Bjarmi - 01.01.1990, Qupperneq 14

John
Steinar
Jacobsen:
Æ
að þú vildir
gefa gaum að
boðorðum mínum
Hvað finnst okkur um boðorð Guðs? Eru það enda-
lausar kröfur, takmarkanir, ömurleg siðavendni? í
margra augum er það svo. í þessari grein íhugar John
Steinar Jacobsen boðorðin út frá sjónarmiðinu: Að
halda þau hefur mikil laun íför með sér. Hver er afstaða
okkar í reynd til leiðsagnar Guðs í lífinu?
Biskupinn var í heimsókn. Skólakennarinn
vildi láta nemendurna sýna hvað þau kynnu í
kristnum fræðum. „Jæja, krakkar, getið þið
nú lofað biskupnum að heyra, að þið kunnið
einhver af boðorðunum?"
Lítil hönd var rétt upp í ákafa: „Þú mátt
ekki stela.“
Biskupinn brosti: „Það var rétt, drengur
minn. Þú skalt ekki stela.“
Næsta barn hélt áfram: „Þú mátt ekki held-
ur skrökva, - já, og ekki blóta.“ „Það er líka
rétt. Þú skalt ekki bera ljúgvitni og þú skalt
ekki misnota nafn Guðs.“
Og þá rétti lítill snáði upp höndina og sagði
ákveðinn: „Maður má alls ekki neitt.“
Ekki verður
eingöngu spurt
um frœðslu í
siðfræði, held-
ur um það líf
sem lifað er.
Pú mátt alls ekki neitt
Boðorð Guðs eru tíu. Það er hægt að telja
þau á fingrum sér. Ef til vill rifjast upp fyrir
einhverjum stundir úr fermingaffræðslunni
eða kristinfræðitímum í skólanum, utanbók-
arlærdómi á boðorðunum ásamt útskýringum
Lúthers. Og ekki hafa allir reynt það á sama
hátt og sálmaskáldið, að þau hressi sálina,
gleðji hjartaðoghýrgi augað (Sálm. 19,8-12).
Sumum finnst sem Guð og kirkjan ástundi
það að gera þeim lífið leitt og vandasamt.
Kristin siðfræði og siðgæði felist eingöngu í
því að setja eðlilegu lífi takmörk og hverskyns
hindranir og bönn. Allt sem ekki er skýrum
orðum leyfilegt, er bannað. Þetta er boðorð á
boðorð ofan, eintómar reglur, eitthvað hér og
annað þar. Varaðu þig! Skammastu þín! Svei
attan! Gættu að þér - hvað þú sérð - hvar þú
gengur!
Ömurleg siðavendni?
Ein orsök þessarar afstöðu til boðorðanna
getur verið sú, að við, sem áttum að kenna og
boða öðrum siðfræði og siðgæði, höfum allt of
mikla tilhneigingu til ömurlegrar siðavendni
og dómsýki að hætti farísea.
Það er íhugunarefni m.a., að samtökin
„Valkostir við fóstureyðingar í Noregi“
(AAN), sem héldu upp á 10 ára afmælið sitt
1988, hafa vísvitandi látið undir höfuð leggjast
að benda á kristið grundvallarsjónarmið í
hjálparstarfi sínu.
Samtökin slepptu að nefna þetta, beinlínis
til þess að gera ekki vanfærum stúlkum í
vanda örðugra um vik að leita til þeirra. Svona
öflugar halda menn að skoðanir hinna kristnu
séu og siðgæðishugmyndir þeirra, - en þeir
hafi samt ekkert annað til málanna að leggja
um fóstureyðingar en einhvers konar dóm-
sýki.
Gagnvart áhættuhópum geta þeir, sem vilja
vera talsmenn boðorðanna, gengið gegn boð-
orðunum. Það er til áminningar hverjum
þeim, sem halda vill boðorð Guðs í heiðri, að
einmitt farísearnir vildu gera slíkt hið sama.