Bjarmi - 15.06.1919, Blaðsíða 7

BJARMI
103
heimili í sveit fyrir minni allílestra nú-
tíðarmanna. Frásögnin er skemtileg og
getur engan veginn fælt söguelskan ung-
ling frá bókinni, hvað þá aðra, sem fremst
kjósa fróðleikinn.
Sagan hans Malpoka Manga er í raun
og veru ávítur til þeirra kvenna, sem láta
heimilisstörfin sitja á hakanum fyrir hinu
og öðru vastri utan heimilis. Holl hug-
vekja, ef konum hætti yfir höfuð við að
gjöra sig seka í þesskonar atferli.
Jarðarför er gömul saga, þólt ný sje
hún í þessari bók. Saga um fátæka for-
eldra i afskektri harðindasveit, — saga
um skyldurækni og sjálfsafneitun, um
föður og móður ást, sem leggur alt í söl-
urnar fyrir farsæld barna sinna. Og það
cr einnig gamla raunasagan, sem mann-
kynið hefir sífelt stunið undir, alt frá
dögum glataða sonarins, til vorra eigin
tíma, — barnið, sonur eða dóttir, fer að
heiman i frægðarleit og frama, en finnur
meira af smán og eigin eymd, sem það
fiytur með sjer hcim aftur í kotbæinn
til foreldranna.
Einkennilegusl er líkræðan sem sagt
er frá í sögunni, og er hún sögð, eins og
sagan öll, af snild, þrunginni samhygð og
liarmi alvörumanns. Er þar rakin saga
konunnar, sem »vakað hefir heilar og
hálfar nætur i fjórðung aldar« og sem
hefir fórnað öllum eigin þægindum fyrir
börn og maka og ættjörð sina:
»Petta er sú algenga og alkunna saga,
sem allir kunna og — allir gleymaw. En
það er holt lyrir uppvaxandi lýð lands-
ins að við honum sje ýtt, og honum sjeu
sýndar sannar myndir þeirra sem fórna
°g vaka!.
Presturinn fer mörgum fögrum orðum
um fórnfýsina og ber að nokkru leyti
sanian fórnir mannanna við fórn Jesú
Krists, en þar er of ólíku saman að
Jafna, og fer þá ræðan í mola frá kristi-
legu sjónarnliði, —- því þótt orðin sjeu
hjartnæm og fögur í sjálfu sjer, þá finn-
Ur hungruð mannssál enga svölun í þeim;
luiast má þó við, því miður, að allmarg-
Ur presturinn haíi eigi öllu betra að
i'jóða. — Stundum virðist manni sem
stcinar komi fyrir brauð, líka hjá prest-
unum; en þar sem Jesás Krislur og hann
kcossfcstur, er boðaður syndugum mönn-
11111 * auðmýkt og alvöru, er engin hætta
á því.
^cngsta sagan í hókinni er Tól/lcónga-
vit. Skemtileg saga, sem maður verður
að lesa frá upphafi til enda án þess að
hlaupa jTfir eitt orð.
Bjarni bóndi á Iljalla, »þingmannsefni
sjálfstæðismanna« er á stjórnmálaferða-
lagi um sveitirnar, og það er reglulega
fróðlegt að verða honum samfarða. Les-
andinn kynnist þeim talsvert »kóngunum
tólf«, sem Bjarni heimsækir, og fær furðu
góða hugmynd um það sem gjörist í
pólitiskum liugarheimi þeirra. Pegar
Bjarni kcmur svo heim úr för sinni og
tekur kveðju konu sinnar og hlýðir á tal
hennar, er sem varpað sje Ijósi yfir ferð
hans. Konan er skýr og lætur alla »tólf
kóngana eða tólf durgana« njóta sann-
mælis, og gæti svo virst, sem höfundurinn
vildi benda á það að konur kynnu engu
síður en karlar að fara með atkvæði sitt.
Sögurnar flytja hugi lesenda viða vegu,
án þess þó að flýja landið, því heim á
gamla landinu gjörast þær allar, og sýna
á ýmsan hátt ættjarðar og mannvin, sem
hefir ávalt opið auga fyrir fegurð fóstru
sinnar, og viðkvæmt auga fyrir bágind-
um iítilmagnans, þess er lúta verður í
lægra haldi fyrir ofuröllum lifsins, (sbr.
söguna Ábyrgð).
Lesi sögur þessar sem Ilestir eitthvert
erindi geta þær átt til allra, og hafi höf-
undurinn kæra þökk lýrir bókina.
II.
Selma Lagerlöf: Föður-
ást. Útgefandi Sigurður
Kristjánsson. Verð 5 kr,
Selma Lagerlöf er einna kunnust orð-
in af nútíðar skáldkonum Norðurlanda.
Fjöldan allan af bókum hefir hún ritað
og hlotið fyrir einróma lof allllestra.
Nafn bókar þeirrar eftir hana, er hjer
gctur um, ber með sjer aðalefni sögunnar.
Gamli Jón í Fellskoti eignast dóttur,
sem öll aðdáun, umhugsun og elska hans
snýst um. Hann fær eigi valið litlu telpu-
hnokkanum sínum annað nafn sjerkenni-
legra, en Klara Fína Gullborg. 1 augum
hans er barnið ímynd alls þess sem fag-
urt er hreint og skært, hún á að bera nafn
með rentu. Hún var líka sólargeislinn
hans föður síns, sem vertndi og skreylti
alt lif hans, og Jón karlinn i Fellskoti,
feiminn og niðurlútur kotbóndinn var
nú allur annar tnaður. »Pví nú átti hann
fjársjóð í fórum sinum, sem hann gat