Bjarmi - 15.06.1919, Blaðsíða 2

98
BJAftMl
óskiljanlegu er neitað og hafnað, þá
hlýtur og flestu eða jafnvel öllu öðru
óskiljanlegu að verða hafnað og
neitað. f*egar því efnishyggjan og
skynsemskan svo kölluð, samkvæmt
eðli sínu og stefnu, neitar og hafnar
»eingetnaði« Krists, af því hún skil-
ur hann ekki, þá er það einnig eðli-
legt og samræmislegt, að hún einnig
neiti, rengi eða vefjist margvíslega
með öll hans kraftaverk, eða alt hið
yfirnáttúrlega eða óskiljanlega, sem
af honum og um hann er sagl fyr
og siðar.
En þessi neitandi efnishyggja
eða skynsemska er þó yfirleitt
ekki skynsöm, og er bæði ógætin
og gleymin og sjálfri sjer sund-
urþykk. Það sjest best, þegar að
er gáð. Því að hún sjálf trúir og
kennir margt og mikið, sem hvorki
hún sjálf nje nokkur annar skilur
eða gerþekkir. Hún er t. d. altaf
hreykin og drembin að vitna til efn-
isins og náttúrulögmálsins, en þekkir
og skilur þó hvorki efnið nje nátt-
úrulögmálið í öllum þess greinum til
nokkurrar hlítar, og jafn ófróð og
skilningslaus er þessi stefna eins og
hver önnur hugar- og trúar-stefna
um fyrstu orsök og uppruna, insla
eðli, tilgang og endimark alls, hins
smæsta sem hins stærsta. Hún þekkir
ekki heldur nje skilur frá rótum
hinn algenga og alkunna »tvígetnað«
roanna og skepna, og gætir þess
ekki heldur, að einnig hann er
óskiljanlegt kraftaverk; og hún
gleymir því, eða gætir þess ekki, að
»eingetnaður« er þó alls ekki dæma-
laus i hinni þektu náttúru, því að
til eru, og lærðum mönnum kunnar,
í náttúrunni þær lífstegundir, sem
framleiða »eingetin« afkvæmi, þar
sem ein »móðurvera« getur af sjer
afspring sjer líkan án samverknaðar
annars kyns. Og þar ræður og verk-
ar líka öllum óþektur kraftur og ó-
skiljanlegt lögmál. Og þessum og því
líkum eingetnaði neitar þó enginn.
Og svona er með margt, já, ótal-
margt annað, sem enginn gjörþekkir
nje skilur út í æsar, en allir þó trúa
og vita að á og hefir átt sjer stað.
En hví eru þá skynsamir og fróðir
og samviskusamir menn að rengja
og neita vitnisburði ritningarinnar
um »eingetnað« alheimsfrelsarans og
um alt hið yfirnáttúrlega, sem þar
er vitnað um hann, enda þótt þeir
þekki og skilji ekki, hvernig eða
með hverju móti það hafi gjörst?
Eða hvað er það meira, að skilja
ekki þetta, og trúa því þó, en að
skilja ekki svo ótalmargt annað, og
trúa því þó? Jeg held, að þetta ó-
samræmi komi af gáleysi og hugs-
unarleysi, af auðmýktar- og lolning-
arskorli gagnvart leyndardómum til-
verunnar yfir höfuð, trúleysi á speki
og mátt skaparans, og af ofmetnaði
nauða-ófullkominnar yfirborðs-þekk-
ingar.
Víst er það, að hjer er engin góð
nje gild neitunar- eða rengingar-
ástæða, nema skilningsleysið eitl,
nema það eitt, að menn verða að
spyrja eins og María: »Hvernig má
þetta verða?« Pví að þesskonar var
og er óþekt undantekning og eins-
dæmi i mannríkinu. En hvernig
mátti það þá verða, að hinn fyrsti
maður varð getinn og fæddur, og
hvernig mátli og má svo margl og
mikið annað verða, sem þó varð og
verður, öllum sýnilegt og áþreifan-
legt, en þó óskiljanlegt? Ætli ekki
að ílestum eða jafnvel öllum slíkum
spurningum verði að svara líkt og
guðspjallið segir að engillinn hafi
svarað Maríu: Að hjer hafi komið
og muni koma til Heilagur andi og
kraftur hins hæsta?
Hið upplesna guðspjall er alls ekki