Vikan - 17.10.1957, Page 11

EITTHVAÐ HMJIt/l HONUIVI SJALFUIH
SMÁSAGA eftir robert close
STEBBI gamli fann þrjár teakf jalir und-
ir nokkrum rúmræflum í ruslakomp-
unni hans Villa. Villi, sem verzlaði með
alls kyns drasl, hélt að þetta væri bara
venjulegur ástralskur harðviður en Stebbi
gamli, sem á unga aldri hafði verið skips-
beykir, vissi að undir rykinu og málning-
unni, var gamall og góður teakviður, en
teakvið hafði hann ekki séð í mörg ár.
Svo að þegar Villi sagði honum, að f jal-
irnar kostuðu • aðeins fimm skildinga, þá
skalf Stebbi gamli dálítið af æsingi, og
hann borgaði Villa og dröslaði fjölunum
út í vagninn, sem hann hafði alltaf með
sér, þegar hann fór til Villa. Þegar hann
var búinn að koma fjölunum kirfilega fyr-
ir á vagninum, tók hann í kaðalspottann
sinn og byrjaði að draga vagninn heim á
leið. Hann fór með vagninn inn í litla verk-
stæðið í garðinum heima hjá sér, en þar
var hann öllum stundum, síðan hann lét
af sjómennsku.
Hann lagði hart að sér næstu tvo daga.
Hann skrapaði alla málninguna af, þang-
að til fjalirnar urðu gljáandi og fallegar.
Að þessu loknu setti hann þær frá sér,
kveikti sér í pípu og horfði á fjalirnar
ánægður með sjálfan sig. Öðru hverju
strauk hann fjölunum eins og malandi
ketti.
Hann vissi ekki vel, hvað hann ætti að
gera úr þessum yndislegu fjölum. En það
yrði að vera eitthvað sérstaklega fallegt.
En það var þegar allt yfirfullt af alls
kyns drasli í húskofanum hans. Flest
hafði hann sjálfur búið til á verkstæðinu
sínu. Þar var bókstaflega ekki hægt að
koma meiru fyrir.
Og í þessum litla húskofa bjuggu tvær
dætur hans og eiginmenn þeirra og þar
að auki svo margir krakkar, að Stebbi
gamli vissi ekki einu sinni hvað þeir voru
margir. Eitt vissi hann, að það voru ein-
tómar stelpur, sem hann mundi aldrei
nöfnin á, svo að hann kallaði þær allar
Jóa.
Þetta átti ef til vill rót sína að rekja til
þess, að hann hafði oft óskað þess, að
einhver þessara stelpna væri strákur —
strákur, sem gæti setið og horft á hann,
meðan hann var að búa til alla þessa fall-
egu muni úr ruslinu, sem hann fékk hjá
Villa. En hann var farinn að sætta sig
við þetta. Það fæddist næstum aldrei
strákur í fjölskyldunni — sjálfur hafði
hann átt þrjár dætur.
Og nú virtist elzta dótturdóttir hans
ætla að fara að gera hann að langa-lang-
afa, en hann vissi að það myndi verða
stelpa, svo að hann skeytti þessu litlu.
En nú sat hann og horfði á fjalimar
sínar. Skuggi tímans virtist leika um
gamla manninn. Hann fór að hugsa um
gamla daga. Enginn virtist þarfnast hans
lengur. Það hlaut bókstaflega að vera
hræðilegt, að hafa hann í húsinu — enda
þótt hann væri oftast inni á verkstæðinu.
Og kvenfólkið var alltaf svo hrætt um að
hann myndi fara sér að voða.
Auðvitað var þetta bara vitleysa í kven-
fólkinu; hann kunni á umferðina á landi,
eins vel og á sjó. En hann gat ekki búizt
við að verða öllu eldri. Þegar öllu var á
botninn hvolft, þá var hann nú búinn að
lifa þau nógu mörg, árin.
En allt í einu, þegar hann var að slá úr
pípunni, vissi hann hvað hann gæti búið
til úr fjölunum.
Hann stóð glaður á fætur og tók krít-
armola upp úr verkfærakassanum. Síðan
hallaði hann sér upp að veggnum, setti
reglustriku ofan á höfuðið og krítaði á
vegginn, síðan merkti hann við axlirnar
á sér. Síðan dró hann línu milli þessara
þriggja punkta og alla leið niður á gólf,
þar sem hann hafði staðið. Síðan tók
hann fjalirnar, setti þær á hefilbekkinn
og tók upp sögina sína.
Stebbi gamli var öllum stundum inni á
verkstæðinu næsta hálfan mánuðinn og
það var varla hægt að fá hann til þess að
borða. Hann vann fyrir luktum dyrum og
var þar að auki búinn að hengja poka-
dnislu fyrir gluggann, þessvegna fór fólk
að gerast nokkuð forvitið. En hann vildi
fyrir engan mun segja hvað hann væri
að gera, Hann sagði aðeins, að það væri
handa honum sjálfum.
Og loksins var hann búinn, nema hvað
hann átti eftir að setja handföngin á, en
þau ætlaði hann að ná í hjá Villa. Hann
ætlaði að reynakað ná í látúnshringi, eins
og þessa á káetuhurðunum.
Viðurinn gljáði allur, og það var ekki
hægt að finna fyrir samskeytunum, ekki
einu sinni með nöglinni. Það vissi Stebbi
gamli. Hann hallaði undir flatt, horfði
stoltur á gripinn og sagði:
„Þetta er allra myndarlegasta líkkista."
Stebbi gamli beygði sig niður, skreið
ofan í kistuna, teygði úr sér og stundi
ánægjulega. .. Alveg mátuleg hugsaði
hann. Mér hefur aldrei liðið svona vel.
