverri hreyfingu. Hún
var óvenju lítil og samangengin, eins og
hún hefði misst orku úr sjálfri sér og væri
nú að smá visna upþ.
Daginn eftir herti ég upp hugann, og
spurði, hvort ég og einhverjir aðrir fé-
lagar úr mötuneytinu, mættu koma til
hennar í kvöld, og sjá ,,þá litlu“.
Hún leit snöggvast á okkur, eins og
barn, sem er gefið eitthvað óvænt: —Ver-
ið þið velkomin, — sagði hún.— Þið vor-
uð henni alltaf svo góð. — Svo fór hún
fram í eldhús, þögul og yfirlætislaus, og
þó var hún í okkar augum hetjan á þess-
ari stund í lífi sínu.
Við vorum flest á valdi þeirrar geðs-
hræringar, sem þessi snöggu umskipti
höfðu haft á okkur. I djúpi sálar okkar
geymdust furðu sterk áhrif frá þessari
litlu mannveru, sem nú hafði horfið svo
skyndilega af sjónarsviðinu, án þess að
nokkurt okkar hefði rétt henni hjálpar-
hönd. Kannske tilfinningin um atkvæða-
leysi okkar, hafi líka verið sá broddurinn,
sem sárast sveið undan
Þegar létt og hljóðnæm húmskikkja
kvöldsins hafði breiðzt yfir bæinn, mætt-
umst við nokkur úr mötuneyti frú Maríu,
fyrir utan kjallaradyrnar hjá Ólöfu. Við
þrengdum okkur inn í dimman og fúlan
ganginn, og nærri samhliða opnaðist hurð-
in inn til Ólafar. Hún stóð þarna milli
okkar og helgidóms síns, lítil og beygð,
en þó svo þjónandi lífinu. — Hún kinkaði
kolli til okkar, og gekk til hliðar.
Við gengum með lotningu inn í þetta
litla fátæklega herbergi, og þar inni var
dýpri friður, en nokkru sinni áður hafði
mætt okkur á lífsleiðinni. — Ef við höfum
vanmetið hvert annað áður, þá sameinuð-
umst við nú í kærleikanum, og þá ómiss-
andi perlu, hafði „sú litla“ vakið hjá
okkur.
Þarna hvíldi litli líkaminn á lágu borði,
eins og hvað annað, sem ekki heyrði leng-
ur þessu lífi til. Ólöf tók klútinn af litla
andlitinu. I daufu kertaljósinu, stirndi á
augnabrúnimar, og augnhárin, — sem
vom ívið dekkri en hörundið, — vom eins
og innsigli fyrir lokuðum augunum. „Sú
litla“ hafði alltaf verið falleg, en þó aldrei
náð þeirri áhrifadýpt, sem hún hafði nú.
Við höfðum keypt þau fegurstu blóm,
sem völ var á, það var hinzta kveðja okk-
ar til barnsins, sem hafði knúð okkur með
burtför sinni, til þess að hugsa mn hverf-
ulleika augnabliksins. — Og við vissum
það á þessari stundu, að þó vegir okkar
skildu, þá myndum við um ókomin ár,
eiga óskerta sameiginlega minningu um
„þá litlu“, sem sjálf var horfin úr litla
líkamanum, sem lá þama eins og fegursta
vaxmynd og minnti okkur á augnablikið
óhjákvæmilega.
Það liðu dagar, vikur, mánuðir og ár.
Við vorum löngu komin sitt í hvora átt-
ina úr mötuneyti frú Maríu.
Þá var ég á gangi úti, síðari hluta dags
í apríl-mánuði. Veðrið hafði verið yndis-
fagurt undanfama daga, og þrátt fyrir
skýjabólstra í hafinu, var ennþá kyrrð og
blíðviðri. Himinninn var blátær og hreinn,
og þegar ég fór að hugsa um þennan
hreinleika fjarlægðarinnar, þá • hvarlaði
hugur minn ósjálfrátt til „þeirrar litlu“,
sem einu sinni stóð í eldhúshominu sínu.
— Ef til vill hafði forsjónin verið henni
miskunnsöm, og þó hlaut jarðlífið að vera
fátækara eftir en áður. En, ef hún hefði
lifað hérna megin, hefði hún þá ekki orð-
ið svolítil vanhirt telpuhnáta, sem hafði
alizt upp á gangstéttinni, og enginn hefði
haft tíma til að sinna ? — Það var ástæðu-
laust að hugsa svona, „sú litla“ átti ann-
ars úrkostar, það hafði verið tekið fram
fyrir hendur vanmáttar og getuleysis. Líf-
ið átti svo margar leiðir fyrir börnin sín.
Eflaust áttu margir svona minningar,
og hugsuðu um þær, hver á sinn hátt. En
Framhald á bls. 14.
Þetta er jarnbrautarstarfsmaður í Bretlandi,
með ljós í hjálminum eins og tíðkast meðal
námumanna.