Hann stóð upp aftur, hálftregur, og
reyndi lokið. Hann fór yfir verkið, hverja
einustu skrúfu — honum hafði farizt
þetta vel úr hendi. Hann var ánægður.
Allt var nú tilbúið. En þangað til hann
dæi yrði þetta leyndarmál.
Stebbi var vanur að fá sér dúr á daginn,
og nú fannst honum hann alltaf þurfa að
leggja sig, úr því líkkistunni var nú loks-
ins lokið. Það var gamall legubekkur á
verkstæðinu, þar sem Stebbi var vanur að
leggja sig, en nú fannst honum líkkistan
öllu þægilegri, og það komst brátt upp í
vana hjá honum, að hann lagðist fyrir á
hverjum degi í kistunni, ásamt kettinum,
sem hélt heitum á honum löppunum.
Einu sinni, þegar Stebbi gamli var að
fá sér lúr í kistunni, datt pokadruslan,
sem hann hafði hengt fyrir gluggann nið-
ur og elzta dóttir hans gægðist inn.
Stebbi gamli vaknaði við óhljóðin í henni.
Stebbi gamli bölvaði. Síðan stóð hann
svefndrukkinn upp úr kistunni og opnaði
hurðina. Öll f jölskyldan kom hlaupandi til
hans og faðmaði hann að sér.
Þegar allir höfðu fullvissað sig um að
hann væri lifandi, reyndi Stebbi gamli að
draga athyglina frá kistunni sjálfri, og
benti þeim á hve fagurlega hún væri
gerð, því að hann vissi, að fólkinu fannst
eitthvað óhugnanlegt við sjálfa kistuna.
„Hún er gerð úr úrvals teaktré," sagði
hann stoltur. „Þegar ég er kominn í hana,
verður ekki til sú kista í öllum kirkju-
garðinum, sem er sterkari en mín. Og
þar að auki er hún alveg mátuleg."
Fólkið vildi eitthvað malda í móinn, en
þá varð Stebbi gamli bara reiður. „Hætt-
ið þessu kjaftæði,“ hrópaði hann. „Sjáið
þið nú stúlkur," sagði hann um leið og
hann setti lokið á kistuna. „Sjáið þið
þessar skrúfur? Jæja, þær eigið þið að
nota á lokið. Ég ætla að setja þær í papp-
írspoka ofan í kistuna. Og svo verðið þið
að sjá um að hún verði ekki rispuð við
úrförina, heyrið þið það? Þvi að ef ein-
hver rispar kistuna mína, skal ég hoppa
upp úr henni og ráðast á þann fant. Jæja,
farið þið nú og leyfið mér að sofa í
friði.“
Hann ýtti öllu kvenfólkinu á undan sér
út og skellti á eftir þeim hurðinni.
„Kvenfólk . . . bölvað ekkisen kven-
fólk,“ sagði hann gramur við köttinn sinn.
„Það er ekki hægt að þverfóta fyrir kven-
fólki. Maður fær engan frið fyrir þeim,
ekki einu sinni í líkkistunni sinni.“ Hann
skreið aftur ofan í kistuna og kötturinn
kom sér fyrir við fætur hans.
Stebbi gamli hætti smám saman að
heimsækja Villa. 1 stað þess fékk hann sér
blund í kistunni sinni, eða sat í stólnum
sínum úti á veröndinni. Hann virtist allur
vera að veslast upp.
Dag einn var hann vakinn af værum
blundi. Hann opnaði annað augað og sá
heilan hóp af stelpum hoppandi í kring-
um stólinn sinn. Hann heyrði ekki orð af
því sem þær sögðu.
„Þegið þið nú,“ hrópaði hann þrumandi
röddu.
Þær þögnuðu þegar. „Jæja, þú Jói
minn,“ sagði Stebbi gamli við eina stelp-
una. „Hvað á þetta að þýða? . . . Að vekja
mig svona . . .“
Augu litlu stelpunnar voru logandi af
ákafa. „Elsa frænka er búin að eignast
krakka — Það er lítill strákur, afi. Hann
kom meðan þú svafst.“
„Hvað segirðu ?-Strákur ?“ sagði Stebbi
gamli hægt. Síðan rétti hann úr sér.
„Ómögulegt. Ég trúi því ekki. Getur ekki
verið.“ Nú byrjuðu stelpurnar aftur að
hrópa.
„Jæja, jæja, Jói minn, réttu mér staf-
inn minn. Bezt ég fari sjálfur til Elsu. Og
ef þið eruð að plata gamla mamainn, þá
skulið þið eiga mig á fæti.“
En þær voru ekki að „plata“. Það var
enginn vafi á, að það var strákur. Stehbi
gamli var heldur upp með sér.
Hann va rsvo frá sér numinn, að hann
fór án þess að taka stafinn sinn. Hauu
var að hugsa um framtíðina. Elsa yrði
að láta skíra hann Jóa. Þá væri loÉfeins
kominn raunverulegur Jói í ættíha.
Þegar hann var kominn inn á verkstæð-
ið, dró hann pokann frá glugganum. Bfehn
langaði til þess að búa eitthvað til banda
Jóa. Hann horfði hugsandi á líkkisíuna á
gólfinu. Síðan náði hann sér í skrúfjárn
og byrjaði að taka hana í sundur.
Hann var svo frá sér numinn, að hann
ætlaði að gera úr teaktrénu. Hann virtist
hafa yngzt um tuttugu ár.
Rithöfunduriim Robert Close, sem 'skrifaðl þessa skeraimti-
íegu smásögu, er ÁstraJíumaður. Fjórtán ára gamal! strauk
haim til sjós, til að skoða veröldina og er nú í París, þar
■sem hann er að skrifa skáldsögu nra áströlsk þjóðlög • og
nútímaglæpi.
VIKAN
